Biyoloji, –en basit tanımı ile– canlıları inceleyen bir tabiat bilimidir. Biyoloji Felsefesi ise, başta ‘canlılık’ ve ‘evrim’ gibi konular olmak üzere, biyoloji bilimi kapsamında üretilmiş ve üretilmekte olan bilimsel bilgiyi türlü süzgeçlerden geçiren kavramsal analiz, sentez ve çıkarımlar bütünüdür. Bu çalışmada, geçtiğimiz yıl kaybettiğimiz ünlü felsefeci Teoman Duralı’nın felsefe-bilim görüşünün günümüz biyolojisi ve biyoloji felsefesi açısından önemine değinilecektir. Bu yapılırken öncelikle biyoloji felsefesi ile bilim felsefesi arasındaki tarihi ilişki ortaya konulacaktır. Ardından biyoloji felsefesinin kuşatım alanlarından bahisle gerek salt biyoloji bilimi, gerek biyoloji tarihi alanı ile ilişkisi gösterilecektir. Akabinde Duralı’nın felsefe-bilim görüşü, anlam, sebep ve sonuç ilişkileri bakımından irdelenecek, böylelikle O’nun hem Türkçe biyoloji felsefesi literatürüne katkısı gösterilecek hem de düşünsel konumuna işaret edilecektir. Sonuç bölümünde, niçin ‘felsefe için biyoloji’ biliminin ve niçin ‘biyoloji için felsefe’nin önemli olduklarına işaretle, ‘felsefe’ ve ‘biyoloji’ adlı ayrı fakat yan yana akan iki nehri ilgilendiren ve birbirine bağlayan biyofelsefe teriminin kullanımından bahsedilecektir. Nihayet sıralı on maddeden oluşan bir teklifler bildirgesi sunulacaktır.

Biology –in its simplest definition– is a natural science that studies the living things. Philosophy of Biology, on the other hand, is the whole of conceptual analysis, synthesis and deductions that filters the scientific information being produced by biology, especially those of ‘life’ and ‘evolution’. In this study, the importance of the philosophy-science view of the famous philosopher Teoman Duralı, who passed away a year ago, will be mentioned in terms of contemporary biology and philosophy of biology. In doing this, first of all, the historical relationship between the philosophy of biology and the philosophy of science will be revealed. Then having in consideration of the scope of the philosophy of biology, its relationship to the pure biology and to the history of biology will be mentioned. Then, Duralı’s philosophy-science view will be examined in terms of meaning and cause-effect relationships, thus both his contribution to the philosophy of biology literature in Turkish and his position will be pointed out. In conclusion, the use of the term biophilosophy, which concerns and connects two separate-but-adjoint flowing rivers ‘the philosophy’ and ‘the biology’, will be mentioned by pointing out why ‘biology for philosophy’ and why ‘philosophy for biology’ are important reciprocally. Finally, a declaration consisting a list of ten proposed items will be put forth.

"> [PDF] Felsefe-Bilim'den Biyofelsefeye: Canlı(lık) Araştırmasına Dair Bir Bildirge | [PDF] From Philosophy-Science to Biophilosophy: A Declaration on The Study of Life and The Living Being(s) Biyoloji, –en basit tanımı ile– canlıları inceleyen bir tabiat bilimidir. Biyoloji Felsefesi ise, başta ‘canlılık’ ve ‘evrim’ gibi konular olmak üzere, biyoloji bilimi kapsamında üretilmiş ve üretilmekte olan bilimsel bilgiyi türlü süzgeçlerden geçiren kavramsal analiz, sentez ve çıkarımlar bütünüdür. Bu çalışmada, geçtiğimiz yıl kaybettiğimiz ünlü felsefeci Teoman Duralı’nın felsefe-bilim görüşünün günümüz biyolojisi ve biyoloji felsefesi açısından önemine değinilecektir. Bu yapılırken öncelikle biyoloji felsefesi ile bilim felsefesi arasındaki tarihi ilişki ortaya konulacaktır. Ardından biyoloji felsefesinin kuşatım alanlarından bahisle gerek salt biyoloji bilimi, gerek biyoloji tarihi alanı ile ilişkisi gösterilecektir. Akabinde Duralı’nın felsefe-bilim görüşü, anlam, sebep ve sonuç ilişkileri bakımından irdelenecek, böylelikle O’nun hem Türkçe biyoloji felsefesi literatürüne katkısı gösterilecek hem de düşünsel konumuna işaret edilecektir. Sonuç bölümünde, niçin ‘felsefe için biyoloji’ biliminin ve niçin ‘biyoloji için felsefe’nin önemli olduklarına işaretle, ‘felsefe’ ve ‘biyoloji’ adlı ayrı fakat yan yana akan iki nehri ilgilendiren ve birbirine bağlayan biyofelsefe teriminin kullanımından bahsedilecektir. Nihayet sıralı on maddeden oluşan bir teklifler bildirgesi sunulacaktır.

