Gülnur Ak KÜÇÜKÇAYIR, Sadegül Akbaba ALTUN

5318

Eğitim Örgütlerinde Etnik-Kültürel Yıldırma ve Yaşantıları Üzerine Bir Durum Çalışması

Yıldırma "işyeri şiddeti" kavramı içerisinde, örgütleri tehdit eden psikolojik bir zorbalık türüdür. Yıldırma olgusunun kavramsal çerçevesine göre, mağdurlar, kişisel, örgütsel ve sosyal sebeplerden dolayı bu olguyu deneyimleyebilirler. Bu araştırmanın amacı, eğitim örgütlerinde etnik-kültürel farklılıklara dayalı yıldırma olgusunu, kritik bir örnek üzerinden özgün bir durumda analiz ederek yorumlamak ve tanımlamaktır. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması tekniği kullanılmıştır. Veriler, görüşme yolu ile toplanmıştır. Bulgulara göre, yıldırmanın nedeni, sürecindeki yaşantılarda ve sonuçlarda farklılıklara yol açabilmektedir. Etnik-kültürel sebeplerle yapılan yıldırma davranışlarının, kolektif ve çok yönlü olması, tanımlanan diğer sebepli yaşantılara göre mağdur için daha yaralayıcı olabilir ve fiziksel şiddete kadar uzanabilir

A Case Study on Ethno-Cultural Mobbing and Experiences in Schools

Mobbing, which threatens organizations, is a kind of psychological coercion in a context of workplace violence. Mobbing creates a kind of psychological pressure at work that can lead to pathological problems that threaten the victims' private life and lead to great damage to individuals both spiritually and physically. In a conceptual framework of mobbing, personal, organizational, and social reasons may cause the victimization. The aim of this paper is to identify mobbing phenomena at educational organizations which are rooted in ethno-cultural differences by analyzing and interpreting critical examples of specific events of mobbing. This study has employed a case study of qualitative approach. Data were collected through in-depth interviews. Findings indicated that there could be differences and similarities between the mobbing experiences of victims, depending on the reasons. Mobbing behaviors rooted in ethno-cultural reason could be applied collective and multi-directed among different groups; causes could be more hurtful and, have broader implications for workplace violence than other kinds of mobbing, with the possibility of physical violence and destruction
PDF

