Ege Bölgesinde yeni bir orta - yüksek entalpili jeotermal alan (Akyar) Menderes-Seferihisar-İzmir, Batı Anadolu, Türkiye

Bu çalışma, Batı Anadolu’da yer alan yüksek sıcaklıklı jeotermal sahaların yanında düşük ve orta entalpili jeotermal sahaların ısıtma, termal turizm ve tarımsal uygulamalar bakımından araştırılmasının önem taşıdığı, bunun yanı sıra yüzey sıcaklığına göre düşük sıcaklıklı olarak gözüken sahalardan da daha yüksek sıcaklıkta akışkan elde edilebileceği hedeflenerek yürütülmüştür. Çalışma alanı İzmir’in güney-güneybatısında Menderes ve Seferihisar ilçeleri arasında kalan bölgede yer alır. Sahanın jeotermal enerji potansiyelinin araştırılması ve akışkan elde edilebilmesine yönelik birden fazla meslek disiplinini kapsar. Arazi çalışmaları, jeolojik prospeksiyon, jeotermal enerji açısından potansiyel oluşabilecek alanlarda detay jeolojik etüt, hidrojeoloji, hidrojeokimya, jeofizik etüt ve sondaj çalışmaları yapılarak sonuçlandırılmıştır. Çalışmalar sonucunda, Akyar Tepe mevkiinde yapılan 1215,50 m derinliğinde bir araştırma sondajında kuyu içi maksimum sıcaklık 141,18 oC olup, kompresörle 104 ton/saat debide, buhar+su şeklinde akışkan elde edilmiştir. Elde edilen akışkan sodyum klorürlü su sınıfında olup yüzey sularının yanında deniz suyu katkılı beslenmeye sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Uzun yıllar düşük sıcaklıklı olarak bilinen bu saha, orta - yüksek entalpili bir jeotermal sistem olarak açığa çıkarılmıştır.

A new medium to high enthalpy geothermal field in aegean region (Akyar) Menderes – Seferihisar – İzmir, Western Anatolia, Turkey

There are also geothermal areas of low and medium enthalpy besides the high-temperature geothermal fields in the Western Anatolia. These areas are important for thermal tourism and agricultural applications. According to the surface temperature at by the low- temperature action for known fluid high temperature fluid can be provided. They are the purpose of the study. The study area between the towns of Mendere and Seferihisar. These districts are located south-southwest of Izmir. İnvestigate the potential of geothermal energy and fluid provide covers more than one professional discipline. Field studies, geological prospecting, geothermal energy potential areas detailed geological studies, hydrogeology, hydrogeochemistry, geophysical surveys and drilling completed. As a result of studies, conducted exploratory drilling to a depth of 1215.50 m around Akyar Tepe. Maximum temperature of 141,18 oC in the well. Fluid flow rate of 104 tons/hour water and water vapor is obtained with compressor machine. Hot water, sodium chloride water category. It consists of a mixture of hot water, surface water and sea water. In this field for many years, known as low-temperature. In this study, medium - high enthalpy geothermal system as revealed.

