Özel eğitim öğretmenlerinin alternatif destekleyici iletişim sistemlerine (ADİS) ilişkin görüş ve önerileri
Alternatif ve Destekleyici İletişim Sistemleri (ADİS) iletişim becerilerinde geçici veya kalıcı sınırlılığa sahip olan bireylerin işaret dili, semboller, yazı dili ve ileri teknolojik özelliğe sahip çeşitli iletişim araçları yoluyla kendilerini ifade edebilme ve iletişim gereksinimlerini karşılamada yararlandıkları yöntemler olarak tanımlanmaktadır. İletişim becerilerinde sınırlılık yaşayan özel gereksinimli bireylerin iletişim becerilerinin kazandırılmasında ve geliştirilmesinde çeşitli ADİS’ler kullanılmaktadır. Özel gereksinimli öğrencilerle çalışan öğretmenlerin ADİS’leri işlevsel olarak kullanmaları öğrencilerinin iletişim becerilerini desteklemek için oldukça önemli görülmektedir. Bu bağlamda araştırmanın amacı özel eğitim öğretmenlerinin ADİS ilişkin düşüncelerini, kullanma durumlarını ve önerilerini belirlemektir. Bu amaçtan hareketle araştırma nitel araştırma desenlerinden durum çalışması desenine göre yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu, farklı okul tür ve kademelerinde ağır ve/veya çoklu yetersizliği olan öğrencilerle çalışan 17 özel eğitim öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından hazırlanan ve yedi sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu, yansıtmalı araştırmacı günlüğü ve gözlemler yoluyla toplanmıştır. Elde edilen veriler içerik analiziyle analiz edilmiştir. Araştırma sonun da elde edilen bulgular dört tema sekiz kategori ve 26 kod altında toplanmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre araştırmaya katılan öğretmenlerden yedisi ADİS’i kullanırken 10 öğretmenin ise kullanmadığını belirtmiştir. Öğretmenlerin sıklıkla kullandıkları ADİS’in Resimli İletişim Sistemi (RİS) olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın bulguları ilgili literatür ile ilişkilendirilerek tartışılmış, araştırma ve uygulamaya yönelik önerilere yer verilmiştir.
Opinions and suggestions of special education teachers on augmentative and alternative communication systems (AACs)
Augmentative and Alternative Communication (AAC) pertains to methods employed by individuals facing either temporary or lasting constraints in their communicative abilities. These approaches enable them to convey thoughts, meet communication requisites, and foster interaction through means like sign language, symbols, written text, and cutting-edge technological communication instruments. These assistive systems prove particularly valuable for those with limited communication proficiencies, aiding them in honing these skills. For educators specializing in learners with distinct needs, adept utilization of AACs takes on pronounced significance in reinforcing their pupils' communication aptitudes. This study endeavors to ascertain special education teachers' viewpoints, usage contexts, and recommendations concerning AACs. Executed as qualitative research, it adheres to the case study paradigm. The study group encompasses 17 special education teachers engaged with students exhibiting severe and/or multiple disabilities across diverse academic tiers. Data collection encompasses a semi-structured interview form featuring seven queries, supplemented by a contemplative researcher's journal and observations by the investigators. Subsequent analysis employs content scrutiny. The findings, deriving from this study's culmination, coalesce into four overarching themes, subdivided into eight categories and further fragmented into 26 distinct codes. The outcomes divulge that, among the participating educators, seven acknowledge adopting AACs, whereas the remaining 10 abstain. The preeminent AACs of choice among educators is the Picture Communication System (PCS). The study's findings are interwoven with pertinent literature, and the discourse encapsulates recommendations for both future research trajectories and practical implementation.
___
- Adıgüzel, S., & Rakap, S. (2020). Çoklu yetersizliği olan öğrencilere iletişim becerilerinin kazandırılması S. Rakap (Ed.) içinde, Çoklu yetersizliği olan çocukların eğitiminde güncel yaklaşımlar (1. Baskı) (ss. 51-70). Vize Yayıncılık.
