Kahramanın Nostaljisi: Maaday Kara ve Odysseia Destanlarının Nostalji Bağlamında Mukayesesi

Nostalji kelimesi, sözlüklerde “geri dönüş acısı” anlamına gelen ve bir şekilde yurtlarından uzaklaşan veya uzaklaştırılan kişilerin yurtlarını ve oraya ait olan her şeyi özlemeleri neticesinde yaşadıkları psikolojik bir rahatsızlığa verilen isim olarak psikiyatri tarihinde yer edinmiş bir kavramdır. Nostalji çalışmaları, “geçmişe duyulan hasret” veya “geçmişte yaşama” olarak sosyal bilimlere ait pek çok disiplinde değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın konusu, nostalji kelimesinin Yunanca sözlük anlamı olan nostos “dönüş” ve algos “acı çekmek” kelimelerinden türetilmiş ve “yurt özlemi, sıla özlemi, vatan hasreti” anlamında kullanılan nostalji kavramının Odysseia ve Maaday Kara Destanlarındaki tezahürünün karşılaştırılması olacaktır. Çalışmada yurt özlemi bağlamında iki destan değerlendirilecektir. Savaşmak için kendi yurdundan uzaklaşan Odiseyus ve yurdundan daha çocukken ayrılmak zorunda kalan Kögüdey Mergen’in nostaljik kaygıları değerlendirilecektir. Her iki kahraman da destanlarında toplumsal yapılar çerçevesinde ideal kahraman tipindedir. Ancak bu ideal kahraman tipinin dışında kahramanların bireysel özellikleri de görülmektedir. Vatan hasreti çeken kahramanlar bir şekilde yurtlarından uzaklaştıktan sonra nostaljik histerilere kapılmaktadırlar. Sürgün hayatı uzadıkça da bu nostaljik histeri durumu daha da artmaktadır. Toplumsal idealin temelini oluşturan kahraman kavramı, 17. yüzyılda teşhisi koyulmuş olan psikiyatrik bir rahatsızlık olarak kabul görmüş nostalji bağlamında incelenecektir. Ayrıca kültürler arası bir karşılaştırma olarak da iki kültüre ait destanlarda yurt hasreti ve bu hasret neticesinde kahramanların mücadeleleri ele alınacaktır.

Nostalgia of the Hero: A Comparıson of Maaday Kara and Odysseıa Epic in the Context of Nostalgia

The word nostalgia, which means “pain of return” in dictionaries, is a concept that has taken its place in the history of psychiatry as the name given to a psychological disorder experienced by people who have moved away or been removed from their homeland, as a result of missing their homeland and everything that belongs there. Nostalgia studies have been evaluated in many disciplines of social sciences as “nostalgia for the past” or “living in the past”. The subject of this study will be the comparison of the manifestation of the concept of nostalgia, which is derived from the Greek dictionary meaning of nostalgia, nostos “return” and algos “suffering” and used in the sense of “longing for homeland, homesickness” in Odyssey and Maaday Kara Epics. In the study, two epics will be evaluated in the context of homesickness. The nostalgic concerns of Odysseus, who left his homeland to fight, and Kögüdey Mergen, who had to leave his homeland as a child, will be evaluated. Both heroes are in the ideal hero type within the framework of social structures in their epics. However, apart from this ideal hero type, the individual characteristics of the heroes are also seen. However, apart from this ideal hero type, the individual characteristics of the heroes are also seen. Longing for their homeland, heroes fall into nostalgic hysteria after they somehow get away from their homeland. This nostalgic hysteria situation increases as the exile life gets longer.

___

  • Başaran, U. (2021). Nostalji-Kültür İlişkisi ve 21. Yüzyıl Türk Halk Şiirinde Nostaljik Unsurlar Üzerine Bir Değerlendirme. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 14(34), 635-650.
  • Boym, S. (2009). Nostaljinin Geleceği. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Cassin, B. (2018). Nostalji İnsan Ne Zaman Evindedir?. İstanbul: Kolektif Kitap.
  • Homeros (2008). Odysseıa. (çev. Azra Erhat, A. Kadir). İstanbul: Can Yayınları.
  • Maaday Kara (1999). Altay Destanı Maaday Kara. (haz. Emine Gürsoy-Naskali). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Özdemir, M. (2020). Şarkılar Seni Söyler: Gündelik Yaşamda Müzikal Nostalji. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 32, 9-31
  • TDK (1998). Türkçe Sözlük – II. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.