Okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi: Bir meta-analiz çalışması

Bu meta-analiz çalışmasında okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılığına olan etkisi test edilmiştir. Yapılan taramada, 11 tanesi meta-analize dâhil edilebilen 19 araştırmaya ulaşılmıştır. Bu çalışmayla 11 araştırma bir araya getirilerek 4.293 kişilik örneklem grubu elde edilmiştir. Rassal etki modeli kullanılarak yapılan analiz sonuçları, okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarını geniş düzeyde etkilediğini göstermiştir. Çalışmada belirlenen örneklem bölgesi ve okul kademesi moderatörleri anlamlı bulunmamıştır. Elde edilen sonuçlara göre dönüşümcü liderlik örgütsel bağlılığın oluşumda önemli bir değişkendir.

The effect of School principals’ transformational leadership behaviors on teachers’ organizational commitment: A metaanalysis study

Purpose of this study is to investigate the effect school principals’ transformational leadership behaviors on teachers’ organizational commitment using meta-analysis. In the literature review, 19 studies were found and 11 of them were included in this meta-analysis, which represent overall Turkey. With this study, 11 studies, independent from each other, were brought together and 4.293 study subjects were included in the sample group. The results of the analysis, which were conducted using random effects model, showed that transformational leadership is strongly correlated with organizational commitment. The study indicating that the educational level and sampling region have a moderator role on organizational commitment is not supported.

