Selim Sarper YILMAZ, Bekir Sadık ÜNLÜ, REMZİ VAROL

Borlama ve bilyalı dövmenin demir esaslı T/M malzemelerde yorulma davranışına etkisi

T/M yöntemiyle üretilmis toz metal parçalardan, demir esaslı malzemeler endüstride yaygın bir sekilde kullanılmaktadır. Bu malzemeler üretim sonunda hiçbir talaslı islem gerektirmeden son ürünün seklini alması, kendinden yağlama özelliği olması nedeniyle yatak malzemesi olarak ve ayrıca tıp vb. endüstri uygulamalarında kullanılabilmesi açısından önem teskil etmektedir. Bu çalısmada, demir esaslı FeCu-Grafit kompozitinden toz metal parçalar üretilmistir. Bu parçalardan yorulma deney numuneleri üretilip, bazılarına borlama ve borlama+bilyalı dövme islemi uygulanmıstır. Bu parçaların eğmeli yorulma deney cihazında yorulma özellikleri incelenip birbiriyle karsılastırılmıstır.

Effect on fatigue behaviour of boronising and shot peening in ferrous based P/M materials

Ferrous based materials manufactured by P/M method are widely used in industry. These materials are very important no machining, can be use for self-lubricated property as journal bearing material, in addition medical etc. applies. In this study, powder metal parts were manufactured from composites ferrous based FeCu-Graphite by P/M method particulate reinforced. Fatigue test samples were manufactured and boronising and boronising+shot peening was applied to some samples. Fatigue properties of these parts were investigated and compared on bending fatigue test rig.

