FİNANSAL GÖSTERGELERDEKİ DEĞİŞİMİN BIST100 TRENDLERİNE ETKİLERİ

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de temel ekonomik faktörlerin hisse senedi fiyatları ile ilişkili olup olmadıklarını tespit etmektir. Bu ilişkinin belirlenmesinin yanında aynı zamanda ilişkinin karşılıklı olup olmadığının tespit edilmesi de amaçlanmaktadır. Bu çalışmada, Granger Nedensellik Testi ve 2007:01-2018:11 dönemini kapsayan aylık veriler kullanılmaktadır. Bağımlı değişken olarak hisse senedi fiyatlarını temsil eden BIST100 endeksi, bağımsız değişken olarak ise altın fiyatları, dolar kuru, Euro kuru, mevduat faiz oranı, ihracat tutarı, işsizlik oranı, kapasite kullanım oranı, ham petrol fiyatları, sanayi üretim endeksi, tüketici güven endeksi ve tüketici fiyat endeksi kullanılmaktadır. Granger nedensellik test sonuçları, BIST100 endeksi ile faiz oranının karşılıklı etkileşime sahip olunduğunu belirlemiştir. Bunun yanında, BIST100 endeksine ilişkin tahminde bulunurken faiz, dolar kuru ve tüketici güven endeksinin geçmiş değerlerinin dikkate alınmasının, alınmamasına göre daha iyi sonuç vereceği söylenebilir.

THE RESEARCH ON THE RELATION OF ECONOMIC FACTORS AND STOCK PRICES IN TURKEY

The purpose of this study is to determine whether economic factors in Turkey are related to stock prices or not. In addition to determining this relationship, it is also aimed to determine whether the relationship is mutual or not. In this study, Granger Causality Test and monthly data covering 2007: 01-2018: 11 period are used. As dependent variable BIST100 index is used which represents stock prices, on the other hand, as independent variable gold prices, USD rate, EURO rate, interest rate, export figures, unemployment rate, capacity utilization rate, crude oil prices, industrial production rate, consumer confidence rate and consumer price index are used. Results of Granger causality tests indicated that only interest rate has an interaction. In addition to this, it can be said that, considering the BIST100 index, taking into consideration the past values of interest rate, USD rate and consumer confidence rate will give better results than not taking.

PDF

___

Akbaş, Y. E. (2013). “Borsa Getiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yöntemlerle Analizi: Türkiye Örneği”. Business and Economics Research Journal, 4(3): 21-40.
Aksoy, M., ve Topcu, N. (2013). “Altın İle Hisse Senedi ve Enflasyon Arasındaki İlişki”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(1) : 59-78.
Ayaydın, H., ve Dağlı, H. (2012). Gelişen Piyasalarda Hisse Senedi Getirisini Etkileyen Makro Ekonomik Değişkenler Üzerine Bir İnceleme: Panel Veri Analizi. s. 45-65.
Ayvaz, Ö. (2006). “Döviz Kuru ve Hisse Senetleri Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi”. Gazi Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2) : 1-14.
Darnell, A. C. (1994). A Dictionary Of Econometrics. Bodmin-Cornwall, England: Printed and Bound In Great Britain By.
Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1981). “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series With a Unit Root”. Econometrica, 49(4).
Elmas, B., & Esen, Ö. (2010). “Hisse Senedi Fiyatları ile Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Belirlenmesi; Avrasya Örneği”. International Conference on Eurasian Economies, Küresel Kriz ve Finans, s. 183-190.
Enders, W. (1995). Applied Econometric Times Series . New York: Wiley.
Engle, R. F., and Granger, C. W. (1987). “Co-Integration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing”. Econometrica, 55(2) : 251-276.
Gençtürk, M. (2009). “Finansal Kriz Dönemlerinde Makroekonomik Faktörlerin Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi” İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1) : 127-136.
Granger, C. W. (1969). “Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-spectral Methods” Econometrica, 37(3): 424-438.
Gujarati, D. N. (2004). Basic Econometrics (4 b.). The McGraw-Hill Companies.
İpekten, O. B., ve Aksu, H. (2009). “Alternatif Yabancı Yatırım Araçlarının İMKB Endeksi Üzerine Etkisi”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1) : 413-423.
Johansen, S. (1991). “Estimation and Hypothesis Testing of Cointegration Vectors in Gaussian VectorAutoregressive Models”. Econometrica, 59(6) : 1551-1580.
Laopodis, N. T. (211). “Equity Prices and Macroeconomic Fundamentals: International Evidence” Journal of International Financial Markets, Institutions & Money(21) : 247–276.
Pearce, D. K., and Roley, V. V. (1985). “Stock Prices and Economic News”. The Journal of Business, 58(1) : 49-67.
Sims, C. A. (1980). “Macroeconomics and Reality” Econometrica, 48(1) : 1-48.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2019). EVDS Veri Merkezi: https:// evds2.tcmb.gov.tr/ adresinden alındı
Türkiye İstatistik Kurumu. (2019). TÜİK: http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi. do?alt_id=17 adresinden alındı
Wang, X. (2010). “The relationship between economic activity, stock price and oil price: Evidence from Russia China and Japan” International Research Journal of Finance and Economics(60) : 102-113