Hasan Hüseyin SEÇİLMİŞ, Özden YALÇINKAYA ALKAR

Psikolog unvanına sahip olabilmek için asgari yeterlilik şartları neler olmalıdır? Kuzey Amerika ve Avrupa örneği

Psikologların uygulama yaparken bağlı kaldıkları birçok meslek etiği kuralı vardır. Bu etik kurallara ek bazı düzenlemeler de kurum ve kuruluşlar tarafından getirilmektedir. Ülkemizde psikoloji alanına olan ilginin giderek artması bazı sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu sorunlardan birisi, kimlerin psikolog unvanını kullanmaya yetkin olacağıdır. Birçok ülkede uygulama yapmaya yetkin olacak kişiler belirli kurumlar tarafından düzenlenen kurallar çerçevesinde belirlenmektedir. Örneğin, Kuzey Amerika’da ‘psikolog’ olarak çalışmak isteyen kişiler Devlet ve Eyalet Psikoloji Kurulları Birliği (The Association of State and Provincial Psychology Boards) tarafından verilen çalışma lisansını almak zorundadır. Çalışma lisansının gerekliliği psikoloji alanında uygulama yapacak kişilerin yeterliliklerini ve sorumluluklarını belirlerken, bu alanda uygulama yapmak isteyen kişilere de asgari bir standart belirlemektedir. Böyle bir yasal düzenleme hem uygulama yapan kişiyi hem de danışanın haklarını korumakta; aynı zamanda psikolojik destek hizmetlerinin belirli bir çerçevede gerçekleşmesini sağlamaktadır. Türkiye’de son yıllarda hem alan içinden hem de alan dışından insanların uygulamalarındaki etik ihlaller düşünüldüğünde, ülkemizde de bazı yasal düzenlemelerin yapılması gerektiği konusu gündeme gelmektedir. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı psikologlara yönelik yasal düzenlemeler yapmış olan Kuzey Amerika ve Avrupa Psikologlar Birliği Federasyonun yeterlik sertifikalarının gereklilik şartlarını incelemektir. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’de bir gereklilik haline gelen yasal düzenlemelere zemin oluşturmaktır.

What should be the minimum qualification requirements for having a psychologist title? Examples of North America and Europe

There are many rules of professional ethics that psychologists adhere to in their practice. In addition, some regulations are brought by institutions and organizations. A growing interest in psychology in Turkey brings problems with it. One of these problems is that who would be competent to assume the title of psychologist. For example, people wishing to work as 'psychologists' in North America must obtain a license issued by the Association of State and Provincial Psychology Boards. Licensing requirement not only determines the competencies and responsibilities of those who will practice in the field of psychology but also sets a minimum standard for those who want to practice in this field. Such a legal arrangement protects the rights of both the practitioner and the client; it also ensures that the psychological services are provided within a certain framework. Considering the ethical violations of people's practices both in and out of the field of psychology in recent years, the need of some official regulations to be made in Turkey also occurs. In this context, the aim of this study was to examine the requirements of qualification certificates of the North America and European Federation Psychologists Association, which have legal arrangements for psychologists. This study aimed to provide a basis for legal regulations that have become a necessity.

PDF

___

American Psychological Association. (2002). Ethical principles of psychologists and code of conduct. https://www.apa.org/ethics/code/principles.pdf
Danish, S. J. ve Smyer, M. A. (1981). Unintended consequences of requiring a license to help. American Psychologist, 36(1), 13.
Dattilio, F. M. (2002). Board certification in psychology: Is it really necessary? Professional Psychology: Research and Practice, 33(1), 54.
De Vaney Olvey, C., Hogg, A. ve Counts, W. (2002). Licensure requirements: Have we raised the bar too far? Professional Psychology: Research and Practice, 33(3), 323.
DeMers, S. T., Van Horne, B. A. ve Rodolfa, E. R. (2008). Changes in training and practice of psychologists: Current challenges for licensing boards. Professional Psychology: Research and Practice, 39(5), 473.
Klee, A. L. ve Moore, B. A. (Ed.). (2013). EPPP fundamentals: review for the examination for professional practice in psychology. New York: Springer Publishing Company.
Rehm, L. P. ve DeMers, S. T. (2006). Licensure. Clinical Psychology: Science and Practice, 13(3), 249-253.
The Association of State and Provincial Psychology Boards (02.10.2020). ASPPB PSY|Book: Psychology Licensing Requirements. https://www.asppb.net/page/psy book
The Association of State and Provincial Psychology Boards (10.05.2017). Path to Licensure: What Every Student Should Know. http://c.ymcdn.com/sites/www.aspp b.net/resource/resmgr/Mobility_/Path_to_Licensure_D ecember_2.pdf
T.C. Sağlık Bakanlığı. (2011). Tababet ve Şubuatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun. http://www. mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.1219.pdf
T.C. Sağlık Bakanlığı. (2014). Sağlık Meslek Mensupları ile Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/05/201405 22-14.htm
VandenBos, G. R. (Ed.). (2007). APA dictionary of psychology. American Psychological Association.
Linden, W., ve Hewitt, P.L. (2013). Klinik Psikoloji: Bir Modern Sağlık Uzmanlık Alanı (M. Şahin, Çev.). Ankara: Nobel Yayınevi. (Orijinal çalışma basım tarihi 2012).