Bu makalede Osmanlı Devletinin siyasî ve ekonomik olarak en güçlü olduğu XVI. yüzyılda yaşamış devrinin en önemli âlimlerinden biri olan Taşköprîzâde Ahmed Efendi (ö. 968/1561)nin Sūretül-halâs fî Tefsîri sûretil-İhlâs adını taşıyan müstakil İhlâs sûresi tefsirinin ilmî neşri (tahkîki) yer almaktadır .İlmî neşri yapılan metinle birlikte tefsirin Türkçe tercümesi ve tefsirin tanıtıldığı kısa bir giriş yer almaktadır
This article includes critical edition on commentary of the surah al-Ikhlas be longs to Tashkoprizade Ahmed Efendi who one of the outstanding scholars of Ottoman Empires lived in XVI. century. In addition to critical edition a short introduction and Turkish translation of the commentary are located in this article.
___
el-Âsi, Hasan, et-Tefsîrul-Kurâni vel-Lugatus-Sufiyye fî Felsefeti İbn Sînâ , Beyrut 1983.
Aktepe, M. Münir, Taşköprüzâde, İslâm Ansiklopedisi , XII/43.
Ali b. Bâlî, el-Ikdül-Manzûm fî Zikri Efâdılir-Rûm , Beyrut: Dârül-Kitâbil-Arabî, 1975.
Atâî, Hadâikul-Hakâik fî Tekmiletiş-Şekâik (Zeyl-i Şekâik) , İstanbul: [y.y.], 1268.
Bağdatlı İsmail Paşa, İzahül-Meknun fî Zeyli ala Keşfiz-Zünun an Esamil-Kütüb vel-Fünun, haz. Şerefettin Yaltkaya, Kilisli Rifat Bilge, 2. bs., İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı, 1972.
Bağdatlı İsmail Paşa, Hediyyetül-Ârifîn, Esmaül-Müellifin ve Âsârül-Musannifîn, haz. Kilisli Rifat Bilge, İbnülemin Mahmûd Kemal İnal, Avni Aktuç, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, 1955.
Buhârî, Muhammed b. İsmail, el-Camius-sahîh , İstanbul t.y. Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri , İstanbul: Matbaa-i Amire, 1333.
Bolay, Süleyman Hayri, Akseki, Ahmet Hamdi, DİA, II/293.
Brockelman, Carl, Geschichte der Arabischen Litteratur: zweite den supplementbanden ange -passte auflage, Leiden: E. J. Brill, 1943.
Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usulü, Ankara, 1993.
Davudî, Şemseddin Muhammed b. Ali b. Ahmed, Tabakâtül-Müfessirîn , thk. Ali Muhammed Ömer, Kahire, 1972/1392.
ed-Debbağî, Ahmed el-Maraşî, Hâşiye alâ Tefsiri Sûretil-İhlâs li-İbn Sînâ , Süleymaniye Kütüphanesi, Çelebi Abdullah Bölümü nr. 273, vr. 148a-156b.
Devvânî, Ebu Abdillah Celaleddin Muhammed b. Esad, Tefsiru Sûretil-İhlâs, Süleymaniye Kütüphanesi Hamidiye Bölümü nr. 1441, vr. 131b-137b.
Ebul-Abbas Abdullah b. Abbas b. Abdilmuttalib Kureşi, Mesailu Nafi b. el-Ezrak an Abdillah b. Abbas , thk. Mahmud ed-Dali, Kıbrıs, 1993/1413.
Fazlıoğlu, İhsan, Ahmed Efendi (Taşköprülüzade), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi , İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1999, I/122-124.
Gazzâlî, Ebu Hamid Muhammed b. Muhammed, Cevâhirül-Kurân ve düreruhu , Beyrut, 1990.
Güney, Ahmet Faruk, İbn Sînâdan Elmalılıya İhlas Sûresi Felsefî Tefsir Geleneği, Bir Var lık İdrakinin Zemini Olarak İhlas Sûresi Tefsiri, (Basılmamış Doktora Tezi) Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2008.
Hâdimî, Ebu Said Mehmed b. Mustafa, Hâşiye alâ Tefsiri Sûretil-İhlas li-İbn Sînâ, Süleymaniye Kütüphanesi Kasidecizâde Bölümü nr. 671, vr. 48b-57b.
el-Hatib, Abdullah Abdurrahman, Tefsiru Sûretil-İhlas liş-Şeyh Ebi Ali el-Hüseyin b Abdillah b. Sina, Mecelletuş-Şeria ved-Dirasâtil-İslâmiyye , 1423/2002, XVII/51, s. 21-104.
