SAPANCA GÖLÜ KIYILARI VE YAKIN ÇEVRESİNDE JEOMORFOLOJİK BİRİMLERLE MEKAN-KIYI KULLANIMI İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

ÖZETDoğal ve beşeri ortamların yoğun bir şekilde etkileşim halinde olduğu ve karmaşık sistemler meydana getirdiği günümüz koşullarında, bu unsurların ilişkisinin incelenmesi birçok sorunun çözümünde önemli rol oynamakta ve kullanılabilir veriler sağlamaktadır. Bu nedenle bu çalışmada Marmara Bölgesi’nin doğusundaki Sapanca Gölü kıyıları ve yakın çevresindeki jeomorfolojik birimlerle mekan-kıyı kullanımı unsurları arasındaki ilişki, coğrafi bakış açısı, yöntemleri ve CBS teknikleri ile incelenmiştir. İnceleme sonucunda çalışma alanında jeomorfolojik birimleri meydana getiren dağlık alanlar, plato sahaları, ova ve alüvyal alanlar, vadiler, birikinti koni ve yelpazeleri, sazlık bataklık alanlarda; yerleşim alanları, tarım alanları, orman alanları, çalılık-fundalık ve otlak alanlar gibi mekan kullanım birimlerinin etkileşim halinde olduğu gözlemlenmiştir. Çalışma alanındaki jeomorfolojik birimler bazı alanlarda yoğun beşeri kullanıma maruz kalmış, bazı alanların bir kısmı korunmuş, bazı alanlarda ise mekandan yanlış yararlanılmıştır. Mekan kullanım unsurlarının bazıları ise belirli morfolojik birimlerde yoğunlaşmış, bazıları da birkaç jeomorfolojik birimde kullanım alanı olarak gözlemlenmiştir. Belirtilen bu durumlarda başta Sapanca Gölü olmak üzere doğal ortamı etkilemiş ve sorunlar meydana gelmiştir. Anahtar Kelimeler: Jeomorfoloji, Sapanca Gölü, mekan-kıyı kullanımı, CBSABSTRACTNatural and human factors that interact intensively and conditions caused by today's complex systems, examining the relationship of these elements plays an important role in solving the many problems and provide data available. The relationship between Therefore, in this study the Marmara region to the east of Sapanca Lake shores and the nearby geomorphological unit with space-shore use elements of geographical perspectives, methods and studied with GIS techniques. Mountainous areas that form the geomorphological units in the study area in the survey results, plateau area, plains and alluvial areas, valleys and alluvial fans, reedy marsh areas; residential areas, agricultural areas, forests, heathland and grassland areas such as bush-interactions have been observed if the space unit. Geomorphological units in the study area have been exposed to intensive human use in some areas, a part of some protected areas, and some areas have benefited from the wrong place. Some of the elements of space use is concentrated in specific morphological units, some areas have also been observed in several geomorphological units. It stated that the situation has affected the natural environment, especially in Sapanca Lake and the problems occurred. Keywords: Geomorphology, Sapanca Lake, usage of coast-spatial, GIS