BANKA PERFORMANSININ ENTROPİ VE COPRAS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ: TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de faaliyet gösteren mevduat bankalarının finansal performansının çok kriterli karar verme yöntemlerinden Entropi ve COPRAS (Complex Proportional ASsessment) yöntemleri ile değerlendirilmesidir. Bu amaçla sektörde aktif büyüklüğü açısından en büyük 11 bankanın 2017 dönemine ilişkin finansal tablolarından hesaplanan verileri kullanılmıştır. Bankalara ait özkaynaklar, mevduatlar, personel giderleri, personel sayısı ve şube sayısı girdi faktörleri olarak kullanılırken, krediler, net faaliyet karı, aktif karlılık oranı ve özkaynak karlılık oranı ise çıktı faktörleri olarak seçilmiştir. Türk bankalarının finansal performansının değerlendirilmesinde Entropi ve COPRAS yöntemlerinin birlikte ilk kez kullanıldığı çalışmada Entropi yöntemiyle seçilen kriterlerin ağırlıkları belirlenmiş, COPRAS yöntemi ile de bankalar performans açısından sıralanmıştır. Çalışma sonucunda sektördeki büyük bankaların finansal performans değeri açısından en iyi performansa sahip bankalar olduğu tespit edilmiştir.

EVALUATING BANK PERFORMANCE WITH ENTROPY AND COPRAS METHODS: A RESEARCH ON THE TURKISH BANKING SECTOR

The purpose of this study is to evaluate the financial performances of the Turkish commercial banks by using multi criteria decision making methods, Entropi and COPRAS (Complex Proportional Assessment). The data calculated from 2017 financial tables of 11 largest banks in terms of asset size was used. The shareholders’ equity, deposits, personnel expenses, number of employees and number of bank branches were used as input factors, while loans, net operating profit, return on assets and return on equity ratios were selected as output factors. Entropi and COPRAS methods were used together for the first time in evaluating the financial performance of the Turkish banks. The weights of the criteria were determined by the Entropi method, and with the COPRAS method banks were ranked in terms of performance. The result exhibits that the big banks have the best performance in terms of financial performance value.

