19780

Sosyal medya bağımlılığının sosyal onay ihtiyacı ve beden memnuniyeti ile ilişkisi

Bu çalışmanın temel amacı sosyal medya bağımlılığının beden memnuniyeti ve sosyal onay ihtiyacı ile ilişkisini incelemek ve sosyal onay ihtiyacının, beden memnuniyeti ve sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişkiye aracılık yapıp yapmadığını araştırmaktır. Çalışmada ayrıca sosyal medya bağımlılığı, sosyal onay ihtiyacı ve beden memnuniyetinin cinsiyet ve eğitim düzeyine göre farklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmıştır. Çalışmanın örneklemini, 18-60 yaşları arasında bulunan toplam 305 kişi oluşturmuştur. Veriler çevrimiçi anketler üzerinden Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği, Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği, Beden Memnuniyeti Ölçeği ve Sosyodemografik Bilgi Formu kullanılarak toplanmıştır. Erkeklerde sosyal medya bağımlılığının kadınlara göre daha yüksek olduğu ve beden memnuniyetinin daha düşük olduğu bulunmuştur. Doktora düzeyindeki katılımcılarda, diğer eğitim düzeyindeki katılımcılara göre, sosyal medya bağımlılığı ve sosyal onay ihtiyacının daha yüksek olduğu, beden memnuniyetinin ise daha düşük olduğu saptanmıştır. Sosyal medya bağımlılığının beden memnuniyeti ile negatif, sosyal onay ihtiyacı ile ise pozitif yönde anlamlı ilişkilere sahip olduğu bulunmuştur. Son olarak sosyal onay ihtiyacının, beden memnuniyeti ve sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişkiye kısmi aracılık yaptığı bulunmuştur. Düşük beden memnuniyetinin ve yüksek sosyal onay ihtiyacının sosyal medya bağımlılığında artışla ilişkili olduğu görülmüştür. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda sosyal medya bağımlılığını önlemeye yönelik önerilerde bulunulmuş; klinisyenlerin olumlu beden memnuniyetini geliştirmeye yönelik psikoterapi uygulamalarına yer vermelerinin yararlı olacağı düşünülmüştür.

The relationship of social media addiction with need for social approval and body satisfaction

The aim of this study was to examine the relationship of social media addiction with body satisfaction and the need for social approval and to examine whether the need for social approval mediates the relationship between social media addiction and body satisfaction. In addition, it was investigated whether social media addiction, need for social approval, and body satisfaction showed differences according to gender and educational level. The study sample consisted of 305 individuals between the ages of 18 and 60 years. Data were collected through online questionnaires which consisted of the Social Media Addiction Scale, the Social Approval Need Scale, The Body Appreciation Scale, and the Socio-Demographic Information Form. Social media addiction was higher and body satisfaction was lower in men compared to women. It was found that participants who had a doctoral degree had higher social media addiction and need of social approval and lower body satisfaction compared to participants from different educational levels. Moreover, there was a significant negative relationship between social media addiction and body satisfaction, and a significant positive relationship between social media addiction and the need for social approval. It was found that the need for social approval partially mediated the relationship between body satisfaction and social media addiction. Lower body satisfaction and higher need for social approval were associated with increased social media addiction. Based on these results, recommendations for preventing social media addiction were discussed and it was suggested for clinicians to implement psychotherapies which promote positive body perception.

