Afyonkarahisar İlinde Yetiştirilen Koyunlarda Fascioliasis İnvazyonun Görülme Sıklığı ile Enfeksiyonun Bazı Hematolojik ve Biyokimyasal Parametreler Üzerine Etkisi

Bu çalışma Afyonkarahisar İli'nde yetiştirilen, yaşları 1-4 arasında değişen, 127 baş koyunda yapılmıştır. Yapılan dışkı muayenelerinde fascioliasis etkeni barındırdıkları tespit edilen 23 hayvan çalışma grubunu oluştururken, klinik olarak sağlıklı oldukları tespit edilen aynı yaşlardaki 23 koyun ise kontrol grubunu oluşturmuştur. Hayvanların tümünde bazı klinik, hematolojik ve biyokimyasal parametrelerin ölçümleri yapılmıştır. Yapılan ölçümler sonucunda; vücut sıcaklığı açısından gruplar arasında istatistiki açıdan önemli bir fark gözlenmezken, kalp ve solunum frekansları ortalamaları, eozinofil sayısı, aspartat aminotransferaz, gamma-glutamil transferaz, total ve direk bilirubin düzeylerinin fascioliasisli hayvanlarda yüksek, buna karşılık glukoz, albümin ve total protein düzeylerinin ise azalmış olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın sonunda; fascioliasisin tüm tedavi imkanlarına rağmen hala yüksek sayılabilecek bir insidansa sahip olduğu, hematolojik ve biyokimyasal parametrelerin hastalığın erken tanı ve tedavisi açısından önemli katkılar sağlayabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Biyokimya, bulgular, fascioliasis, hematoloji, koyun

Incidence of Fascioliasis Invasion and The Effect of The Disease on Some Hematological and Blood Biochemical Parameters in Sheep Breeding in Afyonkarahisar Province

This study was carried out in forty-six sheep aged between 1 and 4 years old breeding in Afyonkarahisar Province. Totally 23 animals that were found to have fascioliasis as a result of the stool examinations of 127 animals assigned as the study group, while clinically healthy 23 animals at the same age served as control group. All the clinical, hematological and biochemical parameters were measured in all the animals. As a result of the measurements showed that there was no statistically significant difference between the groups in terms of body temperature, whereas, mean heart and respiratory frequencies, eosinophil count, aspartate aminotransferase, gamma-glutamyl transferase, total and direct bilirubin levels were higher in animals with fascioliasis, while glucose, albumin and total protein levels were decreased. At the end of the study, it was concluded that despite all treatment options, fascioliasis still had a high incidence, and hematological and biochemical parameters could make important contributions to the early diagnosis and treatment of the disease.

Keywords:

