Cemile TOKGÖZ

10018

Mekân ve Beden Bağlamında Gözetim ve Direniş

Gözetim, yaygın teknolojiler ile ona bağlı olarak gelişen konumsal medya ve giyilebilir teknolojilerle, doğrudan nesneye, mekâna ve bedene nüfuz etme yeteneği kazanmıştır. Yaygın teknolojiler, mekânda dağınık bir biçimde bulunan, arayüzü olmadığı için görünmeyen, kablosuz ağlarla birbiri arasında iletişim kurabilen, çevreye gömülü sensörlerle anlık veri toplayan teknolojilerdir. Konumsal medya ise fiziksel mekân ile dijital enformasyonu bir araya getirerek mekâna “hibrit” bir nitelik kazandırırken, kontrol edilebilir “enformasyonel alanlar” yaratmaktadır. Giyilebilir teknolojiler ya da biyolojik gözetim uygulamalarıyla bedenler hesaplanabilmektedir. Gözetim böylece gündelik yaşam pratiklerine daha önce hiç olmadığı kadar işlemektedir. Gözetimin derinleştiği bu atmosferin diğer bir özelliği söz konusu teknolojilerle, aynı zamanda gözetime direniş umudunun doğmasıdır. Mann’ın “karşı gözetim” kavramı sıradan insanın onu gözetleyen iktidarı gözetlemesini ifade ederken, “refleksyonizm”iktidarın aracını kullanarak iktidara mesaj verme, bir nevi ayna tutma yöntemidir. Eleştirmek ve anlam bozumuna uğratmak için medyanın taktiksel kullanımını ifade eden “taktiksel medya”ya da “yaratıcı yanlış kullanım”, gözetime direniş olarak konumsal ve bedensel teknolojilerin eğilip bükülmesini içeren örneklerle çeşitlenmektedir. iktidarın gözetim teknolojilerini kullanırken hedeflediğinin dışında alternatif biçimler yaratmak henüz küçük boyutlarda da olsa kullanıcının elindedir ve artık gözetimsiz bir dünya ihtimalinin olmadığı yerde, sıradan kullanıcın bile gözetime direnebilme ihtimali önem arz etmektedir. Bu çalışmada, yaygın teknolojiler, konumsal medya ve biyometri, gözetim çerçevesinde değerlendirilmiş; sonrasında söz konusu teknolojilerin refleksyonizm, taktiksel medya ve yaratıcı yanlış kullanım ekseninde gözetime direniş olanakları tartışılmıştır.

Surveillance and Resistance in the Context of Place and Body

Surveillance has gained the ability to penetrate directly into the object, the space and the body, with the ubiquitous computing and the associated locative media and wearable technologies. Ubiquitous computing are technologies that are distributed around the place which are invisible because they do not have an interface, communicate with each other via wireless networks, and collect current data with embedded sensors.Locative media creates “informational territories” while bringing physical space and digital information together to give the place a “hybrid” character.Bodies can be quantified with wearable technologies or bio-surveillance applications so that surveillance operates everyday practices as never before. Another feature of this atmosphere where surveillance is deepened is that the resistance surveillance hope is risen with such technologies. Mann’s concept of “sousveillance” is the way in which ordinary man surveillances the power holder that surveillances him, while “reflectionism” is a way of giving message, using a medium of power holder, to keep a kind of mirror.Tactical media or creative misuse, which refers to the tactical use of the media to criticize and disrupt meaning, is varied with examples including the tendency to bend and twist positional and physical technologies as resist surveillance. It is in the hands of the user, even if it is small in size, to create alternative forms of power beyond what the government is aiming at using surveillance technologies. Where there is no possibility of a non-surveillance world, it is important that even ordinary users are able to resist it. In this study, ubiquitous computing, locative media and biometrics were evaluated within the framework of surveillance; there has been a discussion on the possibilities of resistance in the axis of reflectionism, “tactical media” and “creative misuse.”
PDF

