Gülcan Bahçecioğlu Turan, Zülfünaz Özer, Şeyma Usta, Abdul Aziz Ahmed

Üniversite Öğrencilerinin Empatik Eğilimlerinin ve Yaşlı Ayrımcılığına İlişkin Tutumlarının İncelenmesi

GİRİŞ ve AMAÇ: Yaşlı ayrımcılığı, her yaştan bireyin uyguladığı bir durum olsa da yaşlılığa uzak bir dönem olan gençler arasında daha fazla uygulanmaktadır. Öğrencilerin empatik eğilimlerinin yaşlı ayrımcılığı üzerinde etkili olduğu düşünülmektedir. Araştırma üniversite öğrencilerinin empatik eğilimlerini ve yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarını incelenmek amacıyla yapıldı. YÖNTEM ve GEREÇLER: Kesitsel tanımlayıcı tipteki araştırma, Ocak 2020 tarihinde bir vakıf üniversitesinde okuyan, araştırmaya katılmayı kabul eden 483 öğrenci ile gerçekleştirildi. Verilerin toplanmasında, Kişisel Bilgi Formu, Empatik Eğilim Ölçeği (EEÖ) ve Yaşlı Ayrımcılığı Tutum Ölçeği (YATÖ) kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Mann Whitney U testi, Kruskall Wallis testi ve Spearman’s korelasyon analizi kullanıldı. BULGULAR: Öğrencilerin yaş ortalaması 20,76±2,40 yıl olup, %49,3’ü kadın, %78,5’i Türk vatandaşıdır. Empatik Eğilim Ölçeği puanı 66,58±8,2; Yaşlı Ayrımcılığı Tutum Ölçeği puanı 80,84±10,33 ve Yaşlı Ayrımcılığı Tutum Ölçeği alt boyut puanlarından yaşlının yaşamını sınırlama 34,43±5,64; olumlu ayrımcılık 28,81±5,94; olumsuz ayrımcılık 17,6±3,54 olarak bulundu. Empatik Eğilim Ölçeği ile Yaşlı Ayrımcılığı Tutum Ölçeği, yaşlının yaşamını sınırlama ve yaşlıya yönelik olumlu ayrıcalık arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu görüldü. TARTIŞMA ve SONUÇ: Üniversite öğrencilerin yaşlı ayrımcılığına yönelik olumlu tutuma sahip oldukları ve empatik eğilimlerinin orta düzeyde olduğu belirlendi. Öğrencilerin empatik eğilimleri artıkça yaşlılara karşı olumlu tutum göstermektedirler.

Investigation of University Students’ Emphatic Tendency and Attitude towards Age Discrimination

INTRODUCTION: Although discrimination against older people is a condition carried out by individuals of all ages, it is more common among young people who are far from old age. It is thought that emphatic tendencies of students are effective on discrimination against older people. This study was conducted to investigate university students’ emphatic tendencies and attitudes relating discrimination against older people. METHODS: This cross-sectional descriptive study was conducted on 483 students in a foundation university who accepted to participate in the study in January 2020. Personal Information Form, Emphatic Tendency Scale and Ageism Attitude Scale were used to collect the data. Descriptive statistics, Mann-Whitney U Test, Kruskall Wallis test and Spearman’s correlation analysis were used to evaluate the data. RESULTS: Average age of the students was 20.76±2.40; 49.3% were female and 78.5% were Turkish citizens. Emphatic Tendency Scale score was 66.58±8.2; Age Discrimination Attitude Scale score was 80.84±10.33 and Ageism Attitude Scale subscale scores were 34.43±5.64 for restricting life of the elderly, 28.81±5.94 for positive ageism and 17.6±3.54 for negative ageism. Positive significant correlation was found between Emphatic Tendency Scale and Ageism Attitude Scale, restricting life of the elderly and positive ageism. DISCUSSION AND CONCLUSION: University students were found to have positive attitude toward elderly and moderate level of emphatic tendency. As the emphatic tendency of students increase, they show positive attitude towards elderly.

