Anselm’in ontolojik argümanı son yüzyılda dokuz asırlık tarihinde hiç olmadığı kadar ayrıntılı bir şekilde ve farklı cihetlerden ele alınmıştır. Modal mantıkla ilgili yeni gelişmeler ve buna paralel olarak Meinong’un ontolojisine karşı uyanan ilgi, argümanın Meinong’un nesne teorisiyle olan irtibatına da gözleri çevirmiş ve bu bağlamda onun Meinongcu yorumlara dayanan versiyonları inşa edilmiştir. Meinongcu ontolojik argüman olarak isimlendirilen bu argümanlar en temelde varlık ve nesneye dair Meinongcu yorumlar ekseninde şekillenip tahlil edilmektedir. Biz bu çalışmada iki tane Meinongcu argümanı takrir ve tahlil edeceğiz. İncelemelerimizde kelamî birikimden de yararlanarak başta varlık ve nefsü’l-emr olmak üzere ontolojiye dair bazı mühim meselelerde derinleşmeye çalışacağız. Bize göre iki argümandaki en temel problem, mahza tasavvur mertebesindeki farazî vücut ile tasdik mertebesindeki nefsü’l-emrî vücûdun temyiz edilememesidir. İkinci argümana dair incelememizle birlikte Anselm’in argümanındaki esrarengiz kör nokta da aydınlatılmış olacaktır. Sonuç kısmında ise delil-medlûl ilişkisine nazar edilerek a priori bir delilin imkânı tartışılacak, ayrıca zihin ve zihnin varsayımlarıyla irtibatlı olarak nefsü’l-emr kavramına dair tasavvurumuzun daha açık kılınmasına çalışılacaktır.

Anselm’s ontological argument has been dealt with in more detail and from different aspects in the last century than it has ever been in its nine-century history. New developments in modal logic and parallel interest in Meinong’s ontology have turned eyes towards the argument’s connection with Meinong’s object theory, and in this context its different versions based on Meinongian interpretations have been constructed. These arguments, which are called Meinongian ontological arguments, are basically shaped and analyzed on the axis of Meinongian interpretations of existence and object. In this study, I will describe and analyze two Meinongian arguments. In my investigations, I will try to deepen in some issues related to ontology, especially existence and nafs alamr, by making use of Kalāmic thought. In my opinion, the most fundamental problem in these two arguments is neglect of difference between assumed existence (wujūd faraḍī) at the level of conception (taṣawwur) and real existence (wujūd nafs al-amrī) at the level of assent (taṣdīq). With my examination of the second argument, the mysterious blind spot in Anselm’s argument will also be clarified. In the conclusion, I will discuss the possibility of a priori arguments by examining the relationship between argument and conclusion. I will also make the conception of nafs al-amr clearer in relation to mind and its assumptions.

"> [PDF] Meinongcu Ontolojik Argümanın İki Formunun Analizi | [PDF] Analysis of Two Versions of The Meinongian Ontological Argument Anselm’in ontolojik argümanı son yüzyılda dokuz asırlık tarihinde hiç olmadığı kadar ayrıntılı bir şekilde ve farklı cihetlerden ele alınmıştır. Modal mantıkla ilgili yeni gelişmeler ve buna paralel olarak Meinong’un ontolojisine karşı uyanan ilgi, argümanın Meinong’un nesne teorisiyle olan irtibatına da gözleri çevirmiş ve bu bağlamda onun Meinongcu yorumlara dayanan versiyonları inşa edilmiştir. Meinongcu ontolojik argüman olarak isimlendirilen bu argümanlar en temelde varlık ve nesneye dair Meinongcu yorumlar ekseninde şekillenip tahlil edilmektedir. Biz bu çalışmada iki tane Meinongcu argümanı takrir ve tahlil edeceğiz. İncelemelerimizde kelamî birikimden de yararlanarak başta varlık ve nefsü’l-emr olmak üzere ontolojiye dair bazı mühim meselelerde derinleşmeye çalışacağız. Bize göre iki argümandaki en temel problem, mahza tasavvur mertebesindeki farazî vücut ile tasdik mertebesindeki nefsü’l-emrî vücûdun temyiz edilememesidir. İkinci argümana dair incelememizle birlikte Anselm’in argümanındaki esrarengiz kör nokta da aydınlatılmış olacaktır. Sonuç kısmında ise delil-medlûl ilişkisine nazar edilerek a priori bir delilin imkânı tartışılacak, ayrıca zihin ve zihnin varsayımlarıyla irtibatlı olarak nefsü’l-emr kavramına dair tasavvurumuzun daha açık kılınmasına çalışılacaktır.