PDF

___

Akçakanat Ö., Eren H. Aksoy, E. ve Ömürbek V. (2017). Bankacılık Sektöründe Entropi ve WASPAS Yöntemleri İle Performans Değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2): 285-300.
Akyüz, Y. Yıldız, F. ve Kaya, Z. (2013). Veri Zarflama Analizi (VZA) ve Malmquist Endeksi ile Toplam Faktör Verimlilik Ölçümü: BİST’te İşlem Gören Mevduat Bankaları Üzerine Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4): 110-131.
Altunöz, U. (2017). Bankaların finansal performanslarının bulanık MOORA ve bulanık AHP yöntemleri ile analizi: Türk bankaları deneyimi. Route Educational and Social Science Journal, 4(4): 116-132.
Arabacı, H. (2018). Türkiye’de Bankacılık Sektörünün Gelişimi (2000-2016). Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 2(3): 25-42.
Arslan, R., Bircan, H. ve Eleroğlu, H. (2018). Aras ve COPRAS Yöntemleriyle Yozgat İlinde Kurulabilecek Biyogaz, Kompost, Vermikompost Tesislerinin Optimallik Sıralaması. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(12): 1844-1852.
Atukalp, E. M. (2018). Bankaların Finansal Performansının MULTİ- MOORA Yöntemi İle Analizi. 1. Uluslararası Bankacılık Kongresi Bildiriler Kitabı, 4-5 Mayıs Ankara:.67-78.
Bağcı, H. ve Caba, N. (2018). Entropi ve COPRAS Yöntemleri Kullanılarak Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıklarının Nakit Düzeylerinin Kıyaslanması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7 (5): 64-83.
Bağcı, H. ve Rençber, Ö. F. (2014). Kamu Bankaları ve Halka Açık Özel Bankaların PROMETHEE Yöntemi ile Kârlılıklarının Analizi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (1): 38-47.
Bakır, M. ve Atalık, Ö. (2018). Entropi ve Aras Yöntemleriyle Havayolu İşletmelerinde Hizmet Kalitesinin Değerlendirilmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(1): 617- 638.
Bayrakdaroğlu, A. ve Ege, İ. (2008). Türkiye’deki Bankaların Performansının Analitik Hiyerarşi Süreci ile Değerlendirilmesi Üzerine Bir Model Önerisi. Türkiye İstatistik Kurumu 17. İstatistik Araştırma Sempozyumu, 32-49.
Chang, C. P. (2006), Managing Business Attributes and Performance for Commercial Banks. The Journal of American Academy of Business, 9 (1): 104‐109.
Çağıl, G. (2011). 2008 Küresel Kriz Sürecinde Türk Bankacılık Sektörünün Finansal Performansının ELECTRE Yöntemi ile Analizi. Maliye Finans Yazıları, 25(93): 59-86.
Çalışkan, E. ve Eren, T. (2016). Bankaların Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Bilim ve. Teknoloji. Dergisi, 6(2): 85-107.
Çetin, M. K. ve Çetin, E. İ. (2010). Multi-Criteria Analysis of Banks’ Performances. International Journal of Economics and Finance Studies, 2 (2): 73-78.
Demir, Y. ve Gençtürk, M. (2006). İMKB’de İşlem Gören Yerli ve Yabancı Bankaların Göreli Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi İle Ölçümü. D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 21(2): 49-74.
Dinçer, H. ve Görener, A. (2011). Analitik Hiyerarşi Süreci ve VIKOR Tekniği ile Dinamik Performans Analizi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (19): 109-127.
Ebrahimi, E., Fathi, M. R. ve Irani, H. R. (2016). A New Hybrid Method Based on Fuzzy Shannon’s Entropy and Fuzzy COPRAS for CRM Performance Evaluation (Case: Mellat Bank). Iranian Journal of Management Studies, 9(2): 333-358.
Gürbüz S. K. ve Dinçer S. E. (2018). Türkiye’de 2001-2017 Dönemi Fiyat İstikrarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle İncelenmesi: Entropi, Gri İlişkisel Analiz ve COPRAS Yaklaşımı. 19. Uluslararası EYİ Sempozyumu Tam Metin Bildiri Kitabı (17-20 Ekim 2018):.911-923.
Günay, A. ve Günay, B. (2019). Türkiye’deki Mevduat Bankalarının Etkinlik Ölçümü ve Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62): 1316- 1325.
Güneysu, Y. Er, B. ve Ar, İ. M. (2015). Türkiye’deki Ticari Bankaların Performanslarının AHS ve GİA Yöntemleri ile İncelenmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, (9): 71-93.
Ho, C.T. ve Wu, Y.S. (2006). Benchmarking Performance Indicators for Banks. Benchmarking: An International Journal, 13 (1/2): 147-159.
Isık, I., ve Hassan, M. K. (2003). Efficiency, Ownership and Market Structure, Corporate Control and Governance in the Turkish Banking Industry. Journal of Business Finance & Accounting, 30(9‐10): 1363‐1421.
Işık, Ö. (2019). Entropi ve TOPSİS Yöntemleriyle Finansal Performans İle Pay Senedi Getirileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergisi, 12(1): 200-213.
