Bülent KAYPAK, Korhan ESAT, Gürol SEYİTOĞLU, Berkan ECEVİTOĞLU, Veysel IŞIK

ESKİŞEHİR FAY ZONU'NUN GÜNEYDOĞU BÖLÜMÜNÜ OLUŞTURAN ILICA KOLU: ORTA ANADOLU'DA SAĞ YANAL DOĞRULTU ATIMLI AKTİF BİR YAPI

Eskişehir Fay Zonu Türkiye'nin önemli neotektonik yapılarından biridir. Anadolu bloğunda yer alan Batı Anadolu genişleme bölgesi ile doğrultu atımlı fay etkisi altındaki kuzeybatı Orta Anadolu daralma bölgesini birbirinden ayırır. Eskişehir Fay Zonu'nun güneydoğu bölümü genel olarak kuzeyden güneye sırasıyla Ilıca, Yeniceoba ve Cihanbeyli ismini taşıyan üç bölüme ayrılır. Sağ yanal doğrultu atımlı Ilıca kolu yaklaşık 100 km uzunluğundadır ve kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda birçok parçadan oluşur. Fay yüzeyleri, ikincil kırıklar, kataklastik zon, kırık kontrollü drenaj yapısı, sağ yanal dere ötelenmeleri, Kuvaterner birim içinde sismik yansıma kesitlerinde gözlenen deformasyon ve bölgenin depremselliği Ilıca kolunun sağ yanal doğrultu atımlı aktif bir fay olduğunu göstermektedir. Ilıca kolunun Ankara'nın batı-güneybatısındaki daralmayla ilişkili yapıları güneyden sınırlandırdığı düşünüldüğünde, Orta Anadolu'daki daralmalı ve genişlemeli bölgeler arasında bir sınır fayı olarak ayrıca bölgesel tektonik anlamda bir önemi vardır

THE ILICA BRANCH OF THE SOUTHEASTERN ESKİŞEHİR FAULT ZONE: AN ACTIVE RIGHTLATERAL STRIKE-SLIP STRUCTURE IN CENTRAL ANATOLIA, TURKEY

The Eskişehir Fault Zone is one of the prominent neotectonic structures of Turkey. It separates the west Anatolian extensional province and the strike-slip induced northwest central Anatolian contractional area in the Anatolian Block. Its southeastern part is generally divided into three branches, namely the Ilıca, Yeniceoba, and Cihanbeyli from north to south, respectively. The right lateral strike-slip Ilıca branch (IB) is an approximately 100-km-long fault and it is composed of several segments in a northwest-southeast direction. The slickensides, subsidiary fractures, cataclastic zone, fracture-controlled drainage pattern, right lateral stream deflections, deformation in the Quaternary unit observing in the seismic reflection sections, and seismicity of the region all indicate that the IB is an active right lateral strike-slip fault. The IB has also a regional tectonic importance as a boundary fault between the contractional and the extensional regions in central Anatolia considering that it is the southern limit of the contraction-related structures in the west-southwest of Ankara