PDF

___

Abakay, U., Alıncak, F. ve Ay, S. (2017). Üniversite öğrencilerinin beden algısı ve atılganlık düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9, 12-18.
Aboujaoude, E. (2010). Problematic internet use: An overview. World Psychiatry, 9, 85-90.
Alanka, Ö. ve Cezik, A. (2016). Dijital kibir: Sosyal medyadaki narsistik ritüellere ilişkin bir inceleme. Trt Akademi, 1(2), 550-569.
Amerikan Psikiyatri Birliği (2014). Ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal elkitabı (5. baskı), E. Köroğlu (çev.). Hekimler Yayın Birliği.
Amerikan Psikiyatri Birliği (2020). What is addiction? https://www.psychiatry.org/patientsfamilies/addiction/what-is-addiction
Avalos, L., Tylka L. T. Ve Wood-Barcalow, N. (2005). The body appreciation scale: Development and psychometric evaluation. Body Image, 2, 285–297.
Bakalım, O. ve Taşdelen-Karçkay, A. (2016). Beden memnuniyeti ölçeği: Türk kadın ve erkek üniversite öğrencilerinde faktör yapısı ve psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 410-422.
Bargh, J. A. ve McKenna, K. Y. (2004). The internet and social life. Annual Review of Psychology, 55, 573-590. Barker, V. (2009). Older adolescents’ motivations for social network site use: The influence of gender, group identity, and collective self-esteem. Cyberpsychology and Behavior, 12(2), 209-213.
Baron, R. M. ve Kenny, D. A. (1986). The moderator mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182.
Beard, K. W. ve Wolf, E. (2004). Modification in the proposed criteria for the internet addiction. Cyberpsychology & Behavior, 4(3), 377-383. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri (24. baskı). Pegem Akademi.
Cabral, J. (2011). Is generation y addicted to social media? The Elon Journal of Undergraduate Research in Communications, 2(1), 5-14.
Cash, T. F., Winstead, B. A. ve Janda, L. H. (1986). The great American shape-up. Psychology Today, 20(3), 30-37.
Choi, M. W., Kim, D., Choi, J. S., Ahn, H., Choi, E. J., Song, W. Y., Im, S. ve Youn, H. (2015). Comparison of risk and protective factors associated with smartphone addiction and internet addiction. Journal of Behavioral Addictions, 4(4), 308–314.
Chone, G. H. ve Pope, H. G. (2001). Body image in boys: A review of the literature. Eating Disorders, 29(4), 379-373.
Çam, E. ve İşbulan, O. (2012). A new addiction for teacher candidates: Social networks. Computer Education & Instructional Technology Department, 11(3), 14-19.
Çarpar, M. C. ve Gönç Şavran, T. (2019). Beden, kültür ve erkeklik: Vücut geliştirmenin eril bir alan olarak savunulması üzerine sosyolojik bir çalışma. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(2), 264-288.
Çepikkurt, F. ve Coşkun, F. (2010). Üniversiteli dansçıların sosyal fizik kaygı ve beden imgesinden hoşnut olma düzeyleri. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 1(2), 17-24.
Demir, R. Türkmen, E. ve. Doğan, A. (2015) Akademisyenlerin tükenmişlik düzeylerinin demografik değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research Online, 1(4), 987-1008.
Drewnowski, A. ve Yee, D. K. (1987). Men and body image: Are males satisfied with their body weight? Psychosomatic Medicine, 49, 626-634.
Enns, M., Hinz, K., Clark, J., Grinker, J., Cohen, A. ve Drewnowski, A. (1987). Body composition, body size estimation and attitudes towards eating in male college athletes. Psychosomatic Medicine 49, 56-64.
Eren, E. Ş. (2014). Sosyal medya kullanım amaçları ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı kişisel değişkenlere göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(4), 230-243.
Esen, E. ve Siyez, M. D. (2011). Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 127-138.
Falk, A., Fehr, E. ve Fischbacher, U. (2001). Driving forces of informal sanctions. Zurich University Working Paper Series, 59, 1-47.
Fardouly, J., Diedrichs, P., Vartanian, L. ve Halliwell, E. (2015). Social comparisons on social media: The impact of Facebook on young women’s body image concerns and mood. Journal of Body Image, 13, 38-45.
Featherstone, M. (2010). Body, image and affect in consumer culture. Body and Society, 16(1), 193–221.
Ferguson, C. J., Munoz, M. E., Garza, A. ve Galindo, M. (2014). Concurrent and prospective analyses of peer, television and social media influences on body dissatisfaction, eating disorder symptoms and life satisfaction in adolescent girls. Journal of Youth and Adolescence, 43(1), 1-14.
Filip, M., Gołda, A., Zaniewska, M., McCreary, A. C., Nowak, E., Kolasiewicz ve W., Przegaliński, E. (2006). Involvement of cannabinoid CB1 receptors in drug addiction: Effects of rimonabant on behavioral responses induced by cocaine. Pharmacological Reports, 58, 806-819.
Hacıoğlu, M. (2017). Üniversite öğrencilerinin beden imgesi hoşnutluğu ve iletişim becerilerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 1-16.
Hausenblas, H. ve Fallon, E. (2006). Exercise and body image: A meta analysis. Psychology and Health, 14(6), 780-793.
Hur, M. H. (2006). Demographic, habitual, and socioeconomic determinants of internet addiction disorder: An empirical study of Korean teenagers. Cyberpsychology and Behavior, 9(5), 514-525.