- Akar, H. (2019). Durum çalışması. A. Saban & A. Ersoy (Ed.) içinde Eğitimde nitel araştırma yöntemleri (3. Baskı) (ss.139-176). Anı Yayıncılık.
- Alzrayer, N., Banda, D. R., & Koul, R. K. (2014). Use of ipad/ipods with individuals with autism and other developmental disabilities: A meta-analysis of communication interventions. Review Journal of Autism and Developmental Disorders, 1(3), 179-191. https://doi.org/10.1007/s40489-014-0018-5
- Bagnato, S. J. (2007). Authentic assessment for early childhood intervention: Best practices. (1st ed.) Guilford Press.
- Bigelow, A. E. (2003). The development of joint attention in blind infants. Development and Psychopathology, 15(2),259-275. https://doi.org/10.1017/S0954579403000142
- Bruner, J. S. (1981). The social context of language acquisition. Language & Communication, 1(2-3), 155-178. https://doi.org/10.1016/0271-5309(81)90010-0
- Bruinsma, Y., Koegel, R. L., & Koegel, L. K. (2004). Joint attention andchildren withautism: A review of the literature. Mental Retardation and Developmental Disabilities Research Reviews, 10, 169-175. https://doi.org/10.1002/mrdd.20036
- Bülbül, A. R. (2001). İletişim ve etik. (1.Baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
- Clarke, M., Price, K., & Griffiths, T. (2016). Augmentative and alternative communication for children with cerebral palsy. Paediatrics and Child Health, 26(9), 373-377. https://doi.org/10.1016/j.paed.2016.04.012
- Chmiliar, l. (2010). Multiple-case designs A. J. Mills, G. Eurepas & E. Wiebe (Eds.) in Encyclopedia of case study research (pp 582-583). SAGE Publications.
- Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th Ed.). Routledge.
- Coyne, D. (2016). Augmentative and Alternative Communication (AAC) Guidelines for speech pathologists who support people with disability. NSV Government: Family a Community Services. State of New South Wales: (Service NSW). https://www.nsw.gov.au/
- Creswell, J. W. (2014). A concise introduction to mixed methods research (2nd Ed.). SAGE publications.
- Çuhadar, S. (2008). Otistik çocukların eğitiminde yardımcı teknolojilerin kullanımı. 8. In İnternational Educational Technology Conference, Oline Paper: http://ietc2008.home.anadolu.edu.tr/ietc2008/187.doc
- Diner Evren, H. & Karabulut, A. (2022). Otizmli çocukların nesneli eylemleri taklit etme düzeyleri üzerinde baba aracılı video ile model olma öğretiminin etkililiği. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 41(1), 325-380. https://doi.org/10.7822/omuefd.1007743
- Durukan, İ., & Türkbay, T. (2008). Otizmde ortak dikkat becerileri: Gözden geçirme. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15(2), 117-126.
- Downing, J. E. (2005). Teaching communication skills to students with severedisabilities (3rd Ed.). Brookes Publishing.
- Ege, P. (2006). Farklı engel gruplarının iletişim özellikleri ve öğretmenlere öneriler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 7(2),1-23. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000099
- Ekiz, D., Şahin, Z. D. & Camadan, F. (2014). Özel eğitim öğretmenlerinin otizmli çocuklarla iletişim yollarının incelenmesi. Turkish International Journal of Special Education and Guidance & Counselling 3(1), 54–67. https://www.tijseg.org/index.php/tijseg/article/view/97
- Erlandson, D. A., Harris, E. L., Skipper, B. L. & Allen, S. T. (1993). Doing naturalistic inquiry: A guide to methods. Sage
- Ganz J. B., Earles-Vollrath T. L., Heath A. K., Parker R. I., Rispoli M. J., Duran J. B. (2012). A meta-analysis of single case research studies on aided augmentative and alternative communication systems with individuals with autism spectrum disorders. Journal of Autism and Developmental Disorders, 42(1), 60–74. https://doi.org/10.1007/s10803-011-12122-2
- Genc-Tosun, D., & Kurt, O. (2017). Teaching multi-step requesting to children with autism spectrum disorder using systematic instruction and a speech-generating device. Augmentative and Alternative Communication, 33(4), 213-223. https://doi.org/10.1080/07434618.2017.1378717
- Gökdağ, H. (2016). Alternatif ve destekleyici iletişimde kullanılan iletişim panolarının zihin engelli cocuklara gereksinimlerini sözel olmayan yöntemle ifade becerisi kazandırmada etkililiğinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
- Göktaş, İ. (2015). Aile katılımı ve sosyal beceri eğitimi programlarının tek başına ve birlikte 4-5 yaş çocuklarının sosyal becerileri ve anne-çocuk ilişkileri üzerindeki etkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
- Hell-Beckmann, C., Bünk, M., Kohnen, M., & Schmidt, C. (2013). Kreative umgang mit der wortschatytafel im unterricht. ISAAC; UK Kreativ. Karlsruhe: Von Loeper Fachbuch.
