"YILANI ÖLDÜRSELER" FİLMİNİN TOPLUMSAL CİNSİYET BAĞLAMINDA ÇÖZÜMLENMESİ

Bu çalışmamızda edebiyatımızın büyük yazarlarından Yaşar Kemal’in Yılanı Öldürseler kitabının sinema filmine aktarılmış versiyonunu toplumsal cinsiyet bağlamında ele aldık. Ele aldığımız eser toplumsal cinsiyet, toplumsal normlar, namus, töre, kan davası vs. gibi birçok toplumsal/kültürel sorunun işlendiği üzerinde yorum yapma ve tezler üretme konusunda oldukça mümbit yapıdadır. Yaşar Kemal’in Yılanı Öldürseler isimli eseri Çukurova’da yaşayan ve toplum baskısı nedeniyle annesini öldüren bir çocuğun dramını ele alıyor. Bu eserde toplumun cinsiyetler üzerinden kahramanlara yüklemiş olduğu belirgin sıfatlara, bu sıfatlarında beraberinde getirip bireye yüklediği sorumluluklara ve bu sorumlulukların da bireyi nasıl ezdiği dramatik bir şekilde seyirciye sunulmuştur. Öyle ki kadınsal niteliklerinden arınmış, ataerkil kültür içinde erkek kadar güçlü bir profil çizen kadın figürü olan kayınvalide karşımıza mutlak güç olarak çıkmakta ve bu töre cinayetinin en büyük destekçisi olmaktadır. Bizde çalışmamızı toplumsal cinsiyet çerçevesi içinde bahsettiğimiz konular dâhilinde eril kültürün empoze ettiği bu yapıntıları eleştirel bir bakış açısı ile değerlendirmeye çalıştık. Madalyonun diğer yüzünü, Türk toplumunun sosyal gerçeklerini kurgusal bir gerçeklikle bizlere sunan Yaşar Kemal’in eseri üzerinden örnekler sunarak açıklamaya çalışacağız. 

THE ANALYSIS OF THE FILM "YILANI ÖLDÜRSELER" IN THE CONTEXT OF GENDER

In this study, we have discussed Yaşar Kemal’s book ‘Yılanı Öldürseler’ which is transferred to cinema film version in the context of communal gender. The work we discussed is in a very effective form about commenting and producing thesis on which is mentioned social/cultural problems such as communal gender, social norms,honor, custom, feud, etc.  Yaşar Kemal’s book which is named ‘Yılanı Öldürseler’ puts into words tragedy of a child who lived in Çukurova and killed his mother because of community pressure. In this work, the distinctive adjectives that the society imposes on characters through genders, responsibilities added to the individual along with these adjectives and how these responsibilities oppresses the individual is presented to the audience in a dramatic way. Such that, the mother-in-law who is a female figure having a profile as strong as a man in the patriarchal culture and free of feminine qualities appears as the absolute power and is the biggest supporter of honour murder. So, we tried to evaluate these constructs imposed by masculine culture in a critical point of view within the issues we mentioned within the communal gender framework. We will try to explain the other side of the coin by presenting examples through the work of Yaşar Kemal who presents us the social realities of Turkish society with a fictional reality.

___

  • Aça, Mehmet; Yolcu, M. Ali ve Aça, Mustafa (2019). Kadın Folkloru: Statü ve Famaj. Çanakkale: Paradigma Akademi Yayınları.
  • Akbaba, Zeynep (2008). “Töre, Namus ve Töre Saikiyle Kasten Öldürme”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 75: 333-351.
  • Atay, Tayfun (2017). Cinsiyet ve Cinsellik Üzerine Antropolojik Değiniler. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Berktay, Fatmagül (2016). Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Connel, R. W. (2017). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Erus, Zeynep; Gürkan, Hasan (2012). “Toplumsal Cinsiyet ve Sinemaya Yansıması: Yeniden Çekimler Aracılığıyla Japon ve Amerikan Sinemalarında Kadının Temsiline Bir Bakış”. Selçuk İletişim Dergisi, 7/3: 206-217.
  • İçli, Tülin (2004). Kriminoloji. Ankara: Martı Yayınları.
  • Kemal, Yaşar (2012). Yılanı Öldürseler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Oakley, Ann (2011). Kadın ve Eşitlik. İstanbul: Pencere Yayınları.
  • Williams, Raymond (1990). Marksizm ve Edebiyat. (Çev. Esen Tarım). İstanbul: Adam Yayınları.