Ötekinin Temsili Açısından Salkım Hanım'ın Taneleri Filminin Göstergebilimsel Çözümlemesi

"Ötekilik" kavramı yalnızca etnik azınlıkları değil, aynı zamanda dinsel ve ırksal farklılıkları, cinsel tercihleri, marjinalliği, alt kültürleri de kapsar ve üzerinde konuşulması hassas bir konudur. Türk Sineması'nda "ötekilik" kavramını içeren pek az filimden biri olan Salkım Hanım'ın Taneleri (Tomris Giritlioğlu), inceleme nesnesi olarak seçilmiş ve Greimas'ın yüzeyden derine doğru giden üç aşamalı göstergebilimsel yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Ancak, bu çözümlemeye geçilmeden önce, filmin öykü süreçsel evreni içinde yer aldığı 1940-45 yılları arasında Türkiye'sinin sosyal ve politik durumunun genel hatlarıyla da olsa incelenmesi, filmin can alıcı noktası olan 1942 Varlık Vergisi sebebiyle kaçınılmaz olmuştur. Bu çalışmada aynı zamanda öznelerin, ekonomik güç, cinsellik, yaşam, ölüm gibi değişkenlerle ilişkileri dizgeleştirilmiş, bunun yanında iktidar ve ekonomik azınlıklar arasındaki ilişkiler formüle edilerek, ekonomik ve politik bağıntılar kavramsallaştırılmıştır.

A Semiotic Analysis of Salkım Hanım'ın Taneleri: The Represantation of the Other

"Otherness" does not only involve ethnic minorities; covering also the religious and racial differences, sexual preferences, marginalities, sub-cuftures, it deserves a sensitive approach. This paper choses as the object of anafysis one of the few Turkish movies dealing with the concept of  "Otherness," Salkım Hanım'ın Taneleri (Tomris Giritlioglu, 1999). and aims to analyse it in the light of Greimas' methodology based on the three-phase semiotic approach from the surface to the depth of semantic structures. It became inevitable, first, to take a brief look at the social, political and economic situation in Turkey between 1940 and 1945 since the main story of the film was based on the Wealth Tax imposed mostly upon the ethnic minorities living in Turkey in 1942. The paper then moves on to th analysis of the subjects' relations with economic power, sexuality, life and death along with a formulation of the interconnections among power, ideology, and the ethnic minorities through the conceptualizations ot the political and economic relations in society.

___

  • Akar, Rıdvan (1999). Aşkale Yolcuları İstanbul: Belge yayınları
  • Aktar, Ayhan (2000). Varlık Vergisi ve Türkleştirme Politikaları, İstanbul: İletişim yayınları
  • Atay, Falih Rıfkı (1936). Nüfus Meselesi ve Nüfus Sayımı Hakkında Fikirler. Ankara: DİE Yayınları 10.