Hemşirelik Öğrencilerinin ElektromanyetikKirlilik Farkındalığı ve Etkileyen Faktörler

Amaç: Elektromanyetik kirlilik, çevre ve insan sağlığı üzerindeolumsuz etkilere sahip elektrik ve manyetik alan bileşeni dalgalarınınoluşturduğu alanın limit değerlerin üzerinde olmasıdır. Gelecekte sağlıkhizmeti verecek olan hemşirelik öğrencilerinin elektromanyetik kirliliğinfarkında olarak mezun olmaları toplumsal ve bireysel sağlık açısındanönemlidir.Yöntem: Araştırma, tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tiptedir. Araştırmayagönüllü 906 hemşirelik öğrencisi katılmıştır. Araştırma, hemşireliköğrencilerinin elektromanyetik kirlilik farkındalığının ve etkileyenfaktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Veri toplama aracı olarakBilgi Formu ve Elektromanyetik Kirlilik Farkındalık Ölçeği kullanılmıştır.Ölçek, elektromanyetik kirlilik ve ekosistem, elektromanyetik kirlilikalgısı, elektromanyetik kirliliğin sağlık üzerine etkisi, elektromanyetikkirlilik farkındalığı alt boyutlarından oluşmaktadır. Veriler, etik kurulonayı ve kurum izni alındıktan sonra katılımcılardan bilgilendirilmişonamları alınarak toplanmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde,SPSS 21.00 paket programı kullanılarak, tanımlayıcı istatistikselmetotların (ortalama, standart sapma, frekans ve yüzde dağılımları) yanısıra parametrik ve nonparametrik testler kullanılmıştır.Bulgular: Öğrencilerin büyük çoğunluğu kadındır ve yarısındanfazlası apartman dairesinde yaşamaktadır. Öğrencilerin %71.3’üelektromanyetik kirlilik ile ilgili bilgi sahibi olduğunu ifade etmiştir.Elektromanyetik kirliliğe yönelik önlem almada öğrencilerin çoğunluğu,sorumluluğun bireylere ait olduğunu düşünmektedir. Öğrencilerin%98.8’i cep telefonu/bilgisayar kullandığını, ancak kullananların %90’ıSAR değerine dikkat etmediğini belirtmiştir.Sonuç: Öğrencilerin elektromanyetik kirlilik konusunda farkındalıklarıiyi ancak geliştirilebilir düzeyde bulunmuştur. Sonuçlar doğrultusunda,hemşirelik öğrencilerinin elektromanyetik kirlilik konusundafarkındalıklarını geliştirmeye yönelik çalışmaların yapılması önerilmiştir.

Nursing Students Awareness of Electromagnetic Pollution and Affecting Factors

Aim: Electromagnetic pollution; the electric and magnetic field is overthe limit of the area formed by the component waves with negativeimpacts on the environment and human health. It is important forsocial and individual health that nursing students who will providehealth care in the future be aware of electromagnetic pollution.Methods: The descriptive study was conducted with the participationof 906 nursing students, who volunteered to participate. Aim of thestudy is determine the electromagnetic pollution awareness’ of nursingstudents and related factors. Information Form and ElectromagneticPollution Awareness Scale were used as data collection tools. The scaleconsists of electromagnetic pollution and ecosystem, electromagneticpollution perception, the effect of electromagnetic pollution on health,electromagnetic pollution awareness sub-dimensions. In the evaluationof the data obtained by using SPSS 21.00 package program, as well asdescriptive statistical methods (average, standard deviation, frequencyand percentage distributions), parametric and nonparametric testswere used. Results: The majority of students are women, and more than half live inthe apartment. 71,3% of the students stated that they have knowledgeabout electromagnetic pollution. The majority of the respondentsthink that the responsibility for electromagnetic pollution belongs toindividuals. 98,8% of the students stated that they used mobile phones/ computers, but 90% of them did not pay attention to SAR value. Conclusion: The students' awareness about electromagnetic pollutionwas found to be good but developable. In line with the results, it wasproposed to conduct studies aimed at improving the awareness ofnursing students about electromagnetic pollution.

PDF

___

1. Bold A, Toros H, Şen O. Manyetik alanın insan sağlığı üzerindeki etkisi. In: III. Atmosfer Bilimleri Sempozyumu Bildiri Kitabı. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi; 2003. ISBN: 975-561-236-X.
2. Erpek S, Bilgin MD, Doger FK. Elektromanyetik alanın (50 hz, 6 mt) sıçan karaciğer ve böbreğine etkileri. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2007;8(1):5-11. Available from: http://adudspace.adu.edu.tr:8080/ xmlui/bitstream/handle/11607/2171/5-11.pdf
3. Sarıgöz O, Karakuş A, İrak K. Meslek yüksekokulu öğrencilerinin elektromanyetik kirlilik ile ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. Electronic Journal of Vocational Colleges. 2012;1-8. Available from: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/62593
4. Yağmur F, Bozbıyık A, Hancı İH. Elektromanyetik dalgaların insan biyokimyası üzerine etkileri. Sted. 2003;12(8):296-7. Available from: https://www.ttb.org.tr/sted/sted0803/elektromanyetik.pdf
5. Akar A, Canbaz S, Arslan HN, Pekşen Y. Hemşirelerin elektromanyetik alan yayan cihazları kullanım sıklığı. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2010;9(6):579-84. Available from: https://app.trdizin.gov.tr/ publication/paper/detail/TVRFeU5qTTVPUT09
6. Taktak F, Tiryakioğlu İ, Yılmaz İ. GSM’de kullanılan elektromanyetik dalgaların insan sağlığına etkilerinin irdelenmesi. In: 2. Mühendislik Ölçmeleri Sempozyumu Kitabı. Ankara: TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası; 2005. Available from: https://www.hkmo.org.tr/ resimler/ekler/F1TY_98923c8190045e9_ek.pdf
7. Seze R, Fabbro-Peray P, Miro L. GSM radiocellular telephones do not disturb to secretion of antepituitary hormones in humans. Bioelectromagnetics. 1998;19(5):271-8. doi: 10.1002/(sici)1521- 186x(1998)19:5<271::aid-bem1>3.0.co;2-z.
8. Seyhan N. Elektromanyetik kirlilik ve sağlığımız. Nöropsikiyatri Arşivi. 2010;47:158-61. doi: 10.4274/npa.5661.
9. Çerezci O, & Yener ŞÇ. Çevremizdeki Elektromanyetik Kirlilik ve Sağlığımıza Etkileri. In: 3rd International Symposium on Environment and Morality (ISEM2016). Alanya/Antalya-Turkey: 4-6 November, 2016. pp. 1137-47. Available from: Available from: http://i-sem.info/ PastConferences/ISEM2016/ISEM2016/papers/19-ISEM2016ID351.pdf
10. Kılıç G, Örtlek GH, Saraçoğlu ÖG. Elektromanyetik çevre kirliliği ve bu kirlilikten korunmada tekstil çözümleri. The Journal of Textiles and Engineers. 2007;14(67):1-13. Available from: https://dergipark.org.tr/ tr/download/article-file/137342
11. Dinçer H. Elektromanyetik ışınımlar ve insan sağlığına etkileri. Paper presented at: Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar Mühendisliği Sempozyumu; 2000, Bursa.
12. Taurisano MD, Vorst AV. Experimental thermographic analysis of thermal effects ınduced on a human head exposed to 900 mhz fields of mobile phones. IEEE Transactions on Microwave Theory and Techniques. 2010;48(11):2022-32. doi: 10.1109/22.884191.
13. Koyu A, Cesur G, Özgüner F, Elmas O. Cep telefonlarından yayılan 900mhz elektromanyetik alanın serum kortizol ve testosteron hormonu üzerine etkisi. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2005;12(1):52-6. Available from: https://www.researchgate.net/profile/Onur_Elmas2/ publication/41835516
14. Özen Ş, Uskun E, Çerezci O. Üniversite öğrencileri arasında cep telefonu kullanımı ve elektromanyetik kirlilik üzerine bir çalışma. SAU Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2002;6(2):153-9. Available from: https://www.researchgate.net/profile/Ersin_Uskun/ publication/260730602
15. Yaren H, Karayılanoğlu T. Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2005;4(4):199-208. Available from: https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TlRJNU9EQXc
16. Türkkan A, Kayıhan P. Çok düşük frekanslı elektromanyetik radyasyon ve sağlık etkileri. Uludağ University Journal of The Faculty of Engineering. 2009;14(2):11-22. Available from: https://dergipark.org. tr/tr/download/article-file/202713
17. Karadağ T, Özdemir AR, Abbasov T. İnönü Üniversitesi yerleşkesinde dönemsel elektromanyetik kirlilik ölçüm değerleri ve haritaları. Pamukkale Univ Muh Bilim Derg. 2014;20(8):314-8. (EMANET 2013 Özel Sayısı) doi: 10.5505/pajes.2014.78941
18. Karadağ T, Özdemir A, Abbasov T. Seçilmiş bir pilot bölgede uzun süreli ve sürekli elektromanyetik kirlilik seviyelerinin ölçülmesi ve haritalanması. GU J Sci Part:C. 2014;2(3):239-46. Available from: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/83816
19. İlhan M. Bir tıp fakültesi hastanesinde elektromanyetik alan haritası çıkarılması ve sağlık çalışanlarında sağlık etkilerinin belirlenmesi [doctoral dissertation]. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2008.
20. As N, Dilek B, Şahin ME, Karan Y. Electromagnetic pollution measurement in the RTE university campus area. Global Journal on Advances in Pure and Applied Sciences. 2014;3:65-72. Available from: http://archives.un-pub.eu/index.php/paas/article/viewArticle/3304
21. Kenar İ, Turgut S, Gökalp MS. Determination of preservice teachers’ electromagnetic pollution awareness. Journal of Theory and Practice in Education. 2014;10(4):1077-90. Available from: https://www. researchgate.net/profile/Sedat_Turgut/publication/329482339
22. Sabuncu H. Elektromanyetik radyasyonlarla ya da elektromanyetik alanlarda çalışanların sağlık riskleri. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi. 2000;1(3):15-8. Available from: https://www.ttb.org.tr/dergi/index. php/msg/article/view/491/468
23. Durusoy R, Hassoy H, Karababa AO. Cep telefonu ve baz istasyonuna bağlı elektromanyetik alanın sağlığa etkileri: Kansere yönelik güncel kanıtlar. STED. 2010;19(6):234-46. Available from: https://www.ttb. org.tr/STED/images/files/dergi/2010/kasim_aralik_2010.pdf#page=16
24. The INTERPHONE Study Group. Brain tumour risk in relation to mobile telephone use: Results of the INTERPHONE international casecontrol study. Int J Epidemiol. 2010;39(3):675-94. doi: 10.1093/ije/ dyq079.
25. Beyhun NE, Vaizoğlu SA, Mete A, Okur S, Ongun M, Orçan S, et al. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi 2005-2006 öğretim dönemi son sınıf öğrencilerinde çevresel risk algılama düzeyi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2007;6(5):345-50. Available from: https://app. trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TnpJd01UZzQ
26. Erten S, Aydoğdu C. Türkiyeli ve Azerbaycanlı öğrencilerde, ekosentrik, antroposentrik ve çevreye karşı antipatik tutum anlayışları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2011;41:158-69. Available from: http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/688- published.pdf
27. Kaya E, Akıllı M, Sezek F. Lise öğrencilerinin çevreye karşı tutumlarının cinsiyet açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2009;18:43-54. Available from: https://dergipark.org. tr/tr/pub/maeuefd/issue/19392/205923
28. Ek HN, Kılıç N, Öğdüm P, Düzgün G, Şeker S. Adnan Menderes Üniversitesinin farklı akademik alanlarında öğrenim gören ilk ve son sınıf öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik tutumları ve duyarlılıkları. Kastamonu Eğitim Dergisi. 2009;17(1):125-36. Available from: https:// dergipark.org.tr/en/download/article-file/817971
29. Atasoy E, Ertürk H. İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutum ve çevre bilgisi üzerine bir alan araştırması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi. 2008;10(1):105-22. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/ download/article-file/67727
30. Kahyaoğlu M, Daban Ş, Yangın S. İlköğretim öğretmen adaylarının çevreye yönelik tutumları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. 2008;11:42-52. Available from: https://dergipark.org. tr/tr/download/article-file/787154
31. Şama E. Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2003;23(2):99-110. Available from: https://dspace.gazi.edu.tr/bitstream/20.500.12602/191236/1/ OgretmenAdaylarininCevreSorunlarinaYonelikTutumlari.pdf

Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi-Cover

ISSN: 2618-5741
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2004
Yayıncı: Koç Üniversitesi HYO Semahat Arsel Hemşirelik Eğitim ve Araştırma Merkezi (SANERC)