Coğrafya eğitiminde potansiyel bir açık hava laboratuvarı: Karapınar ve çevresi

Coğrafya eğitiminde arazi çalışmalarının büyük bir önemi bulunmaktadır. Yapılan incelemelerde Türkiye’de ortaöğretimde 2018-Coğrafya Dersi Öğretim Programı (2018-CDÖP)’ndaki hedef kazanımlar ile arazi çalışmaları yapılacak sahaların ilişkilendirilmesine yönelik yeterli düzeyde çalışma yapılmadığı görülmüştür. Yapılan bu çalışmayla CDÖP ve saha ilişkisinin kurulması açısından literatüre katkı sunmak amaçlanmıştır. Bu doğrultuda; farklı coğrafi unsurları dar bir sahada bir arada bulunduran ve çok nüfuslu birçok merkeze günübirlik ulaşım noktasında olmasından dolayı Karapınar ve çevresi 2018-CDÖP - saha ilişkisi açısından ele alınmıştır. Bu araştırma nitel araştırma yöntemlerinden geleneksel delphi tekniği ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın saha verileri araştırmacıların Karapınar çevresine uzun yıllardır yaptıkları arazi çalışmalarından ve sahayla ilgili yapılan önceki çalışmaların taranmasından elde edilmiştir. Sonrasında, 2018-CDÖP’deki kazanımlar ve ilgili sahanın coğrafi unsurlarının ilişkisi 5 kişilik uzman ekip tarafından birbirinden bağımsız olarak analiz edilmiştir. Uzmanların ortaya koydukları analizler bir araya getirilerek ortak görüş çerçevesinde birleştirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre 2018-CDÖP ile Karapınar çevresindeki coğrafi unsurların büyük ölçüde uyumlu olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Karapınar, Coğrafya eğitimi, arazi çalışması, açık hava laboratuvarı

A potential outdoor laboratory in geography education: Karapinar and its environments

Field studies are of great importance in geography education. In the examinations carried out, it was seen that there was not enough work to link the target achievements in the 2018-Geography Course Curriculum (2018-GCC) in secondary education in Turkey with the fields where field studies will be carried out. With this study, it is aimed to contribute to the literature in terms of establishing the relationship between 2018-GCC and the field. In this direction; Karapınar and its surroundings have been discussed in terms of 2018-GCC - field relationship due to the fact that it is at the point of daily transportation to many centers with a large population and which has different geographical elements together in a narrow area. This research was carried out with traditional delphi technique, one of the qualitative research methods. The field data of the study were obtained from the field studies carried out by the researchers around Karapınar for many years and from the screening of previous studies on the field. Then, the achievements in 2018-GCC and the relationship between the geographical elements of the relevant field were analyzed independently of each other by an expert team of 5 people. The analyses put forward by the experts were brought together and combined within the framework of a common opinion. According to the findings obtained, it was seen that the geographical elements around Karapınar were largely compatible with the 2018-GCC.

Keywords:

