12046

KOPERNİK DEVRİMİ: MODERN KOZMOLOJİNİN OLUŞUM SÜRECİ

ÖZKopernik Devrimi, bilim tarihinde gerçekleşen ve insan aklının doğasını, gücünüve sınırlarını kavramamızda bize yardımcı olan belki de en önemli olaydır. Budevrim pek çok tarihsel gelişmenin bir sonucu olarak Dünya merkezli kozmolojidenGüneş merkezli kozmolojiye geçiş sürecine verilen isimdir. Fakat budevrim yalnızca basit bir astronomik model değişimi değil, doğayı ve kültürümekanik felsefenin perspektifinden yorumlama girişimidir. Doğayı ölçülebilirve sayılabilir olana indirgeyen bu felsefe, matematiği bilimin yöntemi olarakkonumlandırmıştır. Doğa bilimlerinde elde edilen başarılar, kültür bilimlerininde benzer bir felsefi zemine yaslanmasının gerekliliğini ortaya çıkarmış ve bugünmodernite dediğimiz dünya görüşünün temellerini inşa etmiştir. Bu makale, moderniteninyaslandığı metafizik temelleri açık kılma girişimlerine, modern kozmolojinininşa sürecinin analizi üzerinden katkı yapmayı amaçlamaktadır.

COPERNICAN REVOLUTION: THE FORMATION PROCESS OF MODERN COSMOLOGY

The Copernican revolution is perhaps the most important event that takes place in the history of science and helps us understand the nature, power and limits of the human mind. This revolution is the name of the transition process from Earthcentered cosmology to Sun-centered cosmology. This shift was the combined result of numerous historical developments. But this revolution is not just a simple change of the astronomical model, but an attempt to interpret nature and culture from the perspective of mechanical philosophy. This philosophy that reduces nature to measurable and countable has positioned mathematics as the proper method of Science. Achievements in natural sciences have revealed the necessity of realigning cultural sciences on a similar philosophical ground and built the foundations of the world view that we call modernity today. This article aims to contribute to attempts to expose the metaphysical foundations on which modernity is based, through the analysis of the construction process of modern cosmology.

___

Aristoteles; Gökyüzü Üzerine, çev. Saffet Babür, Ankara: Dost Kitapevi, 1997.

Butts, Robert E; “Some Tactics in Galileo’s Propaganda for the Mathematization of Science Experience.” New Perspectives on Galileo, ed. R. E. Butts v. dğr., Dordrecht: D. Reidel Publishing Company, 1978.

Copernicus, Nicalaus; Göksel Kürelerin Devinimi Üzerine, çev. Cengiz Çevik, İstanbul: Türkiye İş Bankası, 2010.

Finnocchiaro, Maurice; Defending Copernicus and Galileo, Las Vegas: Springer Science, 2010.

Galilei, Galileo; İki Büyük Dünya Sistemi Hakkında Diyalog, çev. Reşit Aşçıoğlu, İstanbul: İş Bankası Yayınları, 2008.

Hall, Alfred Rupert; Rise of Modern Science from Galileo to Newton 1630-1720, New York:

Harper & Row, 1963.

Henry, John; “Attraction”, Encylopedia of the Scientific Revolutions: From Copernicus to Newton, ed. Wilbur Applebaum. London: Garland Publishing, 2000: 95-98.

Hessen, Boris ve H. Grossmann; The Social and Economic Roots of the Scientific Revolutions, Berlin: Springer, 2009.

Koyré, Alexandre; From the Closed World to the Infinite Universe, Baltimore: Jhon Hopkins University Press, 1957.

Kuhn, S. Thomas; Kopernik Devrimi, çev. H. Turan v. dğr., Ankara: İmge Yayınevi, 2007. Topdemir, Hüseyin Gazi; “Galiloe ve Modern Mekaniğin Doğuşu”, Felsefe Dünyası, S. 24, 1997: 42-52.