PDF

___

Başarır, E., Konuk, Y.T. 1982. Gümüldür yöresinin kristalin temeli ve allokton birimleri. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni 24, 1–6.
Bozkurt, E., Park, R.G. 1994. Southern Menderes Massif: an incipient metamorphic core complex in western Anatolia, Turkey. Journal of Geological Society 151, 213-216.
Borsi, S., Ferrara, G., Innocenti, F., Mazzuoli, R. 1972. Geochronology and Petrology of Recent Volcanics in the Eastern Aegean sea (West Anatolia and Leovos Island). Bulletin of Volcanology 36, 473–496
Bulut, M., Büyükboyacı, Ü., Dünya H. 2013. Akyar- Ilıkpınar (Seferihisar-Menderes-İzmir) ruhsat sahalarının jeotermal etüt (Jeoloji-Jeofizik) ve Akyar İSA-2011/10 jeotermal arama sondajı kuyu bitirme raporu. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü, 109 s. (yayımlanmamış), Ankara.
Dora, O., Kun, N., Candan, O. 1990. Metamorphic history and geotectonic evolution of the Menderes massif. International Earth Sciences Congress on Aegean Regions, İzmir-Turkey, Proceedings, 102–115.
Emre Ö., Özalp S., Doğan A., Özaksoy V., Yıldırım C., Göktaş F., 2005, İzmir yakın çevresinin diri fayları ve deprem potansiyelleri. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü Rapor No:10754, 80s., (yayımlanmamış), Ankara.
Erdoğan, B. 1990. İzmir-Ankara Zonu’nun, İzmir ile Seferihisar Arasındaki Bölgede Stratigrafik Özellikleri ve Tektonik Evrimi. Türkiye Petrol Jeologları Dergisi Bülteni 2/1, 1–20.
Eşder, T. 1988, Gümüldür-Cumaovası (İzmir) alanının jeolojisi ve jeotermal enerji olanaklarının araştırılması. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeoloji Mühendisliği Bölümü Anabilim Dalı, 401 s. (yayımlanmamış).
Eşder, T., Şimşek, Ş. 1975. İzmir (Seferihisar) alanı, Çubukludağ grabeni ile dolaylarının jeolojisi ve jeotermal olanakları. MTA Enstitüsü Raporu, 190s., (yayımlanmamış), İzmir.
Fournier, R. O., 1977. Chemical geothermometers and mixing models for geothermal system. Geohthermics, 5, 41-50
Fournier, R. O., 1979. A revised equation for the Na/K geothermometer. Geothermal Res. Council Trans., 3, 221-224
Fournier, R. O., Truesdell, A.H. 1973. An Empirical Na- K-Ca Geothermometer for Natural Waters. Geochimica et Cosmochimica Acta, 37, 1255-1275.
Fournier, R. O., Potter, R. W. 1979. Magnesium correction to the Na-K-Ca chemical geothermometer. Geochim. Cosmochim. Acta, 43, 1543-1550.
Genç, S.C., Altunkaynak, Ş., Karacık, Z., Yılmaz, Y. 2001. The Çubukludağ graben, Karaburun peninsula: it’s tectonic significance in the Neogene geological evolution of the western Anatolia. Geodinamica Acta 14, 45–55.
Giggenbach, W. F. 1988. Geothermal solute equilibria. Derivation of Na-K-Mg-Ca geoindicators. Geochimica et Cosmochimica Acta, 52, 2749- 2765.
Güngör, T. 1998. Stratigraphy and Tectonic Evolution of the Menderes Massif in the Söke-Selçuk Region. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Universitesi, Graduate School of Natural and Applied Sciences.
Güngör, T., Erdoğan, B. 2002. Tectonic significance of mafic volcanic rocks in a Mesozoic sequence of the Menderes Massif, West Turkey. International Journal of Earth Science 91, 386–397.
Hetzel, R., Ring, U., Akal, C., Troesch, M. 1995. Miocene NNE-directed extensional unroofing in the Menderes Massif, southwestern Turkey. Journal of Geological Society 152, 639–654.
Kaya, O., 1979. Ortadoğu Ege çöküntüsünün Neojen stratigrafisi ve tektoniği. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni 7/22, 35–58.
Kaya, O.,1981. Miocene reference section for the coastal parts of West Anatolia. Newsletters on Stratigraphy 10, 164–191.
MTA, 2005. Türkiye Jeotermal Kaynakları Envanteri, Ankara
Okay, A.İ., Siyako, M. 1991. The New Position of the İzmir-Ankara Neo-Tethyan Suture Between İzmir and Balıkesir. Proceedings of the Ozan Sungurlu Symposium, Ankara, 333–355.
Özer, S., Sözbilir, H. 2003. Presence and tectonic significance of Cretaceous rudist species in the so-called Permo-Carboniferous Göktepe Formation, central Menderes Massif, western Turkey. International Journal of Earth Sciences 92, 397–404.
Özgenç, İ. 1978. Cumaovası (İzmir) asit volkanitlerde saptanan iki ekstrüzyon aşaması arasındaki göreceli yaş ilişkisi. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 21/1, 31–34.
Somay, M. 2006. Hidrogeology of lover Küçük Menderes Rıver coastal wetland. Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora tezi, 222 s.(yayımlanmamış)
Şengör, A.M.C. 1979. The North Anatolian Transform Fault: its age, offset and tectonic significance. J. Geol. Soc., London, 136, 269–282.
Şengör, 1980. Türkiye’nin neotektoniğinin esasları, Türkiye Jeoloji Kurumu yayını, 40s.
Şengör, Satır, M., Akkök, R. 1984. The timing of tectonic events in yhe Menderes Massif, western Turkey: implication for tectonic evolution and evidence for Pan-African basement in Turkey. Tectonics 3, 693–707.
Truesdell, A.H. 1976. Summary of section III geochemical techniques in exploration. Proceedings of second United Nations Symposium on the development and use of geothermal resources. 1975, San Francisco, 1, 53-89.
Uzel, B., Sözbilir, H. 2008. A First record of strike-slip basin in western Anatolia and its tectonic implication: The Cumaovası basin as an example. Turkish Journal of Earth Sciences 17, 559–591
Yılmaz, Y., Genç, S.C., Gürer, O.F., Bozcu M., Yılmaz K., Karacık Z., Altunkaynak Ş., Elmas A. 2000. When did the western Anatolian grabens begin to develop in: Bozkurt E., Winchester J.A., Piper J.D.A. (Eds.), Tectonics and magmatism in Turkey and the surrounding area, Geological Society of London, Special Publication 173, 353–384.