outdoor laboratory, field study, geography education, Karapinar,

PDF

___

Acar, R., & Dursun, Ş. (2010). Vegetative methods to prevent wind erosion in central anatolia region. International Journal of Sustainable Water & Environmental Systems, 1(1), 25-28.
Arı, Y. (2020). Coğrafya lisans programlarında arazi çalışmaları: uygulayıcı öğretim üyelerinin görüşlerine dayalı nitel bir analiz. Doğu Coğrafya Dergisi, 25(43), 13-30. https://doi.org/10.17295/ataunidcd.715591.
Arık, F. (2015). Yokolan Nazar Boncuğumuz: Meke Maar Gölü. TMMOB Jeoloji Mühendisleri Haber Bülteni (2015/2), 11-18.
Atayeter, Y. & Tozkoparan, U. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenleri ile 6. Sınıf sosyal bilgiler öğrencilerinin gezi gözlem yöntemi üzerine düşünceleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(5), 1-21.
Aydın, F. (2019). Coğrafya dersi öğretim yöntem ve teknikleri ile bulguların derslerde uygulama örnekleri. (Editör: Ülkü Eser Ünaldı). Coğrafya Öğretimi-I. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 59-123.
Bademci, V. (2019). Geçerlik: Nedir? Ne değildir?. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi/JRES, 6(2), 373-385.
Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388. http://doi.org/10.31592/aeusbed.598299.
Bland, K., Chambers, B., Donert, K., & Thomas, T. (1996). Fieldwork. Geography Teachers’ Handbook. Geographical Association, Bailey içinde (s. 165-175). P. & Fox,P. (Eds.) Sheffield.
Boyle, A., Maguire, S., Martin, A., Milsom, C., Nash, R., Rawlinson, S., & Conchie, S. (2007). Fieldwork is good: The student perception and the affective domain. Journal of Geography in Higher Education, 31(2), 299-317. https://doi.org/10.1080/03098260601063628
Bozyiğit, R., & Tapur, T. (2009). Konya ve çevresinde yeraltı sularının obruk oluşumlarına etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), 137-155.
Cook, V. (2010). Exploring students’ personal experiences of geography fieldwork. Teaching Geography, 35, 55– 57.
Çalışkan, O. (2015). Coğrafya Eğitimi ve Arazi Çalışmaları. Ankara: Pegem Akademi.
Çelebi, H. (1971). Konya-Karapınar proje sahası topraklarında rüzgar erozyonu ile ilgili araştırmalar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2(2), 35-47.
Demiralp, N. (2007). Coğrafya eğitiminde materyaller ve 2005 coğrafya dersi öğretim programı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 373-384.
Doğan, U. (2004). Dolin sınıflamasında yeni yaklaşımlar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 249-269. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/gefad/issue/6760/90943.
Doğan, U., & Yılmaz, M. (2011). Natural and induced sinkholes of the Obruk plateau and Karapınar-Hotamış plain, Turkey. Journal of Asian Earth Sciences (40), 496–508. http://DOI:10.1016/j.jseaes.2010.09.014.
Doğanay, H. (2002). Coğrafya Öğretim Yöntemleri: Orta Öğretimde Coğrafya Eğitiminin Esasları (5. Baskı). Erzurum: Aktif Yayınevi.
Emre, Ö. (1991). Hasandağı-Keçiboyduran Dağı yöresi volkanizmasının jeomorfolojisi. (Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü, İstanbul).
Ercan, T., & Öztunalı, Ö. (1982). Kula volkanizmasının özellikleri ve içerdiği base surge tabaka şekilleri. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, (25), 117-125.
Erciyeş, G. (2010). Öğretim yöntem teknikleri, Ş. Tan (Ed.), Öğretim İlke ve Yöntemleri Öğretim Yöntem ve Teknikleri Kpss El Kitabı içinde (ss.253-374), Pegem Akademi.
Erinç, S. (1960). Konya Bölümünde ve İç Toros Sıralarında karst şekilleri üzerine müşahedeler. Türk Coğrafya Dergisi, (20), 83-106.
Erinç, S. (2001). Jeomorfoloji II. İstanbul: Der Yayınları.
Erol, O. (1968). Konya, Tuzgölü, Burdur havzalarındaki pluvial göllerin çekilme safhalarının jeomorfolojik delilleri. Coğrafya Araştırmaları Dergisi, (3-4), 13-51.
Ford, D. & Williams, P. (2007). Karst Hydrogeology and Geomorphology. London: John Wiley & Sons.
France, D., & Haigh, M. (2018). Fieldwork@40: fieldwork in geography higher education. Journal of Geography in Higher Education, 42(4), 498-514. https://doi.org/10.1080/03098265.2018.1515187.