___

  • *Arslan, F. (2013). Formatör ve koordinatör beden eğitimi öğretmenlerinin okul müdürlerinden algıladıkları dönüşümsel liderlik stilleri ile adanmışlık düzeylerinin ilişkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Avolio, B. J., Zhu, W., Koh, W., & Bhatia, P. (2004). Transformational leadership and Organizational commitment: Mediating role of psychological empowerment and moderating role of structural distance. Journal of Organizational Behavior, 25, 951-968.
  • *Balcı, Y. (2009). İlköğretim okullarında çalışan öğretmen ve yöneticilerin örgütsel bağlılığı ile yöneticilerin öğretimsel liderlik ve dönüşümcü (transformasyonel) liderlik davranışları arasındaki ilişkilerin analizi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
  • Baloğlu, N., Karadağ, E. ve Gavuz, Ş. (2009). İlköğretim okulu müdürlerinin çok faktörlü liderlik stillerinin yetki devri düzeylerine etkisi: bir doğrusal ve yapısal eşitlik modelleme çalışması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 457-479.
  • Bass, B. M. (1985). Leadership and performance beyond expectations. NY: Free.
  • Bass, B. M. (1990). Handbook of leadership: A survey of theory and research. NY: Free.
  • Bass, B. M., & Avolio, B. J. (1989). Potential biases in leadership measures, how prototypes, leniency, and general satisfaction relate to ratings and rankings of transformational and transactional leadership constructs. Educational and Psychological Measurement, 49, 509-527.
  • Bass, B. M., & Avolio, B. J. (1994). Improving organizational effectiveness through transformational leadership. Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Bass, B. M., & Riggio, R. E. (2006). Transformational leadership. NJ: Psychology Press.
  • *Beşiroğlu, A. (2013). Ortaöğretim kurumları yöneticilerinin liderlik stillerinin örgütsel bağlılıkla ilişkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Bo, Y. (2013). The influence study of transformational leadership in university on teachers' organizational commitment: the construction and verification of a theoretical model. Canadian Social Science, 9(4), 126-137.
  • Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J. P. T., & Rothstein, H. R. (2009). Introduction to meta-analysis. UK: Wiley.
  • *Buluç, B. (2009). Sınıf öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(57), 5-34.
  • Bycio, P., Hackett, R., & Allen, J. (1995). Further assessments of Bass’s (1985) conceptualization of transactional and transformational leadership. Journal of Applied Psychology, 80(4), 468-478.
  • Canella, A. A., & Monroe, M. J. (1997). Contrasting perspectives on strategic leaders: Toward a more realistic view of top managers. Journal of Management, 23, 213-237.
  • Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. Hillside, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
  • *Çetin, K. Ö. ve Aydın, B. (2012). Ortaöğretim okulu yöneticilerinin dönüşümsel liderlik özelliklerinin öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarına etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9(19) 331-342.
  • Dee, J. R., Henkin, A. B., & Singleton, C. A. (2006). Organizational commitment of teachers in urban schools: Examining the effects of team structures. Urban Education, 41, 603-627.
  • Dumdum, U. R., Lowe, K. B., & Avolio, B. (2002). A meta-analysis of transformational and transactional leadership correlates of effectiveness and satisfaction: an update and extension. In B. J. Avolio, & F. J. Yammarino (Eds.), Transformational and charismatic leadership: The road ahead (pp. 35- 66). NJ: Emerald.
  • Dunn, M. W., Dastoor, B., & Sims, R.L. (2012). Transformational leadership and organizational commitment: a cross-cultural perspective. Journal of Multidisciplinary Research, 4(1), 45-59.
  • Hedges, L.V., & Olkin, I. (1985). Statistical method for meta-analysis. United Kingdom: Academic Press.
  • Hulpia, H., Devos, G., & Keer, H. V. (2011). The relation between school leadership from a distributed perspective and teachers’ organizational commitment: Examining the source of the leadership function. Educational Administration Quarterly, 47(5), 728-771.
  • Jackson, T. A. (2010). Leadership, commitment and culture: A meta-analysis (Unpublished master thesis). The University of Western Ontario, London.
  • Jackson, T. A., Meyer, J. P., & Wang, X. H. (2013). Leadership, commitment, and culture: a meta-analysis. Journal of Leadership & Organizational Studies, 20(1) 84-106.
  • Karadağ, E. (2009). Ruhsal liderlik ve örgüt kültürü: Bir yapısal eşitlik modelleme çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(3), 1357-1405.
  • Khasawneh, S., Omari, A., & Abu-Tineh, A. M. (2012). The relationship between transformational leadership and organizational commitment: the case for vocational teachers in Jordan. Educational Management Administration & Leadership, 40(4), 494-508.
  • *Kılıçarslan, S. (2013). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (İzmir ili Karabağlar ilçesi örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, İstanbul.
  • *Kılınç, T. V. (2013). Sınıf öğretmenlerinin okul müdürlerinin dönüşümcü ve etkileşimci liderlik stilleri ve kendi örgütsel bağlılıklarını algılamaları ile okul müdürlerinin sınıf öğretmenlerinin örgütsel bağlılıklarını algılamaları arasındaki ilişki: Mersin ili Tarsus ilçesi örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
  • Koşar, S. ve Çalık, T. (2011). Okul yöneticilerinin yönetimde gücü kullanma stilleri ile örgüt kültürü arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(4), 581-603.
  • *Kul, M. (2010). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile beden eğitimi öğretmenlerinin yıldırma (mobbing) yaşama düzeyleri, örgütsel bağlılıkları ve iş doyumu arasındaki ilişki (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Kulinskaya, E., Morgenthaler, S., & Staudte, R. G. (2008). Meta-analysis: a guide to calibrating and combining statistical evidence. London: John Wiley & Sons. Leithwood, K., & Sun, J. (2012). The nature and effects of transformational school leadership: A meta-analytic review of unpublished research. Educational Administration Quarterly, 48(3), 387-423.
  • Littel, H. J., Corcoran, J., & Pillai, V. (2008). Systematic reviews and meta-analysis. New York: Oxford University Press.
  • Lowe, K. B., Kroeck, K. G., & Sivasubramaniam, N. (1996). Effectiveness correlates of transformational and transactional leadership: a meta-analytic review. The Leadership Quarterly, 7, 385-425.
  • Meyer, J.P., & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational Commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
  • Mowday, R.T., Porter, L. W., & Steers, R. M. (1982). Employee- organization linkages, the psychology of commitment absenteeism and turnover, NY: Academic Pres.
  • Nourthouse, P. G. (2010). Leadership: Theory and practice. NY: Sage.
  • *Okçu, V. (2011).Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ve yıldırma yaşama düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Petitti, D. B. (2000). Meta-analysis, decision analysis and cost effectiveness analysis: methods for quantitative synthesis in medicine. NY: Oxford University Press.
  • *Sezer, F. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin sergiledikleri liderlik stillerinin öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Thamrin, H.M. (2012). The influence of transformational leadership and organizational commitment on job satisfaction and employee performance. International Journal of Innovation, Management and Technology, 3(5), 566-572.
  • Wiener, Y. (1982). Commitment in organizations, anormative view. Academy Of Management Rewiev, 1(7), 418-428.
  • Witherspoon, P. D. (1997). Communicating leadership: an organizational perspective. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
  • *Zeren, H. (2007). İlköğretim okulu müdürlerinin dönüşümcü liderlik stilleri ile bu okullarda görevli öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki: Şanlıurfa ili örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.