KAOS TEORİSİNE FELSEFİ BİR BAKIŞ

Bilim dünyasının yeni ilgi alanlarından biri olan kaos teorisi, daha önceki fizik teorilerinin açıklamakta zorlandığı ya da ihmal ettiği birtakım olguları açıklığa kavuşturan ve hâlâ geliştirilmekte olan bir teoridir. Son elli yıl içinde geliştirilen kaos teorisi, evrendeki mikro ve makro olay, olgu ve süreçleri anlamamızda çok önemli bir katkıda bulunmuştur. Bu metinde kaos teorisinin çizdiği evren tablosu ile geleneksel ontolojinin varsayımlarının örtüşmeyen yönlerine felsefi bir eksen etrafında dikkat çekilmeye çalışılmıştır. Ardından kaos teorisi tarihsel ve kavramsal özellikleriyle tanıtılmış, bu bilgilerin ışığında kaos teorisinin sunduğu evren tablosu ile geleneksel ontolojinin varsayımları karşılaştırılarak, teorinin felsefi bir yorumu tartışılmaya çalışılmıştır.

A PHILOSOPHICAL VIEW OF CHAOS THEORY

Chaos theory is a young theory which is still being developed. Having evolved in the last fifty years, chaos theory has contributed significantly to our understanding of micro and macro events, facts and processes of the universe. In this paper I tried to raise attention to the conflicting aspects between the picture of the universe drawn by Chaos Theory and traditional ontological hypotheses by looking at them from a philosophical point of view. To achieve this mission, Chaos Theory is explained with its historical and conceptual characteristics and under the light of this information, picture of the universe drawn by chaos theory and the traditional ontological hypotheses are compared and philosophical interpretation of this theory is discussed.

___

Bird, Richard J., Chaos And Life, New York: Columbia University Press, 2003.

Gleick, James, Chaos, Virginia, R. R. Donnelley&Sons Company, 1998.

----, Kaos, İstanbul: Evrim Yayınevi, t.y.

Kellert, Stephen H., Borrowed Knowledge, Chicago and London: The University of Chicago Press, 2008.

Lorenz, Edward, The Essence Of Chaos, United Kingdom: UCL Press, 1995.

Mandelbrot, Benoit B., The Fractal Geometry of Nature, New York: W. H. Freeman and Com- pany, 1983.

McClure, Bud A., Putting a New Spin on Groups, London: Lawrence Erbalum Associates Publishers, 2005.

Özemre, Ahmed Yüksel, "Kepler'de Pitagorcu Düşüncenin Evrimi Üzerine Bir Deneme", İs- tanbul: Felsefe Arkivi, S. 21, 1978, s. 55-67.

Parker, Barry, Chaos in The Cosmos, Cambridge: Perseus Publishing, 1996.

Prigogine, Ilya, Kesinliklerin Sonu, çev. Süheyla Sarı, İstanbul: Sarmal Yayınevi, 1999.

----, Stengers, I., Kaostan Düzene, çev. Senai Demirci, İstanbul: İz Yayıncılık, 1998.

Ruelle, David, Rastlantı ve Kaos, çev. Deniz Yurtören, Ankara: Tübitak Yayınları, 2006.

----, Chance and Chaos, United States of America: Princeton University Press, 1991.

Smith, Peter, Explaining Chaos, Cambridge: Cambridge University Press, 2005.

Ural, Şafak, "Kozmozdan Kaosa", Kaos, Mantık, Matematik ve Felsefe II. Ulusal Sempozyu- mu, 21-24 Eylül 2004 Assos-Çanakkale, haz. Ural, Ş., Yüksel, Y., Koç, A., Şen, A., Hacı- bekiroğlu, G., Özer, M., İstanbul: İKÜ Yayınları, 2005, s. 353-363.

Zaslavsky, George M., The Physics of Chaos in Hamiltonian Systems, Singapore: Imperial College Press, 2007.

Kutadgubilig: Felsefe Bilim Araştırmaları-Cover

ISSN: 1303-3387
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2002
Yayıncı: Dergah Yayınları A.Ş.

Arşiv