Osmanlı Devleti'nde ıslahat/modernleşme teşebbüslerinin başladığı XVIII. yüzyılın son çeyreğinden günümüze kadar uzanan din, siyaset, hukuk, ahlak, sosyal hayat, bilim, medeniyet gibi konularda ortaya konan bütün düşünce faaliyetleri Çağdaş Türk Düşüncesi kavramı altında toplanabilir. Bahsi geçen zaman diliminde ortaya çıkan; başta Osmanlı ve İslâm dünyasının Batı Avrupa'daki gelişmeler karşısında aldığı yenilgilerin yarattığı maddî ve manevî/fikrî sorunları çözmeye çalışan ulema, münevver ve bürokratların ortaya koyduğu ürünler yalnızca yaşanılan dönem ile geleceği belirlememiş; İslam medeniyetinin tarihini de sorgulayan bir özellik kazanmıştır. Bu açıdan Çağdaş Türk Düşünce tarihi, İslam dünyasının kendisini hem geçmiş, hem şimdi hem de gelecek açısından kritiğe tabi tuttuğu, muhtelif alanlarda pek çok sorunu ele aldığı, ve yine pek çok kavramı tartıştığı bir fikrî hareket halini kazanmıştır. Bu özellikleri haiz Çağdaş Türk Düşünce tarihinin nasıl okunacağına ilişkin bir metodolojik çerçeve henüz çizilmediğinden bu yazıda böyle bir 'usul'un temel kavramları, aksiyomları ve ilkelerinin neler olabileceği sorularına, örnek metinlerden hareket edilerek, cevaplar üretilmeye çalışılmıştır.

All reform and modernization attempts in Turkey in areas like religion, law, morals, social life and science that took place from the last quarter of XVIII. century to the present day, can be classified under the concept 'Modern Turkish Thought'. The works of the scholars, officers and intellectuals that tried to solve the problems originating from the confrontation with the European civilization and from the defeat of Ottomans before Europe does not only concern the relevant period and the future but also the history of Islamic civilization as a whole. In this respect, history of modern Turkish thought can be characterized as a continuous debate over the past, present and future of Islamic world. But there is no methodological framework on how to read this history yet. Here, setting out from exemplary texts, we try to identify and propose basic concepts, principles and axioms for such a methodology.