"> Biyoloji, –en basit tanımı ile– canlıları inceleyen bir tabiat bilimidir. Biyoloji Felsefesi ise, başta ‘canlılık’ ve ‘evrim’ gibi konular olmak üzere, biyoloji bilimi kapsamında üretilmiş ve üretilmekte olan bilimsel bilgiyi türlü süzgeçlerden geçiren kavramsal analiz, sentez ve çıkarımlar bütünüdür. Bu çalışmada, geçtiğimiz yıl kaybettiğimiz ünlü felsefeci Teoman Duralı’nın felsefe-bilim görüşünün günümüz biyolojisi ve biyoloji felsefesi açısından önemine değinilecektir. Bu yapılırken öncelikle biyoloji felsefesi ile bilim felsefesi arasındaki tarihi ilişki ortaya konulacaktır. Ardından biyoloji felsefesinin kuşatım alanlarından bahisle gerek salt biyoloji bilimi, gerek biyoloji tarihi alanı ile ilişkisi gösterilecektir. Akabinde Duralı’nın felsefe-bilim görüşü, anlam, sebep ve sonuç ilişkileri bakımından irdelenecek, böylelikle O’nun hem Türkçe biyoloji felsefesi literatürüne katkısı gösterilecek hem de düşünsel konumuna işaret edilecektir. Sonuç bölümünde, niçin ‘felsefe için biyoloji’ biliminin ve niçin ‘biyoloji için felsefe’nin önemli olduklarına işaretle, ‘felsefe’ ve ‘biyoloji’ adlı ayrı fakat yan yana akan iki nehri ilgilendiren ve birbirine bağlayan biyofelsefe teriminin kullanımından bahsedilecektir. Nihayet sıralı on maddeden oluşan bir teklifler bildirgesi sunulacaktır.

Biology –in its simplest definition– is a natural science that studies the living things. Philosophy of Biology, on the other hand, is the whole of conceptual analysis, synthesis and deductions that filters the scientific information being produced by biology, especially those of ‘life’ and ‘evolution’. In this study, the importance of the philosophy-science view of the famous philosopher Teoman Duralı, who passed away a year ago, will be mentioned in terms of contemporary biology and philosophy of biology. In doing this, first of all, the historical relationship between the philosophy of biology and the philosophy of science will be revealed. Then having in consideration of the scope of the philosophy of biology, its relationship to the pure biology and to the history of biology will be mentioned. Then, Duralı’s philosophy-science view will be examined in terms of meaning and cause-effect relationships, thus both his contribution to the philosophy of biology literature in Turkish and his position will be pointed out. In conclusion, the use of the term biophilosophy, which concerns and connects two separate-but-adjoint flowing rivers ‘the philosophy’ and ‘the biology’, will be mentioned by pointing out why ‘biology for philosophy’ and why ‘philosophy for biology’ are important reciprocally. Finally, a declaration consisting a list of ten proposed items will be put forth.