___

  • Abend, Pablo ve Fuchs, Mathias (2016). “The Quantified Self and Statictical Bodies.” Digital Culture & Society. 2(1): 5-25.
  • Andrejevic, Mark (2012). “Ubiquitous Surveillance.” Routledge Handbook of Surveillance Studies. Kirstie Ball, Kevin D. Haggerty ve David Lyon (der.) içinde. Oxford:Routledge. 91-99.
  • Arthur, Charles (2011). “iPhone Keeps Record of Everywhere You Go.” https://www.theguardian.com/technology/2011/apr/20/iphone-tracking- prompts-privacy-fears. Erişim tarihi: 29.09.2017.
  • Bauman, Zygmunt ve Lyon, David (2013). Akışkan Gözetim. Çev., Elçin Yılmaz. şstanbul: Ayrıntı.
  • Brooks, James (2017). “A Swedish start-up has started implanting microchips into its employees.” https://www.cnbc.com/2017/04/03/start-up-epicenter- implants-employees-with-microchips.html. Erişim tarihi: 03.10.2017.
  • Covery, Merlin (2011). PsikocoŞrafya. Çev., Selen Serezli. şstanbul: Kalkedon. de Souza e Silva, Adriana (2006). “From Cyber to Hybrid: Mobile Technologies As Interfaces of Hybrid Spaces.” Space & Culture. 9(3): 261-278.
  • de Souza e Silva, Adriana ve Gordon, Eric (2011). Net Locality: Why Location Matters in a Networked World. UK: Wiley-Blackwell.
  • Farman, Jason (2014). “Creative Misuse as Resistance: Surveillance, Mobile Technologies, and Locative Games.” Surveillance & Society. 12(3): 377-388.
  • Farman, Jason (2012). Mobile Interface Theory: Embodied Space and Locative Media. NewYork: Routledge.
  • Frith, Jordan (2015). Smartphones as Locative Media. Cambridge: Polity. Frith, Jordan ve de Souza e Silva, Adriana (2014). “Re-Narrating the City
  • Through the Presentation of Location.” The Mobile Story. Jason Farman (der.) içinde. London: Routledge. 34-50.
  • Ganascia, Jean-Gabriel (2016). “Genelleştirilmiş Alttan-Gözetim Toplumu.” Çev., Çeyda Koçak Kurt. Yeni Medya: Kullanıcının Yükselişi. Himmet Hülür ve Cem Yaşın (der.) içinde.şstanbul: Ütopya. 184-205.
  • Garcia, David ve Lovink, Geert (1997). “The ABC of Tactical Media.” http://www.nettime.org/Lists-Archives/nettime-l-9705/msg00096.html. Erişim tarihi: 04.10.2017.
  • Gellman, Barton ve Soltani, Ashkan (2013). “NSA tracking cellphone locations worldwide, Snowden documents show.” https://www.washingtonpost.com/world/national-security/nsa-tracking- cellphone-locations-worldwide-snowden-documents- show/2013/12/04/5492873a-5cf2-11e3-bc56- c6ca94801fac_story.html?utm_term=.60e524693ddd. Erişim tarihi: 29.09.2017.
  • Gordon, Eric ve de Souza e Silva, Adriana (2011). Net Locality: Why Location Matters In a Networked World. Oxford: Wiley-Blackwell.
  • Grove, Jennifer Van (2010). “Are We All Asking to Be Robbed?” http://mashable.com/2010/02/17/pleaserobme/#l_fEeBO_Hqqm. Erişim tarihi: 03.10.2017.
  • Han, Byung-Chul (2017). Çeffaflık Toplumu. Çev., Haluk Barışcan. şstanbul: Metis.
  • Hayles, Katherine (2007). “Ubiquitous Surveillance.” Theory, Culture and Societ 24(7-8): 349-358.
  • Krishna, Golden (2016). “The Best Interface is No Interface.” https://www.youtube.com/watch?v=9Da7IhgaP2Y. Erişim tarihi: 04.10.2017.
  • Lefebvre, Henri (2014). Mekânın Üretimi. Çev., Işık Ergüden. şstanbul: Sel. Lemos, André (2011). “Locative Media and Surveillance at the Boundaries of Informational Territories.” ICTs for Mobile and Ubiquitous Urban Infrastructures: Surveillance, Locative Media and Global Networks. Rodrigo Jose Flirmino, Fabio Duarte ve Clovis Ultramari (der.) içinde.NewYork:IGI Global. 129-150.
  • Lemos, André (2008). “Mobile communication and new sense of places: a critique of spatialization in cyberculture.” Revista Galaxia. (16): 91-108.
  • Levine, Paula (2004). “Shadows From another Place.” http://paulalevine.net/portfolio_page/shadows-from-another-place-san- francisco-baghdad/. Erişim tarihi: 03.10.2017.