- Hemsley, B., Sigafoos, J., Balandin, S., Forbes, R., Taylor, C., Green, V. A., & Parmenter, T. (2001). Nursing the patient with severe communication impairment. Journal of Advanced Nursing, 35(6), 827-835. https://doi.org/10.1046/j.1365-2648.2001.01920.x
- Holyfield C., Drager K. D., Kremkow J. M., Light J. (2017). Systematic review of AAC intervention research for adolescents and adults with autism spectrum disorder. Augmentative and Alternative Communication, 33(4), 201–212. https://doi.org/10.1080/07434618.2017.137049
- Iacono, T., Johnson, H., & Forster, S. L. (2008). Supporting the participation of adolescents and adults with complex communication needs. P. Mirenda, & T. Iacono (Eds.), in Autism Spectrum Disorders and AAC (1st Ed) (pp. 443- 474). Brookes Publishing.
- Iacono, T., Trembath, D., & Erickson, S. (2016). The role of augmentative and alternative communication for children with autism: Current status and future trends. Neuropsychiatric Disease and Treatment, 12, 2349-2361. https://doi.org/10.2147/NDT.S95967
- Kırcaali-İftar, G. (2003). Otistik özellik gösteren çocuklara iletişim becerilerinin kazandırılması (1. Baskı). Ya-Pa.
- Köhnen, M. & Ross, E. (2002). Nichtsprechende Kinder reden mit. Unterstützte Kommunikation im Unterricht. Verlag modernes Lernen.
- Krüger, S., Audet, L., Renner, G., Guimarães, A., Berberian, A. P., Guarinello, A. C., & Inácio, S. (2017). Bibliometric analysis of publications on augmentative and alternative communication: Survey of electronic databases. Journal of Communication Disorders and Assistive Technology, 1, 1-24.
- Küçüközyiğit, M., & Şafak, P. (2015). Arttırıcı ve alternatif iletişim teknikleri. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 4(1), 27-37. https://dergipark.org.tr/en/pub/jitte/issue/25086/264747
- Lancioni, G. E., Singh, N. N., O’Reilly, M. F., Sigafoos, J., Ferlisi, G., Ferrarese, G., ... & Oliva, D. (2012). Technology-aided programs for assisting communication and leisure engagement of persons with amyotrophic lateral sclerosis: Two single-case studies. Research in Developmental Disabilities, 33(5), 1605-1614. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2012.03.028
- Light, J. C., Roberts, B., Dimarco, R., & Greiner, N. (1998). Augmentative and alternative communication to support receptive and expressive communication for people with autism. Journal of Communication Disorders, 31(2), 153–180. https://doi.org/10.1016/S0021-9924(97)00087-7.