"> Anselm’in ontolojik argümanı son yüzyılda dokuz asırlık tarihinde hiç olmadığı kadar ayrıntılı bir şekilde ve farklı cihetlerden ele alınmıştır. Modal mantıkla ilgili yeni gelişmeler ve buna paralel olarak Meinong’un ontolojisine karşı uyanan ilgi, argümanın Meinong’un nesne teorisiyle olan irtibatına da gözleri çevirmiş ve bu bağlamda onun Meinongcu yorumlara dayanan versiyonları inşa edilmiştir. Meinongcu ontolojik argüman olarak isimlendirilen bu argümanlar en temelde varlık ve nesneye dair Meinongcu yorumlar ekseninde şekillenip tahlil edilmektedir. Biz bu çalışmada iki tane Meinongcu argümanı takrir ve tahlil edeceğiz. İncelemelerimizde kelamî birikimden de yararlanarak başta varlık ve nefsü’l-emr olmak üzere ontolojiye dair bazı mühim meselelerde derinleşmeye çalışacağız. Bize göre iki argümandaki en temel problem, mahza tasavvur mertebesindeki farazî vücut ile tasdik mertebesindeki nefsü’l-emrî vücûdun temyiz edilememesidir. İkinci argümana dair incelememizle birlikte Anselm’in argümanındaki esrarengiz kör nokta da aydınlatılmış olacaktır. Sonuç kısmında ise delil-medlûl ilişkisine nazar edilerek a priori bir delilin imkânı tartışılacak, ayrıca zihin ve zihnin varsayımlarıyla irtibatlı olarak nefsü’l-emr kavramına dair tasavvurumuzun daha açık kılınmasına çalışılacaktır.

Anselm’s ontological argument has been dealt with in more detail and from different aspects in the last century than it has ever been in its nine-century history. New developments in modal logic and parallel interest in Meinong’s ontology have turned eyes towards the argument’s connection with Meinong’s object theory, and in this context its different versions based on Meinongian interpretations have been constructed. These arguments, which are called Meinongian ontological arguments, are basically shaped and analyzed on the axis of Meinongian interpretations of existence and object. In this study, I will describe and analyze two Meinongian arguments. In my investigations, I will try to deepen in some issues related to ontology, especially existence and nafs alamr, by making use of Kalāmic thought. In my opinion, the most fundamental problem in these two arguments is neglect of difference between assumed existence (wujūd faraḍī) at the level of conception (taṣawwur) and real existence (wujūd nafs al-amrī) at the level of assent (taṣdīq). With my examination of the second argument, the mysterious blind spot in Anselm’s argument will also be clarified. In the conclusion, I will discuss the possibility of a priori arguments by examining the relationship between argument and conclusion. I will also make the conception of nafs al-amr clearer in relation to mind and its assumptions.

">

Meinongcu Ontolojik Argümanın İki Formunun Analizi

Anselm’in ontolojik argümanı son yüzyılda dokuz asırlık tarihinde hiç olmadığı kadar ayrıntılı bir şekilde ve farklı cihetlerden ele alınmıştır. Modal mantıkla ilgili yeni gelişmeler ve buna paralel olarak Meinong’un ontolojisine karşı uyanan ilgi, argümanın Meinong’un nesne teorisiyle olan irtibatına da gözleri çevirmiş ve bu bağlamda onun Meinongcu yorumlara dayanan versiyonları inşa edilmiştir. Meinongcu ontolojik argüman olarak isimlendirilen bu argümanlar en temelde varlık ve nesneye dair Meinongcu yorumlar ekseninde şekillenip tahlil edilmektedir. Biz bu çalışmada iki tane Meinongcu argümanı takrir ve tahlil edeceğiz. İncelemelerimizde kelamî birikimden de yararlanarak başta varlık ve nefsü’l-emr olmak üzere ontolojiye dair bazı mühim meselelerde derinleşmeye çalışacağız. Bize göre iki argümandaki en temel problem, mahza tasavvur mertebesindeki farazî vücut ile tasdik mertebesindeki nefsü’l-emrî vücûdun temyiz edilememesidir. İkinci argümana dair incelememizle birlikte Anselm’in argümanındaki esrarengiz kör nokta da aydınlatılmış olacaktır. Sonuç kısmında ise delil-medlûl ilişkisine nazar edilerek a priori bir delilin imkânı tartışılacak, ayrıca zihin ve zihnin varsayımlarıyla irtibatlı olarak nefsü’l-emr kavramına dair tasavvurumuzun daha açık kılınmasına çalışılacaktır.

