“Aba da Bir Kebe de Bir Giyene” Türküsü Üzerine Kültürel ve Müzikal İnceleme

Ülkemizde müzik çalışmalarının tarihi göz önüne alındığında müzik folklorunun derlenmesi hususundaki saha çalışmalarının sistemli bir hale getirilmesi öncelikle 1916 yılında Darülelhan ismiyle kurulan ve daha sonra 1927 yılında İstanbul Belediye Konservatuvarı adını alan kuruluşla başlamış daha sonraları Türk Halk Bilgisi Derneği, Halkevleri gibi kültürel kurumların çalışmalarıyla sürdürülmüştür. Bu noktada 1924 yılında Ankara’da Musiki Muallim Mektebi ismiyle kurulan ve 1936 tarihinde Ankara Devlet Konservatuvarı ismini alan kuruluş erken Cumhuriyet dönemi müzik araştırmaları açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Ankara Devlet Konservatuvarının gerçekleştirmiş olduğu Anadolu müzik folklorunu yerinde araştırma faaliyetleri kapsamında 1937 yılından 1952 yılına kadar süren on altı araştırma gezisi düzenlemiştir. Elde edilen sonuçlar açısından bakıldığında halk müziğinin tespiti noktasında oldukça verimli sonuçlar alınan bu gezilerin bir ayağını da Çorum oluşturmaktadır. Konservatuvarın 1939 yılı araştırma planlamasına dâhil edilen Çorum’da on iki gün boyunca süren çalışmalara halk müziği araştırmaları için dönemin otorite isimlerinden Ahmed Adnan Saygun, Mahmut Ragıp Gazimihal ve Muzaffer Sarısözen’in de yer aldığı bilinmektedir. Bu makalede Çorum’da gerçekleştirilen alan araştırmasında kayda alınan ve TRT repertuvarında yer alan Aba da Bir Kebe de Bir Giyene türküsü hem dönemin folklor kaydı olan derleme fişine hem de ses analizlerine dayanılarak kültürel ve müzikal açıdan analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Ankara Devlet Konservatuvarı, müzik folkloru, Çorum türküsü, aba da bir kebe de bir giyene., Ankara State Conservatory, music folklore, Çorum folk song

A Cultural and Musical Examination on the “Aba da Bir Kebe de Bir Giyene” Folk Song

Considering the history of music studies in our country, the systematization of field studies on the compilation of music folklore was first established in 1916 under the name of Darülelhan. It started with the organization named Istanbul Municipal Conservatory in 1927 and then continued with the work of cultural institutions such as the Turkish Folklore Association and the People's Houses. At this point, the institution, which was established in Ankara in 1924 as the Music Teachers' School and renamed the Ankara State Conservatory in 1936, has a very important place in terms of early Republican music research. He organized sixteen research trips, which lasted from 1937 to 1952, within the scope of on-site research activities on Anatolian music folklore carried out by the Ankara State Conservatory. In terms of the results obtained, Çorum constitutes one of the pillars of these trips, where very productive results were obtained in the detection of folk music. It is known that Ahmed Adnan Saygun, Mahmut Ragıp Gazimihal and Muzaffer Sarısözen, who were the authorities of the period for folk music research, also took part in the studies that lasted for twelve years in Çorum, which was included in the 1939 research planning of the conservatory. In this article, Abada Bir Kebe De Bir Giyene folk song, which was recorded in the field research carried out in Çorum and included in the TRT repertoire, was analyzed culturally and musically based on both the compilation slip, which is the folklore recording of the period, and sound analysis.

Keywords:

Ankara State Conservatory, music folklore, Çorum folk song,

PDF

___

“Aba da Bir Kebe de Bir Giyene”, https://www.repertukul.com/Biyografiler--IFAKAT-YAYKAR-1402, [Erişim Tarihi: 15.04.2022].
Alangu, T. (1983). Türkiye Folkloru El Kitabı. İstanbul: Adam Yayınları.
Başer, F. A. (1996). Türk Musıkisinde Abdülbaki Nasır Dede. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Başgöz, İ. (1992). Avrupa Fikir Tarihinde Halkbilim. Mark Azadovski, Sibirya’dan Bir Masal Anası (İçinde) Ankara: Kültür Bakanlığı HAGEM Yayınları: 182.
Demiryürek, M. ve Ozulu, A. (2017). Eşref Ertekin’in Günlüklerinden Bir Zamanlar Çorum. Çorum: Çorum Belediyesi Kültür Yayınları.
Durbilmez, B. (2020). Âşık Edebiyatında Şiir Sanatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
Elçi, A. C. (1997). Muzaffer Sarısözen (Hayatı, Eserleri ve Çalışmaları). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Elçin, Ş. (1985). Folklor ve Halk Edebiyatının Millî Birliğin Oluşmasındaki Rolü. Ankara: Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü.
Gürçayır Teke, S. (2016). Türk Halk Biliminde Derleme. Ankara: Grafiker Yayınları.
Hatipoğlu, E. (2019). Makamlar ve Terkibler, [Elektronik Sürüm]. Ankara: Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi.
Hindemith, P. (1936). Halkevlerinde Müzik Terbiyesi, 28/7/1936 tarihli, 3490. 01. 968. 744.2 numaralı Cumhuriyet Arşivi belgesi.
İrden, S. (2020). Türk Musıkisinde Düzen-Perde-Makam-Terkib Uygulamaları. Konya: Eğitim Yayınevi.
Kaya, C. V. (2014). Ankara Devlet Konservatuvarı’nın Halk Müziği Alan Araştırmaları Kataloğu. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi SBE.
Kaya, D. (2010). Ansiklopedik Türk Halk Edebiyatı Terimleri Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yayınları.
Kösemihal, M. R. (1939). Çorum’un Folklorunu Derlemek Meselesi. Çorumlu Dergisi, 2(16).
Kunos, I. (1978). Türk Halk Edebiyatı (Haz. Tuncer Gülensoy). İstanbul: Tercüman Yayını.
Oğuz, M. Ö. (2013). Türkiye’de Folklorun İlk Makaleleri. Millî Folklor, 25(99), 5-14.
Oğuz, M. Ö. (2020). (Edt.), Araştırmaların Tarihi. Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. İstanbul: Grafiker Yayınları.
Ong, Walter J. (2014). Sözlü ve Yazılı Kültür (Çev. Sema Postacıoğlu Banon). İstanbul: Metis Yayınları.
Öztürk, O. M. (2022). Türk Müziğinin Temeli Olarak Halk Müziği Teorisi ve Uygulaması I, Ankara: Müzik Eğitimi Yayınları.
Sarısözen, M. (1940). Çorum Halayı. Çorumlu Dergisi, 2(17).
Thoms, W. J. (1997). Folklor (çev. Serpil Aygün Cengiz). Millî Folklor, 36, 89-92.
Ülkütaşır, M. Ş. (1973). Cumhuriyet’le Birlikte Türkiye’de Folklor ve Etnografya Çalışmaları. Ankara: Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Yayınları: 1.
Yakıcı, A. (2013). Halk Şiirinde Türkü. Ankara: Akçağ Yayınları.
Yıldıran Sarıkaya, M. (2011). Tenâsüp. TDV İslâm Ansiklopedisi (C. 40, s. 446-47). İstanbul: TDV Yayınları.