PDF

___

1. Yılmaz, S. S. “ Demir Esaslı T/M Parçaların Yüzey Sertlestirme Đslemlerinin Fiziksel ve Mekanik Özelliklerine Etkisi”, “ Doktora Tezi, C. B. Ü. Fen Bil. Enst., 2004.
2. Lawley, A., “Atomization, The Production of Metal Powders”, MPIF, Princeton, 1992
3. Turan, H., Sarıtas, S., “Gaz Atomizasyonu ile Metal Tozu Üretimi”, 6.Uluslararası Makine Tasarım ve imalat Kongresi, 21-23 Eylül 1994, ODTÜ, Ankara.
4. Douib, N., “Fatique of Inhomogeneoues Low Alloy P/M Steels” P/M, Vol. 32, No:3, 209-214 p., 1989.
5. Sarıtas, S., “Fatique of Surface Treated Powder Forged Steels”, Heat Treatment 81, The Metal Society , s.147-157, Birmingham, 1981.
6. Tunay, R., F., Varol, R., Yılmaz, S., S., “Borlamanın T/M Çelik Parçaların Mekanik Özelliklere Etkisi” Gazi Üniversitesi 3.Uluslararası Toz Sempozyumu, s. 1221-1228, 2002.
7. Çalıskan, C. “Toz Metalurjisi” , Đstanbul Teknik Üniversitesi ,Bitirme Projesi, 2000.
8. Justino, J. G., Bernardini, P. A. N., “Self-Lubricating Bearings: Microstructural and Dimensional Evolution Under Industrial Processing Conditions”, Materials Science Forum, 299-300, pp. 356-363, 1999
9. Eksi, A., Kurt, A., “Metal ve Seramik Tozların Bilgisayar Kontrollü Tek Eksenli Kalıpta Preslenmesi”, Ankara ODTÜ, II. Ulusal Toz Metalurjisi Konferansı, s. 557-565, 1999
10. Kurt, A., “Toz Metal Bronz Yatak Malzemelerinin Özellikleri”, Yüksek Lisans Tezi, G. Ü., Fen Bil. Enst., Ankara, 1992
11. Demir, A., Sarıtas, S., “Toz Metal Çeliklerin Mekanik Özellikleri”, Isparta A.Ü. Müh. Fak. Mak. Müh. Dergisi, Sayı.7 ,S. 1-13, 1993
12. Varol, R., Sarıtas, S., “ Bilyalı Dövme Đsleminin Demir Esaslı T/M Parçaların Yorulma Özellikleri Üzerine Etkisinin Arastırılması”, Ankara Gazi Üniversitesi, I. Ulusal Toz Metallurjisi Konf., s. 407-418, 1996
13. Bradury, S., “Powder Metallurgy Equipment Manual-3”, N. Jersey, Powder Metallurgy Assoc., P.191, 1996
14. Sarıtas, S., “ Toz Metallurjisi”, Ankara Makine Mühendisleri Odası, Makine Müh. El Kitabı s.64-82, 1992
15. Matuschka, A. G., “Boronizing”, Carl Hanser Verlag, München Wien, 1980
16. Bayça, S. U., Sahin, S., “Borlama”, Mühendis ve Makina, Sayı 532, sayfa: 51-59, Mayıs 2004
17. Pengxun, Y., "Gaseous boronizing with solid boron-yielding agents" Thin Solid Films. Y-1992, V-214, N- 1 Jun 30, P:44-47.
18. Yılmaz, S. S., “Çeliklerde Bor Đle Yüzey Sertlestirme”, Yüksek Lisans Tezi, C. B. Ü. Fen Bil. Enst., 1997
19. Karamıs, M. B., Nair, F., Selçuk, B., "Borlanmıs Malzemelerin Tribolojik Özellikleri", Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, 6. Denizli Malzeme Sempozyumu, 12-13-14 Nisan 1995 Denizli, Sayfa: 446-454.
20. Göy, Z., “Borlama”, Yüksek Lisans Tezi, Đ.T.Ü. Fen Bil. Enst., Đstanbul, 1984
21. Atik, E., "Çeliklerin Borlanarak Asınma Dayanımlarının Arttırılması" Mühendis ve Makine, Cilt:38, Sayı:445, Sayfa:17-20
22. Demirci, A. H., “Fe-Esaslı malzemelerin borlanması ile kavitasyon dayanımının değisimi”, 7.Uluslar arası Makine Tasarım ve Đmalat Kongresi, 11-13 Eylül 1996, ODTÜ, Ankara
23. Ünlü, B. S., “Kaymalı Yataklarda Tribolojik Özelliklerin ve Borlanmıs Demir Esaslı Malzemelerin Yatak Olarak Kullanılabilirliğinin Belirlenmesi”, Doktora Tezi, C. B. Ü. Fen Bil. Enst., Manisa, 2004
24. Varol, R. “2024 Alüminyum Alasımının Yorulma Ömrü Üzerine Farklı Bilyalı Dövme Parametrelerinin Etkisi” Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Konya-1990
25. Sarıtas, S., Varol, R., Doğan, C., “The Effect of Shot Peening on the Fatigue Properties of Steels” Euro PM 97, Proce.of Advance Structural PM Compenent Production, Munih, Germany, October 15 – 17 1995
26. Varol, R.,Meriç, C., “Bilyalı Dövme: Teori ve Uygulamaları” Mühendis ve Makine 1992, 34(405), 15-22
27. Selver, R., Boylu, K. S., Varol, R., “Bilyalı Dövme ve Borlama Đslemlerinin T/M Çelik Malzemelerin Bazı Özelliklerine Etkisi” Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8-1(2004) 141-144
28. Orman, S., “Bilyalı Dövme Parametrelerinin 1020 Çeliğinin Yorulma Davranısına Etkilerinin Đncelenmesi” Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 1999
29. Kostilnik, T.,“Wheelabrator Corporation, Surface Engineering” ASM Handbook Vol. 5, 1994
30. Basaran, A., “ Toz Metalurjisi Parçalara Uygulanan Mekanik Yüzey islemlerinden Bilyalı Dövme” , Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Seminer Notu, 2003
31. Sarıtas, S., “Toz Metal Çeliklerin Yorulma Özellikleri”, 3. Uluslar arası Toz Metalurjisi Konferansı, S. 1207-1120, Ankara, 2002
32. Genel, K., Demirkol, M., Çapa, M., “Effect on Ion Nitridimg on Fatigue Behaviour of AISI 4140 Steel”, Materials Science and Engineering, Vol. A 279, pp. 207-216, 2000
33. Costa, J. D., Ferreira, J. M., Ramalho, A. L., “ Fatigue and Fretting, Fatigue of Ion-Nitrided 34CrNiMo6 Steel”, Theroretical and Applied Fracture Mechanics, Vol. 35, pp.69-79, 2001
34. Sahin, S., Yılmaz, S. S., Akgün, S., Ünlü, B. S., “Farklı Yüzey islemlerinin Demir Esaslı T/M Parçalarda Yorulma Davranısına Etkileri”, 4. Uluslar arası Toz Metalurjisi Konferansı, Sakarya, 2005
35. Karagöz, M., Akakgündüz, B., “Yorulma Olayı Ve Otomat Çeliğinde Yorulmanın Deneysel Olarak incelenmesi” , Kara Harp Okulu, Öğretim Baskanlığı
36. Sonsino, C. M., “Fatigue Design for powder metallurgy” , P/M Vol. 33. No: 3. pp. 235-245, 1990