Homeros ve Hesiodos'un "Düzen" Anlayışı ve İnsanın Evren Düzenindeki Yeri

Homeros ve Hesiodos'un mitosları, insanın, uyulması gereken kuralları olan, düzenli bir evrende yaşamakta olduğu düşüncesine dayanırlar. Homerik evren düzeni, soy esaslı Yunan toplumunun yansıması gibidir. Evrenin tanrılar arasında kurayla pay edilmesi, toprağın soylular arasında pay edilişini andırır ve tanrılar arasındaki hiyerarşi, dönemin soy esaslı hiyerarşik toplum düzeniyle ilişkilidir. Hesiodos'ta ise soya dayalı değerlerin yerini, toprağa bağlılık ve çalışma almıştır. Evren ve toplum düzeninde adalet arayışı öne çıkmış, Zeus, insani olaylara duyarlı bir figür olarak resmedilmiştir, Homeros'ta daha çok mekansal paylaşım esasına dayanan evren düzeni, Hesiodos'ta bir kökene dayandırılmış, evren düzeninde zamansal öncelik-sonralık önem kazanmış, böylece Hesiodos, düzeni bir başlangıç ilkesine dayandırmaya yönelik çabaların başlangıcı olmuştur.

Homer's and Hesiod's Understanding of Order and the Place of the Man in the Cosmic Order

Homer's and Hesiod's myths are based on the idea of an orderly cosmos having rules that human beings must obey. Homeric cosmic order is almost a reflection of genos-based Ancient Greek Society. Gods' sharing of the cosmos is reminiscent of aristocrats' sharing of the land. Hierarchical order among gods is related to genos-based hierarchical social order of the period. In Hesiod's myths, genos-based values are replaced with dependency on land and the values like production, working, strife (eris) etc. Demand for justice gained importance in cosmic and social order and Zeus is pictured as a figure sensitive to humane matters. While the cosmic order in Homer's myths is based on the spatial division, in Hesiod it's derived from an origin. Thus, temporality gained importance in the cosmic order and Hesiod become a pioneer of efforts to base the order on the first principles.

___

Assmann, Jan, Kültürel Bellek, Çev: Ayşe Tekin, İstanbul, Ayrıntı Yay., 2001, 345 sf. Bıçak, Ayhan, Tarih Düşüncesinin Oluşumu (Tarih Düşüncesi 1. Cilt), İstanbul, Dergâh Yayınları, 2004, 318 sf.

Bonnard, Andre, Antik Yunan Uygarlığı, Çev: Kerem Kurtgözü, I. Cilt, İstanbul, Evrensel Basım Yayın, 2004, 248 sf.

Bonnefoy, Yves, Mitolojiler Sözlüğü, Çev: Levent Yılmaz, II. Cilt, Ankara, Dost Kitabevi, 2000, 610 sf.

Capelle, Wilhelm, Sokrates'ten Önce Felsefe, Çev: Oğuz Özügül, İstanbul, Kabalcı Yayınevi, 1994, 219 sf.

Cartledge, Paul, The Greeks, Oxford, Oxford University Press, 1993, 232 sf.

Cassirer, Ernst, İnsan Üstüne Bir Deneme, Çev: Necla Arat, 2. Baskı, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 1997, 264 sf.

---, Sembolik Formlar Felsefesi II: Mitik Düşünme, Çev: Milay Köktürk, Hece Yayınları, 2005, 374 sf.

---, Devlet Efsanesi, Çev: Necla Arat, İstanbul, Remzi Kit, 1984, 311 sf.

Cornford, F. Me Donald, From Religion to Philosophy, New York, Haiper Torchbooks, 1957, 275 sf.

Eliade, Mircea, Ebedi Dönüş Mitosu, Çev: Ümit Altuğ, Ankara, İmge Kit., 1994, 189 sf.

Erhat, Azra, Mitoloji Sözlüğü, 2. Baskı, İstanbul, Remzi Kitabevi, 1978, 365 sf.

Finley, Moses, Odysseus 'un Dünyası, Çev: Gül E. Duma, Ankara, Ayraç Yay., 2003, 176 sf.

Fiske, John, Mitler ve Mit Yapanlar, Çev: Utku Tuğlu, Ankara, Öteki Yay., 2002, 215 sf.

Frankl, George, Ütopya ve Trajedi, Çev: Yusuf Kaplan, İstanbul, Açılım Kitap, 2003, 320 sf.

Freeman, Charles, Mısır, Yunan ve Roma Antik Akdeniz Uygarlıkları, Çev: Suat Kemal Angı, 1. Baskı, Ankara, Dost Kitabevi, 2003, 699 sf.

Friedel, Egon, Antik Yunan 'in Kültür Tarihi, Çev: Necati Aça, Ankara, Dost Kitabevi, 1999, 310 sf.

Goody, Jack, Yaban Aklın Evcilleştirilmesi, Çev: Koray Değirmenci, Ankara, Dost Kitabevi, 2001, 10 sf.

