TİLT AÇISI YÖNTEMİNİN BATI ANADOLU BOUGUER GRAVİTE VERİLERİNE UYGULANMASI

Bu çalışmada Batı Anadolu’nun jeolojik yapı sınırlarını belirleyebilmek için Batı Anadolu graviteverilerine tilt açısı tekniği uygulanmıştır. Tilt açısı gravite verisi ve onun düşey yönlü türevi kullanılmaküzere farklı iki yolla elde edilmiştir. Potansiyel alan yöntemlerinde tilt açısı yöntemi anomalinin düşeyyönlü türevinin, yatay türevlerin genliğine oranı şeklinde ifade edilir. Tilt açısı haritasında 0° konturu yapısınırlarını, ±45° konturları arasındaki uzaklığın yarısı yapının üst derinliğini vermektedir. Çalışmanın araziuygulamasında Batı Anadolu Bölgesi’ne ait Bouguer gravite verisinin rejyonel haritaları oluşturulmuş vebu verilere tilt açısı ve düşey yönlü türevin tilt açısı yöntemleri uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar ilejeolojik yapı sınırları karşılaştırılmış ve jeolojik süreksizliklerin olası derinlikleri kestirilmiştir. Yaklaşık28o boylamı boyunca Kuzey-Güney doğrultusundaki bir hattın doğusu ve batısı arasında 50, 75 ve 100km yukarı analitik uzanım yöntemi kullanılarak elde edilen Bouguer anomalisi değerlerine uygulanmıştilt açısı yöntemi sonuçlarında önemli bir farklılık gözlenmiştir. Aynı farklılık yukarı analitik uzanımuygulanmış Bouguer anomalilerinin düşey yönlü türevinin tilt açısı sonuçlarında da saptanmıştır. Bölgegenelinde tilt açısı ve düşey yönlü türevin tilt açısı metodu sonuçlarından derinlik değerlerinin 7 ile 43km arasında değiştiği saptanmıştır. Ayrıca elde edilen bulgular bölgede önceden yapılmış jeolojik, jeofi zikçalışmalar ile karşılaştırılmış ve sismik aktivite ile birlikte irdelenmiştir.

APPLICATION OF TILT ANGLE METHOD TO THE BOUGUER GRAVITY DATA OF WESTERN ANATOLIA

In this study, tilt angle method was applied to Western Anatolia gravity data in order to estimate edges of the geological structures. Tilt angle was obtained in two different ways by using gravity and its vertical derivative. In potential fi eld methods, tilt angle technique is expressed as the ratio of vertical derivative to horizontal derivatives of anomaly. In the tilt angle map, 0° contours defi nes structure edges, half of the distance between ±45° defi nes depth of upper structure. In the fi eld work of the study, gravity data, which was measured in Western Anatolia, was used to obtain regional anomaly maps and tilt angle and tilt angle of vertical directional derivative were applied to these maps. A signifi ciant difference was observed between western and eastern parts of the N-S striking line, througout 28o longitude, from the results of tilt angle which was obtained by applying upward continuation method (50, 75 and 100 km) to the Bouguer anomaly. Same difference was determined from the results of vertical derivative of tilt angle which was obtained from upward contuniation of Bouguer anomaly. Depth values were obtained from the results of tilt angle and vertical derivative of tilt angle methods between 7 and 43 km in study area. The obtained results were compared with geological structural boundary and possible depths of geological discontinuities were estimated. In addition, obtained results were investigated with seismic activity in the study area and compared with previous geological and geophysical studies.

