ZERDÜŞTLÜK

Zerdüştlük İran kabilelerinin eski bir dinidir. Zerdüşt'ün döneminden önce doğanrn güçlerine tapmaktan doğan politeizmi (çoktanrıcılığı) temsil ediyordu Hint İran ortaklığı döneminde bu din artık önemli ölçüde gelişmişti. Peygamber olan Zerdüşt Hürmüz'e olan inancını açıkladığı zaman kendi vaazlarının yazılacağını tahmin bile etmemişti. Din adamları tüm kutsal sözcükleri ve duaları ezberlemişlerdi, çocukluktan onları öğrenir ve sürekli ezbere tekrar ederlerdi. Kökeni din adamı olan Zerdüşt de bu eğitimi almıştı. Zerdüşt'ün reformlarının sosyal içeriliği, genel çizgileriyle, Doğu-İran oturak hayat ortamında tarımın ve hayvancılığın var olması için barışçıl şartların temin edilmesi talepleri idi. Bu şartların ilki güçlü yönetime dayanan siyasi birlik, ikincisi ise komşu göçebe kabilelerin soygunla biten saldırılarına karşı azimli mücadeledir. Bu talepleri Zerdüşt'ün vaazlarında bulmak mümkündür. Dini anlamda bu vaaz tek tanrılığı vaat eden, kabile inançlarına karşı çıkan, düşmanlarla mücadeleyi kutsal ve sürekli kılan, İyi ile Kötü, Gerçekle Yalan arasında mücadeleye davet eden vaazdır. Zerdüşt'ün Midia'da yaşamını sürdürdüğü ve oradan dinini dünyaya yaydığı birçok bilim adamı tarafından kabul görmüştür. Midia'nın bir bölgesi olan Azerbaycan Zerdüşt'ün vatanı olarak bilinmektedir.

Zoroastrianism

Mazdaism is an ancient religion of Iran tribes. Before Zoroastrian period it had represented polytheism, born of worshipping to the forces of nature. During Iranian and Indian partnership this religion was significantly improved. When Prophet Zoroaster had explained his belief in Hormuz he did not even imagine that his sermons will be written. Religious people had been memorized all holly words and prayers. They learned and constantly repeated them by heart since childhood. Zoroastrian was also cleric in origin and had received such training. General lines of the Zoroastrian social reforms were the ensurance of peaceful conditions for the existence of agricultural environmet and animal husbandry in East-Iranian region. The first of these conditions was the political unity based on strong management and second was the tenacious struggle against attacks and robberies of the neighboring nomadic tribes. These demands can be found in Zoroastrian's sermons. Religious meaning of this sermon promises single deity, opposes tribal beliefs, makes the struggle with the enemies sacred and perpetuate, challenges between good and bad, lie and true. It is accepted by many scientists that Zoroaster lived in Midia and spread his religion from there. Azerbaijan which is a region of Midia is known as Zoroaster's homeland. Key Words: Zoroastrism, Zoroaster, Ahura-Mazda, East Iran, Midia, Azerbaijan

___

Avesta'mn Rusça Çevirileri, 1861- 1996,1998, Sn-Petersburg.

Aliyev İ., İstoriya Midii, 1960, Baku

Aliyev İ. İstoriya Atropatenı, 1982, Baku.

Braginskiy İ. S., Avesta: izbrannıye gimnıJ perevod s avestiyskogo Steblin- Kamenskogo, 1990, Duşanbe.

Braginskiy İ.S., Avesta: izbrannıye gimnı. / perevod s avest. Steblin - Kamenskogo, 1993, Moskva.

Hegel, Felsefe bilimlerinin ansiklopedisi (Rusça). 1. bölüm: Mantık.

İstoriya Tacikskogo Naroda. S Drevneyşix Vremen Do V V. N.E\Pod Red. B. G.Gafurova . İ B.A. Litvinskogo, 1963, Moskova.

Makovelskiy A., Avesta,1960, Baku.

Sokolov S., Zoroastrizm, 1959, Moskva.