Işık, U. (2007). Medya bağımlılığı teorisi doğrultusunda internet kullanımının etkileri ve internet bağımlılığı. Yayınlanmamış doktora tezi, Konya, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı.
Karaşar, B. (2014). Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Onay İhtiyacının çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitimde Psikolojik Hizmetler Anabilim Dalı, Eğitim Psikolojisi Bilim Dalı: Ankara.
Karaşar, B. ve Öğütülmüş, S. (2016). Üniversite öğrencilerinde sosyal onay ihtiyacının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 469-95. Kırık, A. M., Arslan, A., Çetinkaya, A. ve Gül, M. (2015). A quantitative research on the level of social media addiction among young people in Turkey. International Journal of Science Culture and Sport, 3(3), 108- 122.
Koronczai, B., Kökönyei, G., Urbán, R., Kun, B., Pápay, O., Nagygyörgy, K., Griffiths, M. D. ve Demetrovics, Z. (2013). The mediating effect of self-esteem, depression and anxiety between satisfaction with body appearance and problematic internet use. The American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 39(4), 259- 265.
Kring, A. M., Johnson, S. L., Davison, G. C. ve Neale, J. M. (2019). Anormal psikolojisi, psikopatoloji (12. baskı-DSM-5 güncellemesi ile), M. Şahin (çev. edt.). Nobel.
Kuss, D. J. ve Pontes, H. M. (2019). Internet Addiction. Hogrefe Publishing.
Li, N. ve Kirkup, G. (2007) Gender and cultural differences in internet use: A study of China and the UK. Computers and Education, 48, 301-317.
Lin, L. Y., Sidani, J. E., Shensa, A., Radovic, A., Miller, E., Colditz, J. B., Hoffman, B. L., Giles, L. M. G., ve Primack, B. A. (2016). Association between social media use and depression among US young adults. Depression and Anxiety, 33(4), 323-331.
Meier, E. P. ve Gray, J. (2014). Facebook photo activity associated with body image disturbance in adolescent girls. CyberPsychology, Behavior & Social Networking, 17(4), 199-206.
Millham, J. ve Kellog, R. (1980). Need for social approval: Impression management or self-deception? Journal of Research in Psychology 14(4), 445-457.
Morrison, T. G., Kalin, R. ve Melanie, A. (2004). Bodyimage evaluation and body-image investment among adolescents: A test of sociocultural and social comparison theories. Adolescence, 39(155), 571-579.
Mota, J., Ribeiro, J., Santos, M., P. ve Gomes, H. (2006). Obesity, physical activity, computer use, and TV viewing in Portuguese adolescents. Pediatric Exercise Science, 17, 113-117.
Öngören, B. (2015). Sosyolojik açıdan sağlıklı beden imgesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 34, 25-45.
Özdemir, Y. ve Çok, F. (2011). Ergenlikte özerklik gelişimi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 152-164.
Pamuk, M. ve Bavlı, B. (2013). Ergenlerin sanal zorbalıklarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 321-338.
Parlak, A. (2005). İnternet ve Türkiye’de internetin gelişimi. Bitirme tezi, Elâzığ, Fırat Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Elektrik Elektronik Bölümü.
Potenza, M. (2014). Non-substance behaviors in context of DSM-5. Addictive Behaviors, 39(1), 1-4. Rodgers, R. F., Melioli, T., Laconi, S., Bui, E. ve Chabrol,
H. (2013). Internet addiction symptoms, disordered eating, and body image avoidance. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 16(1), 56-60.
Shaw, L. H. ve Gant, L. M. (2002). Users divided? Exploring the gender gap in internet use. Cyberpsychology and Behavior, 5(6), 515-527.
Solmaz, B., Tekin, G., Herzem, Z. ve Demir, M. (2013). İnternet ve sosyal medya kullanımı üzerine bir uygulama. Selçuk İletişim, 7(4), 23-32.
Tammelin, T., Ekelund, U., Remes, J. ve Näyhä, S. (2007). Physical activity and sedentary behaviors among finnish youth. Medicine and Science in Sports and Exer- cise, 39(7), 1067-1074.
Tiggemann, M. ve Slater, A. (2013). Net girls: The internet, facebook, and body image concern in adolescent girls. International Journal of Eating Disorders, 46(6), 630-633.
Tutgun-Ünal, A. ve Deniz, L. (2015). Development of the social media addiction scale. Online Academic Journal of Information Technology, 6(21), 51-70.
Wartberg, L., Sack, P. M., Petersen, K. U. ve Thomasius, R. (2011). Psychopathology and achievement motivation in adolescents with pathological internet use. Praxis der Kinderpsychologie und Kinderpsychiatrie, 60(9), 719 –734.
Yates, A., Leehey, K. ve Shisslak, C. M. (1983). Running - an analogue of anorexia? The New England Journal of Medicine, 308, 251 -255.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). İnternet yoluyla nitel araştırma. Sosyal araştırmalarda nitel araştırma yöntemleri (10. baskı) içinde (s. 225-250). Seçkin Yayıncılık.
Young, K. (1996). Psychology of computer use: Xl. addictive use of the internet: A case that breaks the stereotype, center for online and internet addiction. Help and Resource for Internet Addicts, 79, 899 -902.
Young, K. (1999). Internet addiction: Evaluation and treatment. Help and Resource for Internet Addicts, 319.
Young, K. S. ve Rogers, R. C. (1998). The relationship between depression and internetaddiction. Cyberpsychology & Behavior, 1(1), 25–28.