Analysis of Two Versions of The Meinongian Ontological Argument

Anselm’s ontological argument has been dealt with in more detail and from different aspects in the last century than it has ever been in its nine-century history. New developments in modal logic and parallel interest in Meinong’s ontology have turned eyes towards the argument’s connection with Meinong’s object theory, and in this context its different versions based on Meinongian interpretations have been constructed. These arguments, which are called Meinongian ontological arguments, are basically shaped and analyzed on the axis of Meinongian interpretations of existence and object. In this study, I will describe and analyze two Meinongian arguments. In my investigations, I will try to deepen in some issues related to ontology, especially existence and nafs alamr, by making use of Kalāmic thought. In my opinion, the most fundamental problem in these two arguments is neglect of difference between assumed existence (wujūd faraḍī) at the level of conception (taṣawwur) and real existence (wujūd nafs al-amrī) at the level of assent (taṣdīq). With my examination of the second argument, the mysterious blind spot in Anselm’s argument will also be clarified. In the conclusion, I will discuss the possibility of a priori arguments by examining the relationship between argument and conclusion. I will also make the conception of nafs al-amr clearer in relation to mind and its assumptions.

___

Aktaş, Muhammet Maşuk; Nasîrüddîn Et-Tûsî’de Nefsü’l-emr Problemi: Mutâbakat Teorisi Bağlamında Bir Değerlendirme, İstanbul: İstanbul Medeniyet Üniversitesi Lisanüstü Eğitim Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), 2021.
Anselm, Saint; Proslogion (Anselm Basic Writings içinde), ed. ve çev. Thomas Williams, Indianapolis/Cambridge: Hackett Publishing Company, Inc., 2007.
Barnes, Jonathan; The Ontological Argument, Palgrave Macmillan, 1972.
Brecher, R.; “Pure Objects and The Ontological Argument”, Sophia, S. 14, 1975, ss. 10-28.
Cündî, Molla Ahmed; Hâşiyetu Molla Ahmed (Mecmûatu’l-havâşi’l-behiyye alâ Şerhi’l-Akâidi’n-Nesefiyye içinde), Mısır: Matbaatu Kürdistan el-İlmiyye, H. 1329, c. I.
Cürcânî, Seyyid Şerif; Şerhu’l-Mevâkıf, Mısır: Matbaatu’s-Saâde, 1325/1907, c. III.
______; Hâşiyetü’t-Tecrîd, (Tesdîdü’l-kavâid fî şerhi Tecrîdi’l-akâid, Cürcânî’nin Minhüvât’ı ve başka hâşiye notlarıyla birlikte), thk. Eşref Altaş, Muhammet Ali Koca, Salih Günaydın ve Muhammed Yetim, İstanbul: İSAM Yayınları, 2020, c. II.
Ekren, Uğur; “Alexius von Meinong ve Nesneler Teorisi”, Kutadgubilig, S. 17, Mart 2010, ss. 9-26.
Fûde, Saîd; Selâsu resâil fî nefsi’l-emr, thk. Saîd Fûde, Amman: Aslein Studies and Publications, 2017.
Hartshorne, Charles; “The Necessearily Existent”, The Ontological Argument, ed. Alvin Plantinga, New York: Anchor Books, 1965.
Hayâlî, Şemseddin Ahmed; Hâşiyetü’l-Hayâlî (Mecmûatu’l-havâşi’l-behiyye alâ Şerhi’l-Akâidi’n-Nesefiyye içinde), Mısır: Matbaatu Kürdistan el-İlmiyye, H. 1329, c. I.
Inwagen, Peter van; “Three Versions of the Ontological Arguments”, Ontological Proofs Today, ed. Miroslaw Szatkowski, Frankfurt: Ontos Verlag, 2012.
______; “Ontological Arguments”, A Companion to Philosophy of Religion, ed. C. Taliaferro, P. Draper ve P. L. Quinn, Bs. 2, Blackwell, 2010.
Kanatlı, Muhammet; Nasîruddin Tûsî Felsefesinde Nefsü’l-emr, Ankara: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), 2021.