Biochemistry, fascioliasis, findings, hematology, sheep,

PDF

___

Akısü Ç, Meral M, Delibaş SB, Güngör Ö, Aksoy Ü, Sağol Ö, Tankurt E. Fasciolosis; a case with eosinophilic granuloma in the liver. Turkiye Klinikleri J Gastroenterohepatol. 2004; 15: 89-92.
Andrews SJ. The life cycle of Fasciola hepatica. In: Dalton J. (Ed.). Fasciolosis. CAB International, New York, USA, 1999; pp.1-20.
Blood DC, Radostits OM. Veterinary Medicine. Bailliere Tindall, London, UK, 2007.
Cawdery M, Ruane M. Sedimentation method for the demonstration of the eggs of Fasciola hepatica in feces. Lab Pract. 1971; 20: 935-941.
Denizhan V, Biçek K. Van İli ve Bazı İlçelerinde Koyunlarda Fasciola hepatica’nın Seroprevalansı. Atatürk Üniversitesi Vet Bil Derg. 2018; 13(3): 278-284.
Emir S, Yazar MF, Sözen S, Altınsoy HB, Bulut HT , Özkan Z. Fasciola Hepatica'ya bağlı olarak gelişen akut kolanjit ve pankreatit: Olgu Sunumu. ADÜ Tıp Fak Derg. 2013; 14(3):27-29
Haroun EM, Gadir AH, Gameel AA. Studies on naturally-occurring ovine fascioliasis in Sudan. J Helminthol. 1986; 60(1): 47-53.
Hawkins CD. The use of hemoglobin, packed cell volume and serum sorbitol dehydrogenase as indicators of the development of fascioliasis in sheep. Vet Parasitol. 1984; 15:125-133.
Hodzic A, Zuko A, Avdic R, Alic A, Omeragci J, Jazic A. Influence of Fasciola hepatica on serum biochemical parameters and vascular and biliary system of sheep liver. Iranian J Parasitol. 2013; 8(1):92–98.
Kliegman RM, Behrman RE, Jenson HB, Stanton BF. Nelson textbook of pediatrics,18th ed. WB Saunders Elsevier, Philadelphia, USA, 2007.
Mamun MA, Bhuiyan MJU, Zinnah MA, Hassan MM, Atikuzzaman M, Uddin MB. Ruminantlarda Fasciola sp. enfeksiyonunun prevalansı. Eurasian J Vet Sci. 2011; 27(4): 241-244.
Matanovic K., Severin K., Martinkovic F. Simpraga M, Janicki Z. Barisic J. Hematological and biochemical changes in organically farmed sheep naturally infected with Fasciola hepatica. Parasitol Res. 2007; 101: 1657-61.
Mert H, Kozat S, Ekin S, Mert N, Yörük I. Serum sialic acid, lipid-bound sialic acid levels in sheep naturally chronic infected with Fasciola hepatica. Sag Bil Derg. 2006; 9: 40-46.
Moghadami M, Mardani M. Fasciola hepatica: a cause of obstructive jaundice in an elderly man from Iran. Saudi J Gastroenterol. 2008;14(4): 208–210.
Mulcahy G, O’Connor F, Clery D, Hogan SF, Dowd AJ, Andrews SJ, Dalton JP. Immune responses of cattle to experimental anti-Fasciola hepatica vaccines. Res Vet Sci. 1999; 67:27–33.
Odabaşı H, Yıldız M, Eriş C, Abuoğlu H, Günay E, Özkan E, Müftüoğlu T. Fasciola hepatica tanısında endosonografinin rolü. Gastrointest Endosc. 2014; 22 (1):21-24.
Özkan AT, Korkmaz M, Kuman A, Ayçiçek H, Tanyüksel M. Fascioliasis tanısında erişkin antijeni ile PBS ve RPMI 1640’da elde edilen ekskresyon/sekresyon antijenlerinin Elisa yöntemiyle karşılaştırılması. Türk Hij Den Biyol Derg. 2005; 62 (1-3):1 -26.
Paz-Silva A, Sanchez-Andrade R, Suarez JL, Pedreira R, Arias M, Lopez C, Panadero R, Diaz P, Diez Bonos P. Prevalence of natural ovine fasciolosis shown by demonstrating the presence of serum circulating antigens. Parasitol Res. 2003; 91: 328.
Resende COT, Hirsch CS, Toossi Z, Dietze R, Ribeiro-Rodrigues R. Intestinal helminth co-infection has a negative impact on both anti-Mycobacterium tuberculosis immunity and clinical response to tuberculosis therapy. Clin Experim Immunol. 2007; 147(1): 45–52.
Scott PR, Sargison ND, Macrae A, Rhind SR. An outbreak of subacute fasciolosis in Soay sheep: Ultrasonographic biochemical and histological studies. The Vet J. 2005; 170(3): 325-331
Swarup D, Upadhyays DS, Pachaurip SP. Some biochemical indices in naturally occurring fascioliasis in goats. Res Vet Sci.1986; 40(2): 276-277.
Tınar R. Veteriner Helmintoloji. Dora Basım-Yayın Ltd. Şti., Bursa, 2011.
Vercelli-Retta J, Lagios MD, Chandrasoma P. Fasciola hepatica and parasitic eosinophilic granuloma of the liver. Am J Surg Pathol 2002; 26(9): 1238.