  • Lyon, David (2013). Gözetim Çalışmaları. Çev., Ali Toprak. şstanbul: Kalkedon. Lyon, David (2012). Vesikalı Yurttaş: Gözetim aracı Olarak Kimlik Kartları. Çev., Barış Baysal. şstanbul: Kalkedon.
  • Mann, Steve (1998). “‘Reflectionism’ and ‘Diffusionism’: New Tactics for Deconstructing the Video Surveillance Superhighway.” Leonardo. 31(2): 93- 102.
  • Mann, Steve (2013). “Veillance and Reciprocal Transparency: Surveillance versus Sousveillance, AR Glass, Lifeglogging, and Wearable Computing.” IEEE International Symposium on Technology and Society. 1-12.
  • Mann, Steve, Nolan, Jason, ve Wellman, Barry (2003). “Sousveillance: Inventing and Using Wearable Computing Devices for Data Collection in Surveillance Environments.” Surveillance&Society. 1(3): 331-355.
  • Martin, Aaron K., van Brakel, Rosemunde, ve Bernhard, Daniel J. (2009). “Understanding Resistance to Digital Surveillance Towards a Multi- Disciplinary, Multi-Actor Framework.” Surveillance & Society. 6(3): 213-232.
  • Marx, Garry T. (2002). “Whats’s New About the ‘New Surveillance?’ Classifying for Change and Continuity.” Surveillance & Society. 1(1): 9-29.
  • Mattelart, Armand (2012). Gözetimin Küreselleşmesi. Çev., Onur Gayretli ve Su Elif Karacan. şstanbul: Kalkedon.
  • Melgaço, Lucas (2017). “Real time sousveillance: citizens’ live broadcasting of conflicts in public space.” https://www.youtube.com/watch?v=QPqnVVjJj90. Erişim tarihi:05.10.2017.
  • Morris, Dee ve Voyce, Stephen (2015). “Tactical Mapping I.” https://jacket2.org/commentary/tactical-mapping-i. Erişim tarihi: 28.09.2017.
  • Morva, Oya (2016). “Medya Aktivizminin Bir Biçimi Olarak Taktiksel Medya: icmihrak.blogspot.com.tr Üzerine Bir Analiz.” Kültür ve şletişim. 18(36): 84- 104.
  • Nafus, Dawn ve Sherman, Jamie (2014). “This One Does Not Go Up To 11: The Quantified Self Movement as an Alternative Big Data Practice.” International Journal of Communication. 8: 1784-1794.
  • Raley, Rita (2009). Tactical Media. London: University of Minnesota Press. Richardson, Ingrid (2010). “Ludic Mobilities: The Corporealities of Mobile Gaming.” Mobilities. 5(4): 431-447.
  • Schwartz, Raz (2015). “Online Place Attachment: Exploring Technological Ties To Physical Places.” Mobility and Locative Media: Mobile Communication in Hybrid Spaces. Adriana de Souza e Silva ve Mimi Sheller (der.) içinde. NewYork: Routledge. 85-100.
  • Thatcher, Jim (2017). “Locative and Sousveillant Media.” Understanding Spatial Media. Rob Kitchin, Tracey P. Lauriault ve Matthew W. Wilson (der.) içinde.London: Sage. 56-66.
  • von Abrams, Karin (2016). “UK Digital Trends for 2017: Mobile Is the Key.” https://www.emarketer.com/Report/UK-Digital-Trends-2017-Mobile- Key/200193. Erişim tarihi: 01.10.2017.
  • Weiser, Mark (1991). “The Computer for the Twenty-First Century.” Scientific American. 94-104.
  • Weiser, Mark (1994). “The World is not a Desktop.” Interactions. 1(1): 7-8.
  • Weiser, Mark ve Brown, John Seely (1995). “Designing Calm Technology.” http://www.ubiq.com/weiser/calmtech/calmtech.htm. Erişim tarihi: 04.09.2017.
  • Wilken, Rowan (2012). “Locative Media: From Specialized Preoccupation to Mainstream Fascination.” Convergence. 18(3): 243-247.
Kültür ve İletişim-Cover
  • ISSN: 1301-7241
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1998
  • Yayıncı: İmge Kitabevi Yayınları
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Yeni Medyada Eleştirel Mizah Üzerine Netnografik Bir şnceleme: Bobiler.Örg

Gülşah BAŞLAR

Tarih, Sınıf ve Temsil: Türkiye Sinemasında KürtlüŞün Sol-Popülist şnşası

sebahattin ÇEN

Mekân ve Beden Bağlamında Gözetim ve Direniş

Cemile TOKGÖZ

Sinema İzleyicisi Araştırmalarında Etnografik Yaklaşımlar: Jackie Stacey ve Lakshmi Srinivas’ın Çalışmaları *

Çağla KARABAŞ SARI

Deleuze ve Türkiye Sineması: Bir izdüşüm Alma Denemesi

Levent YILMAZOK