Fuller, I., Edmondson, S., France, D., & Higgitt, D. (2006). International perspectives on the effectiveness of geography fieldwork for learning. Journal of Geography in Higher Education, 30(1), 89-101. https://doi.org/10.1080/03098260500499667.
Garipağaoğlu, N. (2001). Gezi-gözlem metodunun coğrafya eğitimi ve öğretimindeki yeri. Marmara Coğrafya Dergisi, 2(3), 13-30.
Gök, Y. & Girgin, M. (2001). Ortaöğretim coğrafya programında deney ve gezi-gözlemin önemi. Doğu Coğrafya Dergisi, 7(6), 61-73.
Hatipoğlu, M. & Bozkurt, R. (2001). Süstaşı kalitesindeki Bayat (Afyon) dendritli (Moss) opalinin mineralojik, gemolojik ve ekonomik incelenmesi. Türkiye III. Mermer Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 113-121, Afyonkarahisar.
Hovorka, A. J. & Wolf, P. A. (2009). Activating the classroom: Geographical fieldwork as pedagogical practice. Journal of Geography in Higher Education, 33(1), 89–102. https://doi.org/10.1080/03098260802276383.
Hupy, J. P. (2011). Teaching geographic concepts through fieldwork and competition. Journal of Geography, 110(3), 131-135. https://doi.org/10.1080/00221341.2011.532229.
İnce, K., Şahin, S., & Erpul, G. (2018). Yenilenmiş rüzgâr erozyonu eşitliği iklim faktörünün ulusal ölçekte belirlenmesi. Toprak Su Dergisi, 7(2), 12-20. https://doi.org/10.21657/topraksu.460715.
İzbırak, R. (1968). Coğrafi Araştırma Gezileri ve Hazırlıkları, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 2(2), 1 -51, Ankara.
Karabıyıkoğlu, M. (2003). Konya Havzası’nın geç kuvaterner evrimi. (Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul).
Kaya, H., Taş, M., & Düz, İ. (2016). Coğrafya eğitiminde saha çalışmaları için bir rota önerisi: Isparta coğrafya ve turizm güzergâhları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 40(5), 361-372.
Keller, J. (1974). Quaternary maar volcanism near Karapinar in Central Anatolia. Bulletin Volcanologique, Springer, 1(38), 378-396.
Kent, M., Gilbertson, D. D., & Hunt, C.O. (2007). Fieldwork in geography teaching: a critical review of the literature and approaches. Journal of Geography in Higher Education, 21(3), 313-332. https://doi.org/10.1080/03098269708725439.
Koç, N. & Acar, R. (2019). The wind erosion seen in Karapınar. International Symposium for Environmental Science and Engineering Research (ISESER) Proceedings Book, 518-522. Konya.
Kuzucuoğlu, C. (2019). Geomorphological landscapes in the Konya plain and surroundings, C. Kuzucuoğlu, A. Çiner, & N. Kazancı (Eds.) Landscapes and Landforms of Turkey içinde, (ss.353-368). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-03515-0.
Maskall, J. & Stokes, A. (2008). Designing effective fieldwork for the environmental and natural sciences. Plymouth, UK: Higher Education Academy Subject Centre for Geography, Earth and Environmental Sciences. http://DOI:10.1177/0309133309105037.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü, (2022). İstatistik verileri https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler- istatistik.aspx?m=IGDIR adresinden 16.06.2022 tarihinde 13.36’da edinilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Ortaöğretim Coğrafya Dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı. Retrieved from http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/2018120203724482-Cografya%20dop%20pdf.pdf.
Orhan, O., Kırtıloğlu , O. S. & Yakar, M. (2020). Konya Kapalı Havzası obruk envanter bilgi sisteminin oluşturulması. Geomatik Dergisi, 5(1), 92-104. https://doi.org/10.29128/geomatik.577167.
Özgen, N. (2011). Fiziki coğrafya dersi öğretim metoduna farklı bir yaklaşım: gezi-gözlem destekli öğretim. Marmara Coğrafya Dergisi, 23, 373-388.
Özgüç, N. (1984). Beşeri Coğrafyada Veri Toplama ve Değerlendirme Yöntemleri. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, No:2511, İstanbul.
Panelli, R. & Welch, R. V. (2005). Teaching research through field studies: a cumulative opportunity for teaching methodology to human geography undergraduates. Journal of Geography in Higher Education, 29(2), 255-277. https://doi.org/10.1080/03098260500130494.