İbn Kesir, Ebul-Fida İsmail b. Ömer, Tefsirul-Kuranil-Azim, Beyrut, 1415/1994.
İbn Nedim, el-Fihrist , thk. Rıza Teceddüd, Tahran: [y.y.], 1971.
İbn Sînâ, Ebu Ali Hüseyin b. Abdillah, Tefsiru Sûretil-İhlas liş-Şeyh Ebi Ali el-Hüseyin b Abdillah b. Sina, thk. Abdullah Abdurrahman el-Hatib, Mecelletuş-Şeria ved-Dirasâ til-İslâmiyye , 1423/2002, XVII/51, s. 21-105.
İbn Sînâ,eş-Şifa, el-İlahiyyât , thk. el-Eb Kanavâti, Said Zayid, [t.y., y.y.].
İbn Sînâ,er-Risâletul-arşiyye fi hakâikit-tevhid venn-nubuvve ,thk. İbrahim Hilal, [t.y., y.y.].
Janssens, Jules, Avicenna and the Quran: a Survey of His Quranic Commentaries, İnstitud Doninicain Détudes Orientales Ducare, 2004, sy. 25-26, s. 177-192.
Kâtip Çelebi, Hacı Halife Mustafa b. Abdullah, Keşfüz-zünun an esamil-kütüb vel-fünun ,I-II, haz. M. Şerefettin Yaltkaya, Kilisli Rifat Bilge, İstanbul, 1971.
Mehmed Mecdî Efendi, Tercüme-i Şekâikin-Numâniyye , İstanbul: Dârüt-Tıbâatil-Amire, 1269.
Mehmed Süreyya Bey, Sicill-i Osmânî , İstanbul, 1308.
Müstakimzade Süleyman Sadeddin Efendi, Tuhfe-i Hattâtîn , nşr. İbnülemin Mahmud Kemal, Ankara: Türk Tarih Encümeni, 1928.
Okumuş, Mesut, Kuranın Felsefî Okunuşu; İbn Sînâ Örneği , Ankara, 2003.
Râzî, Ebû Abdullah Fahreddin Muhammed b. Ömer Fahreddin, et-Tefsirül-Kebîr: Mefâtihul- Gayb , Beyrut, 1990/1411.
Sezgin, Fuad, Geschichte des Arabischen schrifttums: Quranwissenchaften, hadit geschichte, fıqh, dogmatik, mystik , Leiden: E. J. Brill, 1967.
Sürün (Süruri) Ahmet, Taşköprizade Ahmed Efendinin Tefsir Risaleleri , (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2002.
Süruri,Ahmet,Taşköprizâdenin el-Meâlimi ve Kelamî Görüşleri, (Basılmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2011.
Suyûtî, Celaluddin,Lubabun-Nukûl fi Esbabin-Nuzûl , Beyrut, 1994/1411.
Şemseddin Sami,Kamûsül-Alâm, İstanbul: Mihran Matbaası, 1311. Taşköprüzâde, İsamuddin Ebul-Hayr Ahmed Efendi, Mevzuâtul-ulûm (çev. Kemaleddin Muhammed Taşköprüzâde), Dersaadet 1313.
Şemseddin Sami,Şakâikun-Numâniyye fi Ulemâid-Devletil-Osmâniyye, nşr. Ahmed Subhi Furat, İstanbul, 1985.
Tirmizî, Ebû İsâ Muhammed b. İsâ, Sünen, Riyad, [t.y].
Uğur, Ali,Taşköprizâde Ahmed İsameddin Ebul-Hayr Efendi: Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve İlmî Görüşleri, (Basılmamış Doçentlik Tezi), Atatürk Üniversitesi İslâmî İlimler Fakültesi, Erzurum, 1980.
Vâhidî, Ebul-Hasen Ali b. Ahmed, Esbabun-Nuzûl , Beyrut, 1994/1411.
Yaltkaya, Şerefeddin, Tefsir-i Sûre-i İhlas li-İbn Sînâ, Sırat-ı Müstakim, V/106, sy. 21-25.
Yusuf Şevki Yavuz, Taşköprizâde Ahmed Efendi, DİA , İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2011, XL/151-152.
Zemahşerî, Ebul- Kasım Carullah, Muhammed b. Ömer, el-Keşşâf an Hakâikı Gevâmıdıt- Tenzîl ve Uyûnil-Ekâvîl fi Vucûhit-Tevil, Beyrut, 1995.
Zirikli, Hayreddin,el-Alâm, Beyrut: Dârül-İlm lil-Melayin, 1984.