- Light, J. C., & Drager, K. D. (2002). Improving the design of augmentative and alternative technologies for young children. Assistive Technology, 14(1), 17-32. https://doi.org/10.1080/10400435.2002.10132052
- Leonet, O., & Orcasitas-Vicandi, M. (2021). The use of augmentative and alternative communication in educational settings in the Basque Autonomous Community (Spain). European Journal of Special Needs Education, 36(4), 642-656. https://doi.org/10.1080/08856257.2020.1779981
- Lund, S. K., & Troha, J. M. (2008). Teaching young people who are blind and have autism to make requests using a variation on the picture exchange communication system with tactile symbols: A preliminary investigation. Journal of Autism and Developmental Disorders, 38(4), 719-730. https://doi.org/10.1007/s10803-007-0439-4
- Lorah, E., Holyfield, C., & Kucharczyk, S. (2021). Typical preschoolers’ perceptions of augmentative and alternative communication modes of a preschooler with autism spectrum disorder. Augmentative and Alternative Communication, 37(1), 52-63. https://doi.org/10.1080/07434618.2020.1864469
- Lloyd, L., & Kangas, K. (1988). AAC terminology policy and issues. Augmentative and Alternative Communication, 4(1), 54–57.
- Merriam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education (2nd Ed). Jossey-Bass.
- Odluyurt, S., Tutuk, H. C., & Çavuşoğlu, T. (2018). Otizmli çocuklar ve alternatif destekleyici iletişim sistemleri: Alanyazın incelemesi. İlköğretim Online, 17(3), 1168-1189. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.466318
- Uyar, D. (2016) Çoklu yetersizlikten etkilenmiş görmeyen çocukların kullandıkları jestler ile yetişkinlerin çocuklarla etkileşim davranışlarının incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi.
- Paul, R., Norbury, C., & Gosse, C. (2017). Language Disorders from Infancy through Adolescence: Listening, Speaking, Reading, Writing, and Communicating (5th Ed). Mosby.
- Preston, D., & Carter, M. (2009). A review of the efficacy of the picture exchange communication system intervention. Journal of Autism and Developmental Disorders, 39, 1471-1486. https://doi.org/10.1007/s10803-009-0763-y
- Reid, D. H., & Hurlbut, B. (1977). Teachıng nonvocal communıcatıon skılls to multıhandıcapped retarded adults. Journal of Applied Behavior Analysis, 10(4), 591-603. https://doi.org/10.1901/jaba.1977.10-591
- Siegel-Causey, E., & Bashinski, S. M. (1997). Enhancing initial communication and responsiveness of learners with multiple disabilities: A tri-focus framework for partners. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 12(2), 105–120. https://doi.org/10.1177/108835769701200206
- Siegel-Causey, E., & Bashinski, S. M. (1997). Enhancing initial communication and responsiveness of learners with multiple disabilities: A Tri-Focus framework forpartners. Focus on Autısm and Other Developmental Disabilities,12(2), 105-120. https://doi.org/10.1177/108835769701200206
- Subihi, A. S. (2013). Saudi special education student teachers' knowledge of augmentative and alternative communication (AAC). International Journal of Special Education, 28(3), 93-103.
- Şafak, P. (2019). Ağır ve çoklu yetersizliği olan öğrencilerin eğitimleri ve bağımsızlığa ulaşmaları için desteklenmesi (2. Baskı). Vize Akademik.
- Şafak, P., & Uyar, D. (2020). Ağır ve çoklu yetersizliği olan öğrencilerin iletişim becerileri ve öğretimi. P. Şafak (Ed.) içinde, Ağır ve çoklu yetersizliği olan öğrencilerin eğitiminde stratejiler (1. Baskı) (ss. 489-555). Vize Yayıncılık.
- Wachsmuth, S. (1986). Mehrdimensionaler Ansatz zur Förderung kommunikativer Fähigkeiten Geistigbehinderter. Inst. für Heil-u. Sonderpädagogik.
- Welch, R. R. (2016). Communication skills S.Z. Sacks & M.C.Zatta (Eds.) In, Key to educational success: Teaching students with visual impairments and multiple disabilities (pp. 229-259). AFB Press.
- Westling, D. L., Fox, L., & Carter, E. W. (2000). Teaching students with severe disabilities (2nd ed.). Merrill.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayıncılık.