GÜRÜN BÖLGESİNİN JEOLOJİSİ VE TEKTONİK ÖZELLiKLERi

Etüt alanı, Sivas'ın güneyinde Gürün ile Uzunyayla arasında kalan bölgeyi içine almaktadır. Sahada karbonat çökelleri hâkimdir. En yaşlı çökeller Permo-Karbonifer yaşlı kireçtaşları olup, bunlann üzerinde Jura ve Kretase yaşlı kireçtaşı tabakalariyle marn ve şeyl seviyeleri yer almaktadır. Tersiyer, Mesozoyik tabakaları üzerinde diskordan olarak yer alan Eosen yaşh konglomera tabakaları ile başlar ve yine Eosen yaşlı kireçtaşı, kumtaşı ve şeyl seviyeleriyle temsil edilir. En üstte görülen gölsel karakterli ve Neojen yaşında oldukları tahmin edilen konglomera, kireçtaşı ve şeyl tabakalarından oluşan seri diskordan olarak daha yaşlı formasyonlar üzerinde yer alır. Bölgede magma faaliyeti olarak andezit ve bazalt lavları görülmektedir. Bölge Torid tektonik ünitesi içinde yer almaktadır. Genellikle kıvrımlanma tektoniği hâkimdir. Daha sonra kırılma tektoniği ile etkilendiği anlaşılmaktadır. Etüt alanı, Sivas'ın güneyinde Gürün ile Uzunyayla arasında kalan bölgeyi içine almaktadır. Sahada karbonat çökelleri hâkimdir. En yaşlı çökeller Permo-Karbonifer yaşlı kireçtaşları olup, bunlann üzerinde Jura ve Kretase yaşlı kireçtaşı tabakalariyle marn ve şeyl seviyeleri yer almaktadır. Tersiyer, Mesozoyik tabakaları üzerinde diskordan olarak yer alan Eosen yaşh konglomera tabakaları ile başlar ve yine Eosen yaşlı kireçtaşı, kumtaşı ve şeyl seviyeleriyle temsil edilir. En üstte görülen gölsel karakterli ve Neojen yaşında oldukları tahmin edilen konglomera, kireçtaşı ve şeyl tabakalarından oluşan seri diskordan olarak daha yaşlı formasyonlar üzerinde yer alır. Bölgede magma faaliyeti olarak andezit ve bazalt lavları görülmektedir. Bölge Torid tektonik ünitesi içinde yer almaktadır. Genellikle kıvrımlanma tektoniği hâkimdir. Daha sonra kırılma tektoniği ile etkilendiği anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

GÜRÜN BÖLGESİ, JEOLOJİSİ VE TEKTONİK, Gürün ile Uzunyayla

GEOLOGY AND TECTONIC CHARACTERISTICS OF THE GÜRÜN AREA

The area under investigation is located S of Sivas, between Gürün and Uzunyayla, where carbonate sediments occur predominantly. Oldest rocks represented in the study area are Permo-Carboniferous limestones, overlain by the Jurassic and Cretaceous limestones and marl and shale beds. Tertiary begins with Eocene conglomerates unconformably resting upon the Mesozoic and comprises of Eocene limestones, sandstones and shales. Neogene lacustrine limestones, conglomerates and shales comprising the uppermost part of the section rest upon older formations unconformably. Magmatic activities are represented by andesite and basalt lavas. The area under investigation lies within the Taurid tectonic unit, with folding tectonics being dominant throughout the area. The area was strongly fractured during the later stages.