Pastore, R. S. (2003). Dale’s Cone of Experience, Priciples of Teaching.
Pınar, A. & Tuncer, T. (2019). Coğrafya eğitiminde potansiyel bir açık hava labotaravurı: Bolluk Gölü ve çevresi. Gelecek Vizyonlar Dergisi (fvj: Future Visions Journal) 3(3): 2019, 24-40. https://doi.org/10.29345/futvis.72.
Pınar, A. (2006). Environmental problems of Meke Lake. Fourth International Conferance Global Changes and Problems Theory and Practice Proceedings (23-28). Sofia, Bulgaria: Sofia University "St. Climent Ohridsky" Faculty of Geology and Geography.
Polat, S. (2018). Erzurum Ovası ve çevresinde jeomorfoloji eğitiminde kullanılabilecek güzergâh önerisi. Tarih Okulu Dergisi (XXXIV), 1133-1150. DOI No: http://dx.doi.org/10.14225/Joh1273.
Roberts, N., Erol, O., Meester, T. d., & Uerpman, H. P. (1979). Radiocarbon chronology of late Pleistocene Konya lake, Turkey. Nature, 281, 662-664.
Sarıkaya, M. A., Çiner, A., & Zreda, M. (2011). Quaternary glaciations of Turkey. Developments in Quaternary Sciences, (15), 393-403. https://DOI:10.1016/B978-0-444-53447-7.00030-1.
Selçuk Biricik, A. (1992). Obruk Platosu ve çevresinin jeomorfolojisi (531/17). Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Yayını.
Sezer, A. (2002). Orta öğretim kurumlarında coğrafya öğretim teknolojisinin öğrenci başarısına etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya).
Stallings, J. H., & Çelebi, H. (1972). Rüzgar erozyonu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(1), 225-233.
Sungur, K. (1970). Konya-Ereğli Havzasında volkanik faaliyetler ve volkanik şekiller. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 9(17), 103-110.
Sür, Ö. (1971). Karapınar, Ereğli ve Aksaray arasında kalan mıntıkada Üst Pliosen-Kuaterner volkanizması. Ankara Üniversitesi D.T.C.F. Coğrafya Araştırmaları Dergisi (3-4), 95-100.
Şanlı, C. & Pınar, A. (2017). Sosyal bilgiler dersi sınav sorularının yenilenen bloom taksonomisine göre incelenmesi. İlköğretim Online, 16(3), 949-959. http://dx.doi.org/10.17051/ilkonline.2017.330234.
Şengör, A. (1980). Türkiye'nin neotektoniğinin esasları. Türkiye Jeoloji Kurumu Konferans Serisi (2),40.
Şimşekli, N. (2013). Karapınar ve rüzgâr erozyonu. Konya Toprak Su Dergisi, 1(1), 23-31.
Şimşekli, N., & Kapur, S. (2012). Karapınar rüzgâr erozyonunu önleme alanının sürdürülebilir arazi/toprak yönetimi planının geleneksel yapının perspektifinde geliştirilmesi. Çukuroca Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 27(1), 20-29.
Tavşanoğlu, F. (1976). Türkiye'de rüzgâr erozyonunun kapsamı, rüzgâr erozyonuna karşı mücadele. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 26(2), 65-94.
Tuna, F., & Sarıkaya, M. A. (2014). Coğrafya eğitiminde fiziki coğrafya öğretimi için bir rota önerisi: Çatalca Yarımadası Batısı, İstanbul. Marmara Coğrafya Dergisi (30), 45-68. https://doi.org/10.14781/mcd.50357.
Uzun, A. (2017). Bir açık alan dersliği: Kandıra kıyıları (Kocaeli, Türkiye). Türkiye Jeoloji Bülteni, 60(1), 117-128. https://doi.org/10.25288/tjb.297854.
Ünlü, M. & Özdemir, F. (2018). Ortaöğretimde fiziki coğrafya kazanımlarına uygun arazi çalışmalarının planlanması (İstanbul ili örneği). Marmara Coğrafya Dergisi (37), 49-62. https://doi.org/10.14781/mcd.386104.
Waltham, T., Bell, F. & Culshaw, M. (2005). Sinkholes and Subsidence, Karst and Cavernous Rocks in Engineering and Construction. Chichester, United Kingdom: Praxis Publishing - Springer. http://DOI:10.1007/b138363.
Yalçınlar, İ. (1969). Strüktüral Morfoloji (2. Baskı). İstanbul Üniversitesi Yayınları, No: 878, İstanbul.
Yıldırım, T., & Arıbaş, K. (2017). Coğrafya öğretiminde gezi gözlem yöntemi: örnek bir rota çalışması. Marmara Coğrafya Dergisi, 37, 16-29. https://doi.org/10.14781/mcd.386092.
Yılmaz, C. (1997). Coğrafya Eğitiminde Arazi Tatbikatlarının Önemi ve Bir Uygulama Örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 287-307.
Yılmaz, M. (2010). Karapınar çevresinde yeraltı suyu seviye değisimlerinin yaratmış olduğu çevre sorunları. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 2(2), 145-163. https://doi.org/10.1501/Csaum_0000000033.