Yeşim KORKUT, Ayşenur AKTAŞ

6921

Türkiye’de Psikoloji etiği öğretimi: Bir uygulama çalışmasının etik davranış, ahlaki değerler ve etik kuralları benimseme açısından değerlendirilmesi

Bu çalışmada, bir etik kitabında önerilen müfredat, uygulama ve egzersizlerin yapılması durumunda, öğrencilerin etik davranış, ahlaki değerler ve etik kuralları benimsemeleri üzerindeki değişimin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, etik dersi alan ve almayan öğrenci gruplarına, ders döneminin başında ve sonunda Etik Davranış Ölçeği (EDÖ), Değerleri Belirleme Testi (DBT) ve Psikoloji Bölümü Etik Kurallar Anketi uygulanmıştır. Dönem başında yapılan uygulamada, EDÖ sonuçlarında bu gruplar arasında farklılaşma bulunmamıştır. Dönem sonunda yapılan uygulamada, etik dersini almış öğrencilerin dersi almamış öğrencilere oranla eylemsiz yanıtlarının anlamlı derecede düşük olduğu, süpervizyon yanıtlarının ise anlamlı derecede yüksek olduğu tespit edilmiştir. Grupların kendi içlerinde dönem başındaki ve dönem sonundaki test sonuçları karşılaştırıldığında, dersi almış öğrencilerin EDÖ eylemsiz cevaplarının son testte anlamlı bir şekilde azaldığı; EDÖ uyarıcı yanıtlarının anlamlı bir şekilde arttığı saptanmıştır. Dersi almamış olan öğrencilerin ise dönem başı ve sonundaki testlerinde EDÖ’ye verdikleri yanıtların farklılaşmamış olduğu görülmektedir. Dersi alan ve almayan öğrencilerin DBT dönem başı ve sonu test sonuçlarında farklılaşma tespit edilmemiştir. Ancak kendi içlerinde farklılaşma olduğu saptanmıştır. Dersi alanların dönem sonu test uygulamasında geleneksellik sonrası şema puanlarının anlamlı bir şekilde arttığı, dersi almayanların da dönem sonundaki test uygulamasında normları koruma şema puanlarının ve geleneksellik sonrası şema puanlarının anlamlı bir şekilde arttığı belirlenmiştir. Cevapların yüzdelik olarak değerlendirildiği Psikoloji Bölümü Etik Kurallar Anketi sonuçlarına göre ise, öğrencilerin ders bağlamında özellikle Psikolojide yayın etiğinin önemini öğrendikleri anlaşılmaktadır. Sonuçlar, genel olarak Etik dersini almanın öğrencilerin etik değer ve bilgileri edinmeleri ve etik konusunda daha etkin olmaları açısından önemini ortaya koymaktadır.

Teaching Psychology ethics in Turkey: The evaluation of a study in terms of adoption of ethical behavior, moral values and ethical rules

The aim of the present study was to evaluate the change on adoption of ethical behavior, moral values and ethical rules of students as a result of following the ethics curriculum, class practices, and exercises as suggested by an ethics book. Those participants who took the course and those who didn’t were given Ethical Behavior Inventory (EBI), Defining Issues Test (DIT) and Psychology Department-Ethical Rules Questionnaire at the pre-test and post-test. There was no significant difference in EBI between the groups in the pretest. In the post-test, students who took the course scored significantly lower in passive answers and significantly higher supervision need answers compared to the other students who didn’t take the course. Comparison of pre-test and post-test results within students who took the course showed that passive answers decreased and warning others’ answers increased significantly. Students who didn’t take the course showed no significant difference in EBI in terms of the pre-test and post-test level. Comparing pre-test and post-test applications of DIT showed no significant difference between groups, but there was a significant difference within the groups. Indeed, students who took the course showed an increase in post-conventional schema scores, whereas students who didn’t take the course showed a significant increase in protecting norms schema level and increase in post-conventional schema scores at post-test. According to the results of Psychology Department-Ethical Rules Questionnaire, in which the answers were evaluated as percentages, it is understood that the students have learned the importance of ethical rules of psychology publication. Taken together, results demonstrated the importance of taking an ethics course on the acquisition of ethical values and knowledge as well as being more active in terms of ethics.
PDF

___

  • Akkoyun, F. (1987). Empatik eğilim ve ahlaki yargı. Psikoloji Dergisi, 6 (21), 91-97.
  • Balogh, D. W. (2002). Teaching ethics across the psychology curriculum. Retrieved August, 7, 2009.
  • Cesur, S., & Topçu, M. S. (2010). Değerlerin Belirlenmesi Testinin Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması ve Yaş, Eğitim, Cinsiyet ve Ebeveyn Eğitiminin Ahlaki Gelişim ile İ1işkisi. Educational Sciences: Theory & Practice, 10(3).
  • Chambliss, C. (2003). Assessing the Teaching of Ethics in Psychology: A Sample Survey Instrument.
  • Çiftçi, N. (2003). Kohlberg'in Bilişsel Ahlak Gelişimi Teorisi: Ahlak ve Demokrasi Eğitimi. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 43-77.
  • Gibson, P. A. (2008). Teaching ethical decision making: Designing a personal value portrait to ignite creativity and promote personal engagement in case method analysis. Ethics & Behavior, 18(4), 340-352.
  • Hardal, M. (2011). Common ethical violations and ethical action patterns among Turkish mental health professionals and the factors that influence them (Doctoral dissertation, İstanbul Bilgi Üniversitesi).
  • Kohlberg, L., Kramer, R. (1969). Continuities and discontinuities in childhood and adult moral development. Human development, 12(2), 93-120.
  • Kohlberg, L. (1973). Stages and aging in moral development—Some speculations. The Gerontologist, 13(4), 497-502.
  • Korkut, Y. (2001). Bir an önce harekete geçmek zamanı: Türkiye’de etik ilke ve kurallara uyulan büyük gereksinim karşısında neler yapılabilir? Türk Psikolojisi Bülteni, 23, 20-224.
  • Korkut, Y. (2010a). Facts and problems about teaching ethics: How to overcome the difficulties in training and teaching ethics? Panel on: 4th EFPA Symposium on Professional Ethics, Prague.
  • Korkut, Y. (2010b). Developing a national code of ethics in psychology in Turkey: Balancing international ethical systems guides with a nation's unique culture. Ethics & Behavior, 20(3-4), 288-296.
  • Korkut, Y. (2012a). Teaching psychology ethics to students using role-play and group discussions. International Journal of Psychology, 47, 33.
  • Korkut, Y. (2012b). Economic, Political, and Social Influences on Psychological Ethics and Ethics Code Development: Turkey, The Oxford Handbook of International Psychological Ethics, (Eds. Leach, M.M., Stevens, M.J., Lindsay, G., Ferrero, A., Korkut, Y.), (s. 443- 451). Oxford University Press.
  • Korkut, Y. (2014). Psikologlar İçin Etik Öğretim El Kitabı, (s. 51-125). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
  • Korkut, Y. (2017). Klinik Psikolojide Etik. Türkiye Klinikleri Journal of Psychology-Special Topics, 2(1), 56-62.
  • Korkut, Y., Müderrisoğlu, S., & Tanık, M. (2006). Klinik psikoloji alanında karşılaşılan etik ihlal örnekleri ve nasıl ele alındıklarının değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 9, 49-61.
  • Kramer, G.P., Douglas, A.B. ve Phares, V. (2010). Introductıon to Clinical Psychology (s. 512-548), Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall.
  • McGovern, T. V. (1988). Teaching the ethical principles of psychology. Teaching of Psychology, 15(1), 22-26.
  • Moon, Y. L. (1986). A review of cross-cultural studies on moral judgment development using the Defining Issues Test. Behavior Science Research, 20(1-4), 147-177.
  • Newns, K., Paul, M., & Creedy, K. (2015). Action ethics: using action method techniques to facilitate training on ethical practice. Journal of Family Therapy, 37(2), 246-258.
  • Noone, P. H., Sharma, S. R., Khan, F., Raviraj, K. G., & Shobhana, S. S. (2013). Use of role play in undergraduate teaching of ethics –An experience. Journal of forensic and legal medicine, 20(3), 136-138.
  • Öner, N. (1997). Türkiye’de kullanılan psikolojik testler: bir başvuru kaynağı. Boğaziçi Üniversitesi.
  • Plante, T. G. (1998). Teaching a course on psychology ethics to undergraduates: An experiential model. Teaching of Psychology, 25(4), 286-287. Pope, K.S., Vasquez, M.J.T. (2016). Psikoterapi ve Danışmanlıkta Etik: Uygulama İçin Bir Kılavuz (M. Akhun, Y. Korkut, İ. Dağ, Çev.). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
  • Rest, J. R. (1986). Manual for the Defining Issues Test.. Minneapolis: Center for the Study of Ethical Development. University of Minnesota, Minneapolis.
  • Rest, J., Narvaez, D., Bebeau, M., & Thoma, S. (1999). A neo-Kohlbergian approach: The DIT and schema theory. Educational Psychology Review, 11(4), 291-324.
  • Rest, J. R. (1980). Moral Judgment Research and the Cognitive‐Developmental Approach to Moral Education. Journal of Counseling & Development, 58(9), 602-605.
  • Rest, J. R., Narvaez, D., Thoma, S. J., & Bebeau, M. J. (2000). A neo-Kohlbergian approach to morality research. Journal of moral education, 29(4), 381-395.
  • White Jr, R. D. (1999). Are women more ethical? Recent findings on the effects of gender upon moral development. Journal of public administration research and theory, 9(3), 459-472.
  • Ruiz, A. (2009). Ethics in the introduction to psychology course. Association for Psychology Science-Observer, 22 (5), Mayıs-Haziran, 2009, https://www.psychologicalscience.org/issue/may-june09.
  • Sheehan, N. T., & Schmidt, J. A. (2015). Preparing accounting students for ethical decision making: Developing individual codes of conduct based on personal values. Journal of Accounting Education, 33(3), 183-197.
  • Walker, L. J. (2002). The model and the measure: An appraisal of the Minnesota approach to moral development. Journal of Moral Education, 31(3), 353-367.
  • Wolpe, P. R. (2002). Teaching ethics to basic scientists: suggestions for greater curricular clarity. The American Journal of Bioethics, 2(4), 62-63.
  • You, D., & Bebeau, M. J. (2013). The independence of James Rest's components of morality: evidence from a professional ethics curriculum study. Ethics and Education, 8(3), 202-216.
Klinik Psikoloji Dergisi-Cover
  • ISSN: 2602-4438
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2017
  • Yayıncı: Klinik Psikoloji Araştırmaları Derneği
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Obsesif kompulsif bozukluk belirtileri, tiksinme duyarlılığı ve zihinsel kirlenmenin cinsel doyumla ilişkisi

Buruç YILMAZ, Başak BAHTİYAR

Türkiye’de Psikoloji etiği öğretimi: Bir uygulama çalışmasının etik davranış, ahlaki değerler ve etik kuralları benimseme açısından değerlendirilmesi

Yeşim KORKUT, Ayşenur AKTAŞ

Fonksiyonel somatik sendromlar ve DSM-5: Zihin beden yaklaşımı açısından bir değerlendirme

Burak DURUK, Özlem SERTEL BERK

Klinik sosyal psikolojiye doğru

Hacer HARLAK

Eş Şiddetine Karşı Yöntemler Endeksi’nin (EŞYE) Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması

NERMİN TAŞKALE, Özlem SERTEL BERK