PDF

___

Altunel, E., Barka, A. 1998. Eskişehir fay zonunun İnönüSultandere arasında neotektonik aktivitesi. Türkiye Jeoloji Bülteni 41, 2, 41-52.
Barka, A., Reilinger, R. 1997. Active tectonics of the Eastern Mediterranean region: deduced from GPS, neotectonic and seismicity data. Annali Di Geofisica 40, 3, 587-610.
Başokur, A.T., Gökten, E., Seyitoğlu, G., Varol, B., Ulugergerli, E., Işık, V., Candansayar, E., Tokgöz, E. 2002. Jeoloji ve jeofizik çalışmalar ışığında 03.02.2002 Çay (Afyon) depreminin mekanizması, hasarın nedenleri ve bölgenin deprem etkinliği. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yayını, 56 s.
Çemen, İ., Göncüoğlu, M.C., Dirik, K. 1999. Structural evolution of the Tuz Gölü basin in Central Anatolia, Turkey. Journal of Geology 107, 693-706.
Dirik, K., Erol, O. 2003. Tectonomorphologic evolution of Tuzgölü and surrounding area, central Anatolia, Turkey. Türkiye Petrol Jeologları Derneği Özel Sayı 5, 27-46.
Emre, Ö., Duman, T.Y., Doğan, A., Özalp, S., Tokay, F., Kuşçu, İ. 2003. Surface faulting associated with the Sultandağı earthquake (Mw 6.5) of 3 February 2002, southwestern Turkey. Seismological Research Letters 74, 4, 382-392.
Emre, Ö., Duman, T.Y., Özalp, S., Elmacı, H., Olgun, Ş. 2011. 1/250.000 Ölçekli Türkiye Diri Fay Haritası Serisi, Ankara (NJ 36-2) Paftası, Seri No: 20, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara.
Esat, K., Seyitoğlu, G. 2010. Neotectonics of north central Anatolia: a strike-slip induced compressional regime. Tectonic Crossroads: Evolving Orogens of Eurasia-Africa-Arabia Conference, 4-8 October 2010, Ankara, 38.
Esat, K. 2011. Ankara çevresinde Orta Anadolu’nun neotektoniği ve depremselliği. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 144 s., Ankara (yayımlanmamış).
Esat, K., Çıvgın, B., Kaypak, B., Işık, V., Ecevitoğlu, B., Seyitoğlu, G. 2014. The 2005-2007 Bala (Ankara, central Turkey) earthquakes: a case study for strikeslip fault terminations. Geologica Acta 12, 1, 71-85.
Ketin, İ. 1968. Relations between general tectonic features and the main earthquake regions of Turkey. Maden Tetkik ve Arama Dergisi 71, 63-67.
Koçyiğit, A. 1991a. An example of an accretionary forearc basin from northern Central Anatolia and its implications for the history of subduction of NeoTethys in Turkey. Geological Society of America Bulletin 103, 22-36.
Koçyiğit, A. 1991b. Changing stress orientation in progressive intracontinental deformation as indicated by the neotectonics of the Ankara region (NW central Anatolia). Turkish Association of Petroleum Geologists Bulletin 3, 43-55.
Koçyiğit, A. 2005. The Denizli graben-horst system and the eastern limit of western Anatolian continental extension: basin fill, structure, deformational mode, throw amount and episodic evolutionary history, SW Turkey. Geodinamica Acta 18, 167-208.
Koçyiğit, A., Özacar, A.A. 2003. Extensional neotectonic regime through the NE edge of the outer Isparta Angle, SW Turkey: new field and seismic data. Turkish Journal of Earth Sciences 12, 67-90.
MTA. 2002. 1/500.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası, Ankara Paftası. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara.
Ocakoğlu, F. 2007. A re-evaluation of the Eskişehir Fault Zone as a recent extensional structure in NW Turkey. Journal of Asian Earth Sciences 31, 91- 103.
Okay, A.İ., Satır, M., Zattin, M., Cavazza, W., Topuz, G. 2008. An Oligocene ductile strike-slip shear zone: the Uludağ Massif, northwest Turkey - Implications for the westward translation of Anatolia. Geological Society of America Bulletin 120, 893-911.
Özsayın, E., Dirik, K. 2007. Quaternary activity of the Cihanbeyli and Yeniceoba Fault Zones: İnönüEskişehir Fault System, central Anatolia. Turkish Journal of Earth Sciences 16, 471-492.
Özsayın, E., Dirik, K. 2011. The role of oroclinal bending in the structural evolution of the Central Anatolian Plateau: evidence of a regional changeover from shortening to extension. Geologica Carpathica 62, 4, 345-359.
Reasenberg, P., Oppenheimer, D. 1985. Fpfit, fpplot, and fppage: Fortran computer programs for calculating and displaying earthquake fault plane solutions. California, U.S. Geological Survey, Technical report.
Selçuk, A.S., Gökten, E. 2012. Neotectonic characteristics of the İnönü-Eskişehir Fault System in the Kaymaz (Eskişehir) Region: influence on the development of the Mahmudiye-Çifteler-Emirdağ Basin. Turkish Journal of Earth Sciences 21, 521-545.
Seyitoğlu, G., Esat, K., Temel, A., Telsiz, S. 2010. Determination of main strand of a strike-slip fault by using subsidiary structures: Eskişehir Fault Zone as a case study. Tectonic Crossroads: Evolving Orogens of Eurasia-Africa-Arabia Conference, 4-8 October 2010, Ankara, 32.
Seyitoğlu, G., Ecevitoğlu, B., Kaypak, B., Güney, Y., Tün, M., Esat, K., Avdan, U., Temel, A., Çabuk, A., Telsiz, S., Uyar Aldaş, G. 2015. Determining the main strand of the Eskişehir strike-slip fault zone using subsidiary structures and seismicity: a hypothesis tested by seismic reflection studies. Turkish Journal of Earth Sciences 24, 1, 1-20.
Şaroğlu F., Emre, Ö., Boray, A. 1987. Türkiye’nin diri fayları ve depremsellikleri raporu. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Rapor No: 8174, 394 s. Ankara (yayımlanmamış).
Şengör, A.M.C. 1979. The North Anatolian transform fault: its age, offset and tectonic significance. Journal of the Geological Society, London 136, 269-282.
Şengör, A.M.C. 1980. Türkiye’nin neotektoniğinin esasları. Türkiye Jeoloji Kurumu Konferans Serisi 2, 40 s.
Şengör, A.M.C., Görür, N., Şaroğlu, F. 1985. Strike-slip faulting and related basin formation in zones of tectonic escape: Turkey as a case study. The Society of Economic Paleontologists and Mineralogists, Special Publication 37, 227-264.
Taymaz, T., Tan, O. 2001. Source parameters of June 6, 2000 Orta-Çankırı and December 15, 2000 Sultandağ-Akşehir earthquakes (Mw = 6.0) obtained from inversion of teleseismic P- and SHbody-waveforms. Symposia on Seismotectonics of the North-Western Anatolia-Aegean and Recent Turkish Earthquakes, 8 May 2001, İstanbul, 96- 107.
Türkönal, M. 1959. Note on the Ammonite-bearing beds in the various localities of Turkey-Part one: Ankara region. Maden Tetkik ve Arama Dergisi 52, 68-75.
Yaltırak, C. 2002. Tectonic evolution of the Marmara Sea and its surroundings. Marine Geology 190, 493- 529.
Yıldız, A., Ayyıldız, T., Sonel, N. 2001. Upper Maastrichtian– Paleocene biostratigraphy and palaeoecology in northwest Tuzgölü Basin (Karahoca–Mangaldağ– Yeşilyurt–Sarıhalit area). Yerbilimleri 23, 33-52.