PDF

___

1. Çilingiroğlu N, Demirel S. Yaşlılık ve Yaşlı Ayrımcılığı. Türk Geriatri Dergisi. 2004;7(4):225-30.
2. Boz H, Gökçe N, Kıral AÖ, Mutlu E, Selvi N, Ünlü D, et al. Sağlık Bilimlerİ Fakültesi ve İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencilerinin Yaşli Ayrımcılığına İlişkin Tutumları. Sağlık Akademisi 2017;2(1):1-23.
3. Ucun Y, Mersin S, Öksüz E. Gençlerin yaşlı bireylere karşı tutumu. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2015;8(37):1143-9.
4. Çayır K. Yaşcılık / Yaşa Dayalı Ayrımcılık. Çok boyutlu yaklaşımlar. İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyoloji Ve Eğitim Çalışmaları Birimi, 2018 [Available from: http:// secbir. org/ interaktif /dersmetinleri/kitap/ayrimcilik.
5. Çilingir D, Bulut E, Hintistan S. Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin Yaşli Ayrımcılığına İlişkin Tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2017;10(3):137-43.
6. Güven ŞD, Muz GU, N.E E. Üniversite öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları ve bu tutumların bazı değişkenlerle ilişkisi. . Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012;15(2):99-103.
7. Elikesik M, Alım M. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin empatik becerilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. . Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2013;17(3):167-80.
8. Çelik E, Çağdaş A. “Okul Öncesi Eğitim Öğretmenlerinin Empatik Eğilimlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelemesi”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2010;23.
9. Gülbahçe A, Özkurt S. Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık programını tercih edecek olan öğrencilerin empatik eğilim ve empatik becerilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 2016;7(1):1-15.
10. Temiz S, Öztürk M. Empatinin Yaşlı Ayrımcılığı Üzerindeki Etkisi: Gençler Üzerine Bir Araştırma. Ekev Akademi Dergisi. 2019;23(80):483-9.
11. Kaçan H, Dibekli E, Akkan K. Toplumda Yaşayan Bireylerin Yaşlı Ayrımcılığı Tutum Düzeylerinin İncelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi. 2018;2:8-15.
12. Buz S. Yaşlı bireylere yönelik yaş ayrımcılığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2015;14(53):268-78.
13. Özdemir Ö, Bilgili N. Sağlık hizmetlerinde yaşlı ayrımcılığı. Gülhane Tıp Dergisi. 2014;56(2):128-31.
14. Cingil D, Gözüm S, Bodur S. Bağımlı yaşlısına bakım veren aile üyelerine sunuş yolu ile verilen eğitimin bakım verme yeterliliği ve yaşlı bakımı bilgi düzeyine Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015;18(4).
15. Dökmen Ü. Empatinin Yeni Bir Modele Dayanılarak Ölçülmesi Ve Psikodrama İle Geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 1988;2(1):155-90.
16. Vefikuluçay Yilmaz D, Terzioglu F. Development And Psychometric Evaluation of Ageism Attitude Scale Among The University Students. Turkish Journal of Geriatrics/Türk Geriatri Dergisi. 2011;14(3). 17. George D, Mallery P. SPSS for Windows step by step. A simple study guide and reference.(10.Baskı). GEN, Boston, MA: Pearson Education, Inc. 10 ed2010.
18. Kapıkıran NA. Üniversite öğrencilerinde ahlaki davranışın empatik eğilim ve kendini ayarlama açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2016;3(28).
19. Karademir T, Türkçapar Ü. Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Empatik Eğilim Düzeylerinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017;18(3):232-45.
20. Dökmen Ü. Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık; 2009.
21. Ceylan H, Öksüz M. Sosyal Hizmet Lisans Öğrencilerinin Yaşli Ayrımcılığına İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. Journal of International Social Research. 2015;8(39).
22. Dinçer Y, Usta E, Bulduk S. Üniversite Öğrencileri Gözüyle Yaşlılık Nasıl Algılanıyor? Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi.9(1):26-38.
23. Lambrinou E, Sourtzi P, Kalokerinou A, Lemonidou C. Attitudes and knowledge of the Greek nursing students towards older people. Nurse education today. 2009;29(6):617-22.
24. Kaya ÖGNT, Örsal Ö. Türkiye’de Üniversite Öğrencilerinin Yaşlı Ayrımcılığı Davranışlarını Etkileyen Faktörler: Sistematik Derleme. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2018;6(67):540-57.
25. Allan LJ, Johnson JA, Emerson SD. The role of individual difference variables in ageism. Personality and Individual Differences. 2014;59:32-7.
g from attachment to ageism: A structural equation model approach. Death studies. 2014;38(7):423-9.
27. Boudjemadi V, Gana K. Ageism: French adaptation of a measure and test of a structural model of the influence of empathy, orientation in social dominance and dogmatism over ageism. . Canadian Journal on Ageing. 2009;28(4):371-89.
28. Hasgül E. Empati eğitim programının huzurevi çalışanlarının empati becerileri ve yaşlı ayrımcılığına yönelik tutumları üzerine etkisi: Kastamonu, Tosya Örneği. Ankara: Ankara Üniversitesi; 2018.
29. Semerci U-. Ayrımcılık bağlamında yoksulluk ve sosyal dışlanma. In: Çayır K, Ayan MC-, editors. Ayrımcılık: Çok boyutlu yaklaşımlar. 3 ed. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları; 2018.
30. Çuhadar E. Toplumsal temas: Önyargı ve ayrımcılığı önlemek için bir sosyal değişim aracı olarak kullanılabilir mi? . In: Çayır K, M. Ceyhan- Ayan, editors. Ayrımcılık: Çok boyutlu yaklaşımlar. 3 ed. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları; 2018.