Keywords:

GEOLOGY AND TECTONIC, CHARACTERISTICS, GÜRÜN AREA,

PDF

___

AKKUŞ, M.F. (1963): Gürün bölgesinin genel jeolojisi ve petrol imkânları. M.T.A. Rap., no. 4063 (yayınlanmamış), Ankara.
(1971): Darende-Balaban havzasının jeolojik ve stratigrafik incelenmesi. M. T.A. Derg., no. 76, Ankara.
ARNI, P. (1939): Doğu Anadolu ve mücavir mıntıkaların tektonik ana hatları.M.T.A. Yayınl., seri B, no. 4, Ankara.
BAYKAL, F. (1944): Malatya-Kayseri arasındaki Toroslar'ın jeolojik yapısı. M.T.A. Rap., no. 1703 (yayınlanmamış), Ankara.
BEEKMAN, P.H. (1963): Darende'nin NW sında yapılan jeolojik tetkiklerle ilgili rapor. M.T.A. Rap., no. 4305 (yayınlanmamış), Ankara.
BLUMENTHAL, M. (1938): Şarkî Toros mıntıkasında Hekimhan-Hasançelebi-Kangal irtifamda jeolojik araştırmalar. M.T.A. Rap., no. 570, Ankara.
(1944): Kayseri ile Malatya arasındaki Toros bölümünün Permokarbonifer arazisi. M.T.A. Mecm., no. 1/31, Ankara.
BRINKMANN, R. (1976): Geology of Turkey, Ferdinand Enke Verlag, Stuttgart.
BULUT, C. (1964): 1:25 000 ölçekli Elbistan K37-b3, c2, c3 ve K38-a4 paftalarına ait petrol imkânları raporu. M.T.A. Rap., no. 4189 (yayınlanmamış), Ankara.
CANİK, B. (1964): Elbistan K38-d2 paftasının (1:25 000 lik) jeolojik etüdü ve bölgenin petrol imkânları hakkında rapor. M.T.A. Rap., no. 4187 (yayınlanmamış), Ankara.
DİZER, A. (1962): Foraminifer of the Miocene of the Sivas Basin (Turkey). İst. Üniv. Fen. Fak. Mecm., seri B, cilt XXVII, sayı 1-2, istanbul.
EGERAN, N. (1947): Tectonique de la Turquie et relation entre les unites tectoniques et les gites metalliferes de la Turquie, These, Nancy.
ERENTÖZ, C. (1966): Türkiye stratigrafisinde yeni bilgiler. M.T.A. Derg., no. 66, Ankara.
GÜMÜŞ, A. (1962): Otlukilise (Sivas-Gürün) demir madeni ve civarındaki yeni zuhurlar. M.T.A. Rap., no. 2930 (yayınlanmamış), Ankara.
IZDAR, E. (1963): Doğu Hekimhan-Hasançelebi (Doğu Anadolu) bölgesinin jeolojik yapısı, magmatizma ve cevher yatakları. M.T.A. Yayınl., no. 112, Ankara.
KETlN, 1. (1966): Anadolu'nun tektonik birlikleri. M. T.A. Derg., no. 66, Ankara.
KURTMAN, F. (1963): Gürün bölgesinde Elbistan K38-bl, K38-b4 paftaları içine giren sahanın petrol etüdü. M.T.A. Rap., no. 4044 (yayınlanmamış), Ankara.
(1973): Sivas-Hafik-Zara ve İmranlı bölgesinin jeolojik ve tektonik yapısı. M.T.A. Derg., no. 80, Ankara. & AKKUŞ, M.F. (1974): Malatya-Gürün havzasının jeolojisi ve petrol olanakları. Türkiye İkinci Petrol Kongresi Tebliğler, Ankara.
PAREJAS, E. (1940): La tectonique transversale de la Turguie. Rev. Fac. Sd. Univ. İst., serie B, t.V. no. 3/4, istanbul.
PISONI, C. (1964): Elbistan K38-c2 paftasının (1:25 000) jeolojisi ve petrol imkânları. M.T.A. Rap., no. 4343 (yayınlanmamış), Ankara.
WIRTZ, D. (1955): Malatya Tohma suyu çöküntü bölgelerinin jeolojik löveleri hakkında rapor. M.T.A. Rap., no. 2364 (yayınlanmamış), Ankara.