Kahveci, E. Celen, Y. ve Ekşi, İ. H. (2013). Türk Mevduat Bankalarının Performansının VZA Pencere Analizi İle Belirlenmesi. Bankacılar Dergisi, (86): 53-66.
Kandemir, T. ve Karataş, H. (2016). Ticari Bankaların Finansal Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile İncelenmesi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören Bankalar Üzerine Bir Uygulama (2004-2014).
İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7): 1766-1776. Kesebir, M. (2018). Türkiye’de 2001 Krizi Sonrası Bankacılık Sektörünün Durumu, Yapısal Reformlar ile Son Yıllardaki Gelişmeler. Bitlis Eren Üniversitesi Akademik İzdüşüm Dergisi, 3(2): 1-19.
Ömürbek, V., Aksoy, E. ve Akçakanat, Ö. (2017). Bankaların Sürdürülebilirlik Performanslarının ARAS, MOOSRA VE COPRAS Yöntemleri İle Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Vizyoner Dergisi, 8(19): 14-32.
Özbek, A. (2015). Efficiency Analysis of Foreign-Capital Banks in Turkey by OCRA and MOORA. Research Journal of Finance and Accounting, 6 (13): 21-30.
Özbek, A. (2017). İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı’nın Finansal Performans Analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1): 1-31.
Perçin, S. ve Sönmez, Ö. (2018). Bütünleşik Entropi Ağırlık ve TOPSIS Yöntemleri Kullanılarak Türk Sigorta Şirketlerinin Performansının Ölçülmesi.
Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 18. EYİ Özel Sayısı: 565- 582.
Rezaei, M. ve Ketabi, S. (2016). Ranking The Banks Through Performance Evaluation By İntegrating Fuzzy AHP and TOPSIS Methods: A Study Of Iranian Private Banks. International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, 6(3): 19-30.
Sakarya, Ş. ve Aytekin, S. (2013). İMKB’de İşlem Gören Mevduat Bankalarının Performansları ile Hisse Senedi Getirileri Arasındaki İlişkinin Ölçülmesi: PROMETHEE Çok Kriterli Karar Verme Yöntemiyle Bir Uygulama. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 5(2): 99-109.
Seçme, N.Y. Bayrakdaroğlu, A. ve Kahraman, C. (2009). Fuzzy Performance Evaluation In Turkish Banking Sector Using Analytic Hierarchy Process And TOPSIS. Expert Systems with Applications: An International Journal, 36 (9): 11699-11709.
Sekhri, V. (2011). A DEA and Malmquist Index Approach to Measuring Productivity and Efficiency of Banks in India. The IUP Journal of Bank Management, 10(3): 49-64.
Taşkın, F. D. (2011). Türkiye’de Ticari Bankaların Performansını Etkileyen Faktörler. Ege Akademik Bakış, 11(2): 289-298.
Temizel, F. ve Bayçelebi B. E. (2016). Finansal Oranların TOPSIS Sıralaması ile Yıllık Getiriler Arasındaki İlişki: Tekstil İmalatı Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2): 159-170.
Topak, M.S. ve Talu, N. H. (2016). Internal Determinants of Bank Profitability: Evidience from Turkish Banking Sector” , International Journal of Economic Perspectives, 10(1): 37-49.
Turgut, A. ve Ertay H. İ. (2016). Bankacılık Sektörünün Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Üzerine Nedensellik Analizi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(4): 114-128.
Türkiye Bankalar Birliği, (2018). Banlarımız 2017, Yayın No:327, TBB Yayıncı Sertifika No: 17188, İstanbul.
Uçkun, N. ve Girginer N. (2011). Türkiye’deki Kamu Ve Özel Bankaların Performanslarının Gri İlişki Analizi İle İncelenmesi. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (21): 46-66.
Uludağ A. S. ve Ece, O. (2018). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının TOPSIS Yöntemi Kullanılarak Değerlendirilmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 55(637): 49-80.
Urfalıoğlu F. ve Genç T. (2013). Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri İle Türkiye’nin Ekonomik Performansının Avrupa Birliği Üye Ülkeleri İle Karşılaştırılması. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(2): 329-360.
Yamaltdinova, A. (2017). Kırgızistan Bankalarının Finansal Performanslarının TOPSİS Yöntemiyle Değerlendirilmesi. International Review of Economics and Management, 5(2): 68-87.
Yetiz, F. (2016). Bankacılığın Doğuşu ve Türk Bankacılık Sistemi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2): 107-117.
Zhang, Y., Zhu, X. Wang, L. ve Zhao, J. (2017). Evaluation and Selection of Emergency Material Suppliers by Combining Entropy Weight Method with COPRAS Method. Journal of the China Railway Society, 39(3):14-18