REMZİ VAROL, RAMAZAN SELVER, ZEHRA ALKAN

Bilyeli Dövmenin AA1050 ve AA2024 Al Alaşımlarının Mekanik Özellikleri Üzerine Etkisi

Bu çalışmada, bilyeli dövme işlemi uygulanmış AA1050 ve AA2024 malzemelerin mekanik özellikleri deneysel olarak tespit edilmiştir. Metalik malzemelere farklı amaçlar için uygulanan bilyeli dövme işlemi mekanik bir yüzey işlemidir. Bilyeli dövme işlemi özgül kütlesi düşük, korozyon direnci yüksek olan ve yaygın kullanım alanına sahip alüminyum malzemelere uygulanmıştır. Mekanik özelliklerin deneysel olarak belirlenebilmesi için farklı numuneler hazırlanmış ve bu numunelere bilyeli dövme işlemi uygulanmıştır. Bilyeli dövme işleminde kullanılan bilye çapları S230, S330 ve S460 olarak seçilmiştir. Bilyeli dövme işlemi hazırlanan levha şekilli numunelere tek taraflı ve iki (çift) taraflı olarak uygulanmıştır. Bilyeli dövme işleminin çekme ve akma dayanımına dikkate alınabilecek değerde etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Eğme açısı malzeme cinsine göre değişim göstermiştir. Bilyeli dövme sonrası eğme açısında kısmi düşüşler belirlenmiştir

Effect ofShot Peening on The Mechanical Properties of AA1050 and AA2024 Aluminum Alloys

In this study, mechanical properties of shot peened AA1050 and AA2024 materials were determined. Shot peening applied for different aims to engineering materials is a mechanical surface treatment method. Shot peening treatment was applied to the aluminum material that have high corrosion resistance, low specific mass and widespread usage. Different samples were prepared for determination of the mechanical properties, experimentally and shot peening was applied to all prepared samples. Shot peening was applied as single-side and two (double) side of prepared sheet shape samples. S230, S330 and S460 steel balls were selected and used for shot peening process. It was determined that the effect of shot peening on the tensile and yield strength of peened samples is not as high as to be considered. Changes in bending angle were observed according to material. Partial decrease in the bending angle after shot peening treatment

PDF

___

Varol,R., 1990, 2024 Alüminyum Alaşımının Yorulma Ömrü Üzerine Farklı Bilyalı Dövme Parametrelerinin Etkisi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
Yılmaz, S.S., 2004. Demir Esaslı T/M Parçaların Yüzey Sertleştirme İşlemlerinin Fiziksel ve Mekanik Özelliklerine Etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
Yılmaz, S.S., Ünlü, B.S., Varol, R., 2008. Borlama ve Bilyeli Dövmenin Demir Esaslı T/M Malzemelerde Aşınma ve Mikro Yapı Özelliklerine Etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 4.1., 1-8.
Dülek, E., Karataş, Ç., 2003. Bilyeli Dövülmüş Ç1020 Malzemede Kalıcı Gerilmenin Katman Kaldırma Yöntemi ile İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18, 107-116.
Savaş, S., 2010, Monitoring Variation of Surface Residual Stresses in The Shot Peened Steel Components by Magnetic Barkhausen Noise Method. Orta Doğu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Ünal, O., 2011, Bilyeli Dövme İşleminin Tane Boyutuna Etkisinin Deneysel İncelenmesi. Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Barry, N., Hainsworth, S.V., Fitzpatrick, M.E., 2009. Effect of Shot peening on The Fatigue Behaviour of Cast Magnesium A8. Materials Science and Engineering A, 507, 50-57.
Tekeli, S., 2002. Enhancement of Fatigue Strength of SAE 9245 Steel by Shot Peening. Materials Letters.57, 604-608.
Dülek, E., Orman, Ş., Karataş, Ç., Sarıtaş, S., 2005. Bilyeli Dövme Parametrelerinin Ç1020 Çeliğinin Yorulma Dayanımına Etkisi ve Oluşan Kalıcı Gerilmenin Katman Kaldırma Yöntemi ile Araştırılması. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 20, 289-295.
Lindemann, J., Buque, C., Apel, F., 2006. Effect of Shot Peening on Fatigue Performance of A Lamellar Titanium Aluminide Alloy. Acta Materialia, 54, 1155-1164.
Dülek, E., Karataş, Ç., 2003. Bilyeli Dövülmüş Ç1020 Malzemede Kalıcı Gerilmenin Katman Kaldırma Yöntemi ile İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18, 107-116.
Asquith, D.T, Yerokhin, A.L., Yates, J.R., Matthews, A., 2007. The Effect of Combined Shot Peening and PEO Treatment on The Corrosion Performance of 2024 Al Alloy. Thin Solid Films, 516, 417-421.
Yılmaz, S.S., Ünlü, B.S., Varol, R., 2007. Borlama ve Bilyeli Dövmenin Demir Esaslı T/M Malzemelerde Mekanik Özelliklere Etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Teknik Bilimler Dergisi, 2, 8.
http://asm.matweb.com/search/SpecificMaterial.asp?bassnum=MA2024T4 (erişim tarihi:16.06.2016)
http://www.azom.com/article.aspx?ArticleID=2798 (erişim tarihi:16.06.2016)
Başaran, A., Varol, R., Pirge, G., Baştürk, S., Varol, H., 2007. Bilyeli Dövme İşlemi ve Yüksek Sıcaklığın, Bakır İlaveli Toz Metal Çelik Parçaların Yorulma Dayanımına Etkisinin İncelenmesi. 8. Uluslar Arası Kırılma Konferansı Bildiriler Kitabı, İstanbul, Türkiye.
Alkan, Z., 2014. Alüminyum Alaşımlarında Bilyalı Dövmenin Fiziksel, Mekanik, ve Yüzey Özelliklerine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
Meo, M., Vignjevic, R., 2003. Finite Element Analysis of Residual Stres Induced by Shot Peening Process. Advances in Engineering Software. 34, 569-575.
Varol,R., Meriç,C., Bilyeli Dövme: Teori ve Uygulama, Mühendis ve Makine, C.34, Sayı:405, Ekim 1993.
Varol, R., Tunay, R.F., Bilyalı dövülmüş AA2024 alüminyum alaşımının aşınma özellikleri, Yüzey işlem ve kumlama dergisi, sayı 2, s.36-40.