___

  • Atalay, İ. (2010). Mobbing'in örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi kamu sektöründen bir örnek. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Atılım Üniversitesi, Ankara.
  • Aytaç, T. (2015). Öğretmenlerin okulda karşılaştıkları mobbinge ilişkin hizmet süresinin etkisi: bir meta-analiz. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 21(2), 161-182.
  • Baillien, E., Neyens, I., Witte, H. D., & Cuyper, N. D. (2009). A Qualitative Study On The Development Of Workplace Bullying: Towards A Three Way Model. Journal of Community & Applied Social Psychology, 19, 1-16
  • Başaran, İ. E. (2008). Örgütsel davranış: İnsanın üretim gücü. Ankara: Ekinoks
  • Başbakanlık Genelgesi. (2011). İşyerlerinde psikolojik tacizin (mobbing) önlenmesi. Resmi gazete (27879). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2011/03/20110319-8.htm 02.05.2013 tarihinde alındı.
  • Bond, S. A., Tuckey M. R., & Dollard M. F. (2010). Psychosocial safety climate, workplace bullying, and symptoms of posttraumatic stress. Organization Development Journal, 28(1), 37-56.
  • Branch, S., Sheehan, M., Barker, M., & Ramsay, S. (2004). Perceptions of upwards bullying: An interview study. The Fourth International Conference On Bullying and Harassment In The Workplace. Bergen, Norway. https://www.researchgate.net 16.04.2014 tarihinde alındı.
  • Brodsky, C. (1976). The harassed worker. Lexington, MA: D. C. Heath and Company.
  • Burton, J. (2010). WHO healthy workplace framework and model: Background and supporting literature and practices. WHO Headquarters, Geneva, Switzerland. http://www.who.int/ occupational_health/healthy_workplace_ framework.pdf, 21.04.2014 tarihinde alındı.
  • Cemaloğlu, N. (2007a). Örgütlerin kaçınılmaz sorunu: Yıldırma. Bilig, 42, 111- 126.
  • Cemaloğlu, N. (2007b). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile yıldırma arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 77-87.
  • Cemaloğlu, N. ve Kılınç, A. Ç. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin algıladıkları örgütsel güven ve yıldırma arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 37(165), 137-151.
  • Celep, C. ve Konaklı, T. (Kış, 2013). Öğretim elemanlarının yıldırma yaşantıları: nedenleri, sonuçları ve çözüm önerileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 175-199
  • Cırık, İ. (2008). Çok kültürlü eğitim ve yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (34), 27-40.
  • Conn, K. (2004). Bullying and harassment, a legal guide for educators. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
  • Çoban, A. E., Karaman N. G. ve Doğan T. (2010). Öğretmen adaylarının kültürel farklılıklara yönelik bakış açılarının çeşitli demografik değişkenlere göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi 10(1), 125-131.
  • Davenport, N., Schwartz R. D., & Elliott, G. P. (2000). Mobbing: İşyerinde duygusal taciz (Çev. O. C. Önertoy). İstanbul: Sistem.
  • Einarsen, S. (1999). The nature and causes of bullying at work. International Journal of Manpower, 20(1/2), 16-27.
  • Einarsen, S. (2000). Harassment and bullying at work: A review of the Scandinavian approach. Aggression and Violent Behavior, 5(4), 379-401.
  • Einarsen, S., & Skogstad, A. (1996), Bullying at work: Epdemiological findings in public and private organizations. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5, 85-202.
  • Einarsen, S., Hoel, H., Zapf, D., & Cooper, C. (Eds.). (2010). Bullying and harassment in the workplace: Developments in theory, research, and practice. Boca Raton FL: Crc Press.
  • Fox S., & Stallworth L. E. (2004). Bullying, racism, and power: An investigation of racial/ethnic bullying in the U.S. workplace. Paper presentation, 19th Annual SIOP Conference, Chicago, Illinois.
  • Geçtan, E. (2009). İnsan olmak. İstanbul: Metis.
  • Gloor, J. L. (2014). Bullying and harassment in the workplace: Developments in Theory, Research, and Practice. Academy of Management Learning & Education, 13(1), 145-148.
  • Gökçe, A. T. (2008). Mobbing: İşyerinde yıldırma nedenleri ve başa çıkma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
  • Gökçe, A. T. (2012). Mobbing: İş yerinde yıldırma özel ve resmi ilköğretim okulu öğretmen ve yöneticileri üzerinde yapılan bir araştırma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 272-286.
  • Göktürk, G.Y. ve Bulut, S. (2012). Mobbing: İşyeride psikolojik taciz. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(24), 53-70.
  • Günel, Ö. D. (2010). İşletmelerde yıldırma olgusu ve yıldırma mağdurlarının kişilik özelliklerine ilişkin bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(3) 37-65.
  • Güvenç, B. (1994). İnsan ve kültür. İstanbul: Remzi
  • Hauge, L. J., Skogstad, A., & Einarsen, S. (2010). The relative impact of workplace bullying as a social stressor at work. Scandinavian Journal of Psychology, 51, 426-433
  • Hoel, H., & Faragher B. (2004). Bullying is detrimental to health, but all bullying behaviours are not necessarily equally damaging. British Journal of Guidance & Counselling, 32(3), 367-387.
  • Karacaoğlu, K. ve Reyhanoğlu, M. (2006). Kıbrıs Türkü ve Türkiyeli ayrımı bağlamında işyerinde yıldırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61(4), 145-176.
  • Karcıoğlu, F. ve Çelik, Ü. H. (2012). Mobbing (yıldırma) ve örgütsel bağlılığa etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 59-75.
  • Koç, M. ve Bulut, H. U. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinde mobbing: Cinsiyet yaş ve lise türü değişkenleri açısından incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 2009, 1(1), 64-80.
  • Leymann, H. (1990). Mobbing and psychological terror at workplaces. Violence and Victims, 5(2), 119-126.
  • Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165-184.
  • Leymann, H., & Gustafsson, A. (1996). Mobbing at work and the development of post-traumatic stress disorders. European Journal of work and organizational psychology, 5(2), 251-275.
  • Matthiesen S. B., & Einarsen S., (2004). Psychiatric distress and symptoms of PTSD among victims of bullying at work. British Journal of Guidance & Counselling, 32(3), 335-356.
  • Matthiesen, S. B., & Einarsen, S. (2010). Bullying in the workplace: Definition, prevalence, antecedents and consequences. International Journal of Organization Theory and Behavior, 13(2), 202-248.
  • Mete, Y. A. (2013). Yükseköğretim kurumlarında psikolojik yıldırma (terör): Uygulayanlar, mağdurlar ve seyirciler. International Journal of Social Science, 6(2), 977-993.
  • Mikkelsen, E., & Einarsen, S. (2002). Relationships between exposure to bullying at work and psychological and psychosomatic health complaints: The role of state negative affectivity and generalized self-efficacy. Scandinavian Journal of Psychology, 43(5), 397-405.
  • Moreno-Jiménez, B., Rodríguez-Muñoz, A., Pastor, J. C., Sanz-Vergel, A. I., & Garrosa, E. (2009). The moderating effects of psychological detachment and thoughts of revenge in workplace bullying. Personality and Individual Differences, 46(3), 359-364.
  • Namie, G., (2003). Workplace bullying: Escalated incivility. Ivey Business Journal http://www.workplacebullying.org/multi/pdf/N-N-2003A.pdf tarihinde alındı.
  • November/December 1-7. 23.04.2014
  • Namie, G., & Namie, R. (2000). Workplace bullying: The silent epidemic. Employee Rights Quarterly, 1(2), 1-12.
  • Nielsen, M. B., Tangen, T., Idsoe, T., Matthiesen, S. B., & Magerİy, N. (2015). Post-traumatic stress disorder as a consequence of bullying at work and at school. A literature review and meta-analysis. Aggression and Violent Behavior, 21, 17-24.
  • Ocak, S. (2008). Öğretmenlerin okulda duygusal taciz (mobbing)'e ilişkin algıları (Edirne İli örneği)1 (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Edirne.
  • Özgan, H., Kara, M. ve Arslan, M. C. (2013). Öğretmenlerin okul yöneticilerine uyguladıkları psikolojik yıldırma uygulamaları ve etkileri. Anatolian Journal of Educational Leadership and Instruction, 1(1), 2-14.
  • Özler, D.E. ve Mercan, N. (2009). Yönetsel açıdan psikolojik terör. Ankara: Detay.
  • Sabancı, A. ve Yücel, E. (2013). İlköğretim okullarında öğretmen veli ilişkilerinde veliye yönelik psikolojik yıldırma davranışları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 348-363.
  • Sabri B., Vil N. M., Campbell J. C., Fitzgerald S., Kub J., & Agnew J., (2014). Racial and ethnic differences in factors related to workplace violence victimization. http://wjn.sagepub.com/content/early/2014/03/18/0193945914527177, 24.04.2014 tarihinde alındı. Journal of Nursing Research, 1-17.
  • Shallcross, L. (2003, October). The workplace mobbing syndrome: Response and prevention in the public sector. In Workplace Mobbing Conference, Brisbane, Australia. (pp.16-17).
  • Silverman, D. (2013) Doing qualitative research. London: Sage.
  • Şahin, S. (2015). Yeni bir yaklaşım: İş sağlığı ve güvenliği'nde mobbing faktörünün önemi ve etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(9), 489-505.
  • Tehrani, N. (2004). Bullying: a source of chronic post traumatic stress? British Journal of Guidance & Counselling, 32(3), 357-366.
  • Uğurlu, C. T., Çağlar, Ç., ve Güneş, H. (2012). Ortaöğretim okullarında yıldırma (mobbing) davranışlarına ilişkin öğretmen görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(4), 718-749.
  • Weber, L. J., & Cummings, A. L. (2003). Relationship among spritualty, social support, and childhood maltreatment in university students. Counseling and Values, 47(2), 82-95.
  • Yaman, E. (2009). Yönetim psikolojisi açısından işyerinde psikoşiddet-mobbing. Ankara: Nobel.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013) Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
  • Zapf, D., & Einarsen, S. (2005). Mobbing at work: Escalated conflicts in organizations. American Psychological Association, 7, 329.
  • *Bu makalenin ilk hali 07-09.05.2015 tarihinde 10. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi'nde sözlü bildiri olarak sunulmuştur.
Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi-Cover
  • ISSN: 1300-4832
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1995
  • Yayıncı: Pegem Akademi Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

