Nurettin Topçu'da sorumluluk kavramı

Cumhuriyet dönemi düşünürlerimizden Nurettin Topçu'nun en özgün yanlarından biri isyan ve ahlakı yan yana uyumlu bir biçimde sistemine oturtabilmiş olmasıdır. İsyan ve ahlak gibi birbirine neredeyse karşıt algılanan iki kavram biri olmadan diğerinden bahsedemeyeceğimiz bir bütünlüğe kavuşmuştur. Topçu bireyin iradesini içten ve dıştan esir alan bütün unsurlara karşı olan bir isyandan bahseder. İçten kaynaklanan esaret nedeni alışkanlıklar, hazlar, ihtiraslardır. Esaretin dıştan gelen nedeni ise toplumdan kaynaklanan hakimiyet ve dayanışmadır. İsyan ahlakı ise bireyi esirliğe mahkum eden tüm kaynaklara karşı gelen sorumluluk idealidir. Topçu'nun sisteminde önemli bir kavram olarak karşımıza çıkan sorumluluk ahlaki ve hukuki olmak üzere ikiye ayrılmakta ve Topçu ahlaki sorumluluğun önceliğine vurgu yapmaktadır. Topçu ahlaki sorumluluğun hareketten önce olduğunu ve bu sorumluluğun en temel bileşenlerinin ızdırap ve merhamet olduğunu düşünmektedir. Adalet ve adillik de bu sorumluluk şuurunda önemli bir yere sahiptir. Sorumluluk deyince zihinde canlanan ilk olarak bireyin davranışının sonuçlarını üstlenebilmesidir. Yani davranış sonrasında ortaya çıkan bir sorumluluk anlayışı karşımıza çıkmaktadır. Topçu ise bu noktada sorumluluğun unutulan ahlaki yönüne dikkat çekmekte ve felsefesinin en temeline sorumluluk şuurunu koyarak ahlak problemlerine çözüm bulma çabasında olmuştur.

Notion of responsibilty in Nurettin Topçu's approach

Nurettin Topçu gathered revolt and morality notions originally and harmoniously in his thought system. Although revolt and morality notions are almost perceived incompatible. This notions reached entirely that we can't deal with one of them without other. Topçu deal with a revolt that is dead set against all of elements that capture person's will externally or internally. Causes of internal slovery are habituations, delectations and ambitions. However, causes of external slavery are solidarity and dominotion arising from society. However, revolt morality is ideal of responsibility that defy to all of sources that capture person. Responsibility that is important Notion in Topçu's system, has to type; moral and jural. According to Topçu moral responsibility before movement and basic component of this resposibility are suffering and clemency justice also have an important place in this responsibilityconsciousness. Responsibility is bacially results of behaviour are assumed by person. Namely responsibility conception that occured after behaviour, come to mind. However Topçu drew attention moral aspect of responsibilty that forgptten at this point and base of his philosphy, made an effort to solving moral problems.

___

  • Atkinson, R. L., Atkinson, R. C., Smith, E.E., Bern, D. J., Hoeksema, S. N., Psikolojiye Giriş (çev. Yavuz Alogan) Arkadaş Yayınevi, Ankara, 2002.
  • Çelik, Muammer, Nurettin Topçu ve Bugünkü Türkiye, Ülke Kitapevi, İstanbul, 2000.
  • Kağıtçıbaşı, Çiğdem, Yeni İnsan ve İnsanlar, Evrim Yayınları, İstanbul, 2005.
  • Karaman, Hüseyin, Nurettin Topçu'da Ahlak Felsefesi, Dergah Yayınları, İstanbul, 2000.
  • Le Bon, Gustave, Kitleler Psikolojisi, Hayat Yayıncılık, İstanbul, 2005.
  • Topçu, Nurettin, İsyan Ahlakı (çev. Mustafa Kök, Musa Doğan) Dergah Yayınları, İstanbul, 1998.
  • İslam ve İnsan / Mevlana ve Tasavvuf (haz. Ezel Erverdi, İsmail Kara) Dergah Yayınları, İstanbul, 1998.
  • Kültür ve Medeniyet (haz. Ezel Erverdi, İsmail Kara) Dergah Yayınları, İstanbul, 1998.
  • İradenin Davası / Devlet ve Demokrasi (haz. Ezel Erverdi, İsmail Kara) Dergah Yayınları, İstanbul, 1998.
  • Yarınki Türkiye (haz. Ezel Erverdi, İsmail Kara) Dergah Yayınları, İstanbul, 1999.
  • Ahlak Nizamı (haz. Ezel Erverdi, İsmail Kara) Dergah Yayınları, İstanbul, 1999.
  • Var Olmak (haz. Ezel Erverdi, İsmail Kara) Dergah Yayınları, İstanbul, 1999.
  • Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1998.