HEDİYYETÜ’L-İRFÂN DER-ŞERH-İ BAHÂRİSTÂN VE ŞERH YÖNTEMİ

Mehmed Şâkir Efendi tarafından (1764-1836) kaleme alınan Hediyyetü’l-İrfân Der-Şerh-i Bahâristân, Abdurrahmân Molla Câmî’nin (1414-1492) Bahâristân adlı klasiğinin şerhidir. Eser Osmanlı sahasında klasik şerh anlayışıyla yazılmıştır. XVIII. yüzyıl sonları ile XIX. yüzyıl başları dil özellikleri ve söz varlığını yansıtan eser 1794 yılında tamamlanmış ve 1836 yılında basılmıştır. Hediyyetü’l-İrfân Der-Şerh-i Bahâristân, Mehmed Şâkir Efendi’nin çok yönlü kişiliğini ve ilmî derinliğini yansıtan hacimli bir eserdir. Mehmed Şâkir Efendi, Bahâristân’ın yeterince anlaşılamadığını ve eski şârihlerin bu konuda yetersiz kaldıklarını düşündüğünden Hediyyetü’l-İrfân Der-Şerh-i Bahâristân’ı hazırlamıştır. Eserde dil ve edebiyatla alakalı zengin içerik yanında farklı sahalara dair bilgiler bulunmaktadır. Mehmed Şâkir Efendi şerhinde Farsça ve Arapça kaynak kelimeleri gramer ve semantik açısından tahlil etmiş; dil ve edebî sanatlar hakkında bilgiler vermiş; cümleleri anlam inceliklerine dikkat ederek tercüme etmiş; ayet-i kerimeler, hadis-i şerifler ve şahsi yorumlarıyla şerh metnini zenginleştirmiştir. Bu çalışmada Hediyyetü’l-İrfân Der-Şerh-i Bahâristân tanıtılmış ve Mehmed Şâkir Efendi’nin şerh yöntemine dair bilgiler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Şerh, Bahâristân, Molla Câmî

PDF

___

Babuşcu, Semâ (hzl.). (2014). Tâhirü’l Mevlevî’den Şukûfe-i Baharistan. İstanbul: Büyüyenay Yayınları.
Durmuş, Ersin (2018). Mehmed Şakir Efendi, Hediyyetü’l-İrfân Der-Şerh-i Bahâristân (İnceleme-Metin). Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Medeniyet Üniversitesi.
Mehmed Şâkir Efendi (1836). Hediyyetü’l-İrfân Der-Şerh-i Bahâristân. İstanbul: Dârü’t-Tıbâati’l-Âmire.
Mehmed Şâkir Efendi Hediyyetü’l-İrfân Der-Şerh-i Bahâristân. İBB. Atatürk Kitaplığı. Belediye Yazmaları: K.000819.
Mehmed Şâkir Efendi Hediyyetü’l-İrfân Der-Şerh-i Bahâristân. Milli Kütüphane. Nevşehir Ürgüp Tahsin Ağa İlçe Halk Kütüphanesi Koleksiyonundan. 50 Ür 361.
Mehmed Şâkir Efendi Hediyyetü’l-İrfân Der-Şerh-i Bahâristân. Süleymaniye Kütüphanesi. Esad Efendi, 2770.
Yılmaz, Ozan (2011). “Bir Münekkit Var Şarihten İçeri, Türk Şerh Edebiyatı’nda “Reddiye” Geleneği ve Sudî-i Bosnevî Örneği”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 7: 107-154.