PDF

___

Akay, T., Bilim F., Koşaroğlu, S. 2013. Menderes Masifi tektonik yapılarının (Batı Anadolu, Türkiye) Bouguer gravite analizi kullanılarak incelenmesi. Cumhuriyet Yerbilimleri Dergisi, 30, 2, 71-86.
Akın, U., Şerifoğlu, B.I., Duru, M. 2011. Using the tilt angle in gravity and magnetic methods. Bulletin of the Mineral Research and Exploration, 143, 1-12.
Blakely, R.J., Simpson, R.W. 1986. Approximating edges of source bodies from magnetic or gravity anomalies. Geophysics, 51(7), 1494-1498.
Çifçi, G., Pamukcu, O., Çoruh, C., Çopur, S., Sözbilir, H. 2011. Shallow and deep structure of a supradetachment basin based on geological, conventional deep seismic refl ection sections and gravity data in the Buyuk Menderes Graben, western Anatolia. Surveys in Geophysics, 32(3), 271-290.
Gessner, K., Gallardo, L.A., Markwitz, V., Ring, U., Thomson, S.N. 2013. What caused the denudation of the Menderes Massif: Review of crustal evolution, lithosphere structure, and dynamic topography in southwest Turkey. Gondwana Research, 24(1), 243-274.
Hakyemez, H.Y., Erkal, T., Göktaş, F. 1999. Late Quaternary evolution of the Gediz and Büyük menderes grabens, western Anatolia, Turkey. Quaternary Science Reviews, 18(4), 549-554.
Hood, P.J., Teskey, D.J. 1989. Aeromagnetic gradiometer program of the geological survey of Canada. Geophysics, 54(8), 1012-1022.
Kaya, O., 1979. Ortadoğu Ege çöküntüsünün (Neojen) stratigrafi si ve tektoniği. Türkiye Jeoloji Kurumu Bült., 22, 35-58.
Lefl ef, D., 1980. Muratdağı güneyi Neojen havzasının çökel ortamları ve paleocoğrafi k evrimi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Raporu No: 6812, Ankara (yayımlanmamış).
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) 1979. Batı Anadolu Bouguer gravite haritası (yayımlanmamış).
Miller, H.G., Singh, V. 1994. Potential fi eld tilt—a new concept for location of potential fi eld sources. Journal of Applied Geophysics, 32(2), 213-217.
Oruç, B. 2011. Edge detection and depth estimation using a tilt angle map from gravity gradient data of the Kozaklı-Central Anatolia region, Turkey. Pure and applied geophysics, 168, 10, 1769-1780.
Pamukcu, O. A., Akçığ, Z., Demirbaş, Ş., Zor, E. 2007. Investigation of crustal thickness in Eastern Anatolia using gravity, magnetic and topographic data. Pure and Applied Geophysics, 164, 11, 2345-2358.
Pamukcu, O. A., Yurdakul, A. 2008. Isostatic compensation in western Anatolia with estimate of the effective elastic thickness. Turkish Journal of Earth Sciences, 17, 3, 545-557.
Pamukcu, O. A., Akçığ, Z. 2011. Isostasy of the Eastern Anatolia (Turkey) and discontinuities of its crust. Pure and applied geophysics, 168, 5, 901- 917.
Roest, W.R., Verhoef, J., Pilkington, M. 1992. Magnetic interpretation using the 3-D analytic signal. Geophysics 57, 1, 116-125.
Salem, A., Williams, S., Fairhead, D., Smith, R., Ravat, D. 2007. Interpretation of magnetic data using tiltangle derivatives. Geophysics, 73, 1, L1-L10.
Şalk, M., Pamukcu, O., Kaftan, I. 2005. Determination of the Curie point depth and heat fl ow from MAGSAT data of Western Anatolia. Journal of the Balkan Geophysical Society, 8, 4, 149-160.
The United States Geological Survey (USGS) Earthquake hazards program, URL: http://earthquake.usgs. gov/.
Thompson, D.T. 1982. EULDPH: A new technique for making computer-assisted depth estimates from magnetic data. Geophysics, 47, 1, 31-37.
Watts, A. B. 2001. Isostasy and Flexure of the Lithosphere. Cambridge University Press.
Yılmaz, Y. 2000. Ege Bölgesinin aktif tektoniği. Batı Anadolu’nun depremselliği Sempozyumu (BADSEM 2000), 24-27Mayıs 2000, İzmir, Bildiriler, 3-14.
Zhu, L., Mitchell, B. J., Akyol, N., Cemen, I., Kekovali, K. 2006. Crustal thickness variations in the Aegean region and implications for the extension of continental crust. Journal of Geophysical Research: Solid Earth, 111(B1).