">
Mustafa Yavuz

41131

Felsefe-Bilim'den Biyofelsefeye: Canlı(lık) Araştırmasına Dair Bir Bildirge

Biyoloji, –en basit tanımı ile– canlıları inceleyen bir tabiat bilimidir. Biyoloji Felsefesi ise, başta ‘canlılık’ ve ‘evrim’ gibi konular olmak üzere, biyoloji bilimi kapsamında üretilmiş ve üretilmekte olan bilimsel bilgiyi türlü süzgeçlerden geçiren kavramsal analiz, sentez ve çıkarımlar bütünüdür. Bu çalışmada, geçtiğimiz yıl kaybettiğimiz ünlü felsefeci Teoman Duralı’nın felsefe-bilim görüşünün günümüz biyolojisi ve biyoloji felsefesi açısından önemine değinilecektir. Bu yapılırken öncelikle biyoloji felsefesi ile bilim felsefesi arasındaki tarihi ilişki ortaya konulacaktır. Ardından biyoloji felsefesinin kuşatım alanlarından bahisle gerek salt biyoloji bilimi, gerek biyoloji tarihi alanı ile ilişkisi gösterilecektir. Akabinde Duralı’nın felsefe-bilim görüşü, anlam, sebep ve sonuç ilişkileri bakımından irdelenecek, böylelikle O’nun hem Türkçe biyoloji felsefesi literatürüne katkısı gösterilecek hem de düşünsel konumuna işaret edilecektir. Sonuç bölümünde, niçin ‘felsefe için biyoloji’ biliminin ve niçin ‘biyoloji için felsefe’nin önemli olduklarına işaretle, ‘felsefe’ ve ‘biyoloji’ adlı ayrı fakat yan yana akan iki nehri ilgilendiren ve birbirine bağlayan biyofelsefe teriminin kullanımından bahsedilecektir. Nihayet sıralı on maddeden oluşan bir teklifler bildirgesi sunulacaktır.
Anahtar Kelimeler:

biyoloji felsefesi, biyoloji tarihi, Teoman Duralı, felsefe-bilim, biyofelsefe, canlılık

From Philosophy-Science to Biophilosophy: A Declaration on The Study of Life and The Living Being(s)

Biology –in its simplest definition– is a natural science that studies the living things. Philosophy of Biology, on the other hand, is the whole of conceptual analysis, synthesis and deductions that filters the scientific information being produced by biology, especially those of ‘life’ and ‘evolution’. In this study, the importance of the philosophy-science view of the famous philosopher Teoman Duralı, who passed away a year ago, will be mentioned in terms of contemporary biology and philosophy of biology. In doing this, first of all, the historical relationship between the philosophy of biology and the philosophy of science will be revealed. Then having in consideration of the scope of the philosophy of biology, its relationship to the pure biology and to the history of biology will be mentioned. Then, Duralı’s philosophy-science view will be examined in terms of meaning and cause-effect relationships, thus both his contribution to the philosophy of biology literature in Turkish and his position will be pointed out. In conclusion, the use of the term biophilosophy, which concerns and connects two separate-but-adjoint flowing rivers ‘the philosophy’ and ‘the biology’, will be mentioned by pointing out why ‘biology for philosophy’ and why ‘philosophy for biology’ are important reciprocally. Finally, a declaration consisting a list of ten proposed items will be put forth.
Keywords:

philosophy of biology, history of biology, Teoman Duralı, philosophy- science, biophilosophy, vitality,