Guthrie, W. K. .1., A History of Greek Philosophy I. Cilt (The Earlier Presocratics and the Pythagoreans), 10. Baskı, Cambridge, Cambridge Unv. Press, 1992, 539 sf.

Hesiodos, Works and Days-Theogony, Çev: Stanley Lombardo, Indianapolis, Hackett Publishing, 1993, 128 sf.

---, Hesiodos Eseri ve Kaynakları, Çev: Sabahattin Eyuboğlu-Azra Erhat, Ankara, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1977, 228 sf.

Homeros, İlyada, Çev: Azra Erhat-A.Kadir, İstanbul, Sander Kitabevi, 1967, 606 sf.

---, Odysseia, Çev: Azra Erhat-A.Kadir, İstanbul, Sander Kitabevi, 1967, 530 sf.

Jaeger, Werner, Paideia: The Ideals of Greek Culture, Cilt I: Archaic Greece the Mind of Athens, 2. Baskı, New York, Oxford Univ. Press, 1945, 510 sf.

Kırk, G.S., Myth: Its Meaning and Function in Ancient and Other Cultures, 4. Baskı, Berkeley, Cambridge University Press, 1974, 299 sf.

Kottak, Conrad Philip, Antropoloji, Çev: Sibel Özbudun, Ankara, Ütopya Yayınevi, 2001, 647 sf.

Kranz, Walter, Antik Felsefe, Çev: Suad Y. Baydur, İstanbul, Sosyal Yay., 1994, 232 sf.

Laborit, Henry, İnsan ve Kent, Çev: Bertan Onaran, İstanbul, Payel Yay., 1990, 190 sf.

Latacz, Joachim, Homeros: Batının İlk Ozanı, Çev: Devrim Çalış Sazcı, İstanbul, Homer Kitabevi, 2001, 167 sf.

Levy-Bruhl, Primitive Mentality, Çev: Lilian A. Clare, Boston, Beacon Press, 1966, 458 sf.

Loew, Cornelius Myth, Sacred History and Philosophy, New York, Harcourt, Brace&World, 1967, 284 sf.

Macintyre, Alasdair, Ethik'in Kısa Tarihi, Çev: Hakkı Hünler&Solmaz Zelyut Hünler, İstanbul, Paradigma Yayınları, 2001, 316 sf.

Malinowski,, Bronislav, Büyü, Bilim ve Din, Çev: Saadet Özkal, İstanbul, Kabalcı Yayınevi, 1990, 247 sf.

McKirahan,, Richard D., Philosophy Before Socrates, Indianapolis/Cambridge, Hackett Publishing Company, 1994, 436 sf.

Morgan, Michael L., Plato and Greek Religion, The Cambridge Companion to Plato (sf: 222-247), Cambridge Univ. Press, 1999, 559 sf.

Nietzche, Friedrich, Tragedya 'nm Doğuşu, Çev: İsmet Zeki Eyüboğlu, 2. Baskı, İstanbul, Say Yayınları, 1994, 144 sf.

Platon, Devlet, Çev: Sabahattin Eyuboğlu-M. Ali Cimcoz, İstanbul,-İş Bankası Kültür Yayınları, 1999, 284 sf.

Ricken, Friedo, Philosophy of the Ancients, (Çev: Eric Watkins). London, University of Notre Dame Press, 1991, 280 sf.

Şenel, Alâeddin, Eski Yunanda Eşitlik ve Eşitsizlik Üzerine, Ankara, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, 1970, XVI + 605 sf.

Tarnas, Richard, The Passion of the Western Mind, New York, Harmony Boks, 1991, 543 sf.

Thilly, Frank, Felsefenin Öyküsü, Çev: İbrahim Şener, İstanbul, İzdüşüm Yayınları, 2000, 389 sf.

Thomson, George, İlk Filozoflar, Çev: Mehmet H. Doğan, İstanbul, Payel Yayınları, 1988, 439 sf.

---, Aiskhylos ve Atina, Çev: Mehmet H. Doğan, İstanbul, Payel Yayınları, 1990, 447 sf.

Vemant, Jean Pierre, Eski Yunan 'da Söylen ve Toplum, Çev: Mehmet Emin Özcan, Ankara, İmge Kitabevi, 1994, 270 sf.

Vlastos, Gregoıy, Plato's Universe, Seattle, Univ. of Washington Press, 1975, 130 sf.

---, Theology and Philosophy in Early Greek Thouht, the Philosophical Quarterly, Cilt.2, No.7, Nisan 1952, sf: 97-123.

Voegelin, Eric, Order and History, 2. Cilt: The World of the Polis, Louisiana, Louisiana State Univ. Press, 1957, 389 sf.

Vorlander, Karl, Felsefe Tarihi, Çev: Mehmet İzzet- Orhan Saadeddin, İstanbul, İz Yayıncılık, 2004: 559 sf.