TÜRKİYE İNSAN HAKLARI VE EŞİTLİK KURUMUNUN İNSAN HAKLARININ ULUSAL ALANDAKİ KORUNMASINDAKİ ROLÜ

1993’te Birleşmiş Milletler Kurulunca kabul edilen Paris Prensipleri, ulusal kurumlar için asgari standartları belirler. Paris Prensipleri, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanununun en önemli dayanağını oluşturmaktadır. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, 2016’da, Türkiye İnsan Hakları Kurumunun yerine kurulmuştur. Kurum, insan haklarının muhafaza edilerek geliştirilmesini amaçlamaktadır. Kurum bu görevi icabı, re’sen incelemeler yapmaktadır. Kurumun diğer amacı, ayrımcılık önüne geçilmesidir. Kurum bu doğrultuda, ayrımcılık yasağı ihlalleri kapsamında başvuru alıp, sonuçlandırmakta ve re’sen incelemeler yapmaktadır. Kurumun en önemli yetkilerinden biri uzlaşma yetkisidir. Kurum, insan hakları veya ayrımcılık ihlali iddiasında bulunan tarafı ve ihlal iddiasıyla karşı karşıya olan tarafı uzlaşmaya çağırabilir. Uzlaşmayla, insan hakları veya ayrımcılık yasağı ihlali kaldırılabilir ya da belli bir tutar tazmin edilebilir. Kurum, teknik ve mali uzmanlık bilgisini gerektiren konularda, bilirkişi görevlendirebilir ve tanık dinleyebilir.

___

  • Albayrak H, ‘Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumunun Türk Kamu Yönetiminin Denetimindeki Yeri ve İşlevi’, (2020) 31 (3) Sayıştay Dergisi 129, 153.
  • Aydın İ, ‘Bir Ulusal İnsan Hakları Koruma Mekanizması Olarak Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’ (Doktora Tezi, Bolu Abant İzzet Baykal Üniversitesi 2022).
  • Beyoğlu A, ‘T.C. Kamu Denetçiliği Kurumu ile Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun Kurumsal Yapı, İşleyiş ve Etkinlikleri Açısından Bir Karşılaştırma’, (2021) 3 (23) Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 992, 1013.
  • Cin Karagöz E, ‘Kadın-Erkek Eşitliği ve Ayrımcılık Yasağı Bağlamında Türkiye Eşitlik ve İnsan Hakları Kurumu’nun Yetkileri’, (2016) (30) Yasama Dergisi 21, 40.
  • Demir K, ‘İş Hukukunda 6701 Sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu Bağlamında Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı’ (Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi 2021).
  • Didinmez MA, ‘Ulusal İnsan Hakları Kurumları Küresel Ağına Akreditasyon Çerçevesinde Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu İncelemesi’ (Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi 2020).
  • Dinçkol HA, ‘Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurulu’nun Ayrımcılık Yasağının İhlali Kapsamında İdari Yaptırım Yetkisi’, (2021) 27 (1) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 188, 215.
  • Duman E, Ayrımcılık Yasağı ve Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Raporu (Ayrıntı Basımevi 2017).
  • Düğmeci F, ‘Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun Yapısı ve İdare Üzerindeki Ayrımcılık Denetimi’ (Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi 2018).
  • Erdoğan M, ‘İnsan Haklarına Kavramsal Bir Yaklaşım’, (2019) (İnsan Hakları Özel Sayısı) Düşünüyorum Dergisi 7, 16. Eren A, Ulusal İnsan Hakları Kurumları (Oniki Levha Yayınları 2012).
  • Eren H, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (Adalet Yayınevi 2016).
  • Elverdi E, ‘Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları ve Avrupa Birliği Ayrımcılık Yasağı Direktifleri Çerçevesinde Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu’nun Bir Değerlendirmesi’, (2022) (45) Yasama Dergisi 95, 119.
  • Kaos GL ve diğerleri, Türkiye’de LGBT Yurttaşlara Yönelik İnsan Hakları İhlalleri (Ayrıntı Basımevi 2014).
  • Kayaalp D, ‘Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanununun İş Hukukuna Etkisi’ (Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi 2019).
  • Kidd B ve Donnely P, ‘Human Rights in Sports’, (2000) 35 (2) International Review for the Sociology of Sport 131, 148. Kjærum M, 'National Human Rights Institutions Implementing Human Rights' iç Morten Bergsmo (ed), Human Rights and Criminal Justice for the Downtrodden (Brill Academic Publishers 2003).
  • Odyakmaz Z ve diğerleri ‘6701 Sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu Üzerine Bir Değerlendirme-I’, (2016) (7) Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi 721, 761.
  • Oğuşgil VA, ‘Avrupa Birliği Yolunda Türkiye İnsan Hakları Kurumu’nun Birleşmiş Milletler Paris Prensipleri Işığında Değerlendirilmesi’, (2015) (74) Bilig: Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 175, 196.
  • Pohjolainen AE, The Evolution of National Human Rights Institutions-The Role of the United Nations (The Danish Institute for Human Rights 2006).
  • Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) İşkence ve Kötü Muameleye Karşı