İlk ve Ortaokul Öğretmenlerinin Algılarına Göre Okul Yöneticilerinin İletişim Becerileri ile Çatışma Yönetim Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

VEYSEL OKÇU, Emine DOĞAN, İdil DAYANAN

Okulların Bürokratik Yapısı, Örgütsel Sessizlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişki

ZÜLFÜ DEMİRTAŞ, TUNCAY YAVUZ ÖZDEMİR, Özkan KÜÇÜK

Öğretmen Rotasyon (Zorunlu Yer Değiştirme) Ölçeği'nin Geliştirilmesi

İDRİS ŞAHİN, KADİR BEYCİOĞLU, MEHMET SİNCAR, Ferhat ÇIKRIKÇI

Örgütsel Sessizliğin Okul Yönetiminde Kayırmacılık ve Öğretmenlerin Öz Yeterlik Algısı ile İlişkisi

Yıldıray AYDIN

Eğitim Örgütlerinde Etnik-Kültürel Yıldırma ve Yaşantıları Üzerine Bir Durum Çalışması

Gülnur Ak KÜÇÜKÇAYIR, Sadegül Akbaba ALTUN

Öğretim Elemanları Tarafından Sergilenen İstenmeyen Davranışların Üniversite Öğrencilerinin Algılarına Göre Değerlendirilmes

NİYAZİ ÖZER, Büşra BOZANOĞLU