PDF

___

Caplan, Arthur; “Does the philosophy of medicine exist?” Theoretical Medicine, no. 13 (1992): 67-77.
Chan, Sarah, ve John, Harris; “Human Animals and Nonhuman Persons.” The Oxford Handbook of Animal Ethics içinde, düz. Tom Beauchamp ve Raymond G. Frey, 304-331. Oxford: Oxford University Press, 2012.
Cogswell, George Albert; “The Classification of the Sciences” The Philosophical Review, Vol. 8, No. 5, (1899): 494-512.
Duralı, Şaban Teoman; A New System of Philosophy-Science from the Biological Standpoint, 2. Istanbul: Ibn Haldun University Press, 2019.
______; A New System of Philosophy-Science from the Biological Standpoint,1. Berlin: Peter Lang GmbH, Internationaler Verlag der Wissenschaften, 1996.
______; Biyoloji Felsefesi, Ankara: Akçağ Basım Yayım, 1992.
______; Canlılar Sorununa Giriş, 2. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1987.
______; Hayatın Anatomisi Canlılar Bilimi Felsefesi Evrim ve Ötesi, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2018.
Fazlıoğlu, İhsan; “İki Ucu Müphem Bir Köprü: ‘Bilim’ ile ‘Tarih’ ya da ‘Bilim Tarihi’”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 2, no. 4 (2004): 9-27.
Garvey, Brian; Biyoloji Felsefesi, çev. Murat Can Mutlu, İstanbul: Ginko Kitap, 2020.
Hanov, Michael Christoph; Philosophiae naturalis sive physicae dogmaticae: tomus III, continens geologiam, biologiam, phytologiam, Halle: Renger, 1766.
Junker, Thomas; Biyoloji Tarihi, çev. Nesip Cihan Akün, İstanbul: Runik Kitap, 2021.
Lamarck, Jean Baptiste Pierre Antoine de Monet Chevalier de; Hydrogéologie, Paris, 1802.
Linnaeus, Carolus; Bibliotheca botanica, Munich: Fritsch, 1736.
Mayr, Ernst; Biyolojiyi Benzersiz Kılan Nedir?, çev. Mustafa Yavuz, İstanbul: Küre Yayınları, 2022.
Odenbaugh, Jay ve Paul Griffiths; “Philosophy of Biology”, Stanford Felsefe Ansiklopedisi 2008, https://plato.stanford.edu/archives/sum2022/entries/biology-philosophy/ (erişim 9 Eylül, 2022).
Olson, Eric T; “Human People or Human Animals?”, Philosophical Studies: An International Journal for Philosophy in the Analytic Tradition 80, no. 2 (1995): 159-181.
Richards, Robert J; The Romantic Conception of Life, The University of Chicago Press, 2002.
Simondon, Gilbert, Hayvan ve İnsan Üzerine İki Ders, çev. Emre Sünter, İstanbul: Norgunk Yayıncılık, 2019.
Sober, Elliot; Biyoloji Felsefesi, çev. Gökhan Akbay, vd., İstanbul: İmge Kitabevi, 2009.
Treviranus, Gottfried Reinhold; Biologie, oder Philosophie der lebenden Natur, Göttingen: Johan Friedrich Röwer, 1802.
Woodger, Joseph Henry; Biology and Language: An Introduction to the Methodology of the Biological Sciences including Medicine, Cambridge: Cambridge University Press, 1952.
Yavuz, Mustafa; “Canlılık ve Canlılıkbilimi Üzerine Yeni Bir Değerlendirme”, Kutadgubilig: Felsefe-Bilim Araştırmaları, no. 40 (2019): 183-197.

Kutadgubilig: Felsefe Bilim Araştırmaları-Cover
  • ISSN: 1303-3387
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2002
  • Yayıncı: Dergah Yayınları A.Ş.
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Stoacıların Gözünde Allēgoria: Physis'in Gölgelerini Teşhis Etme Yolları

Erman Gören

Felsefe-Bilim'den Biyofelsefeye: Canlı(lık) Araştırmasına Dair Bir Bildirge

Mustafa Yavuz

Meinongcu Ontolojik Argümanın İki Formunun Analizi

Rıdvan Ciru

Tanrı "Var" Mıdır? Meister Eckhart Mistisizmine Giriş

Selman Dilek

A Study on The Aesthetic Value of Slow Zeybeks in The Context of Kantian Mathematical Sublime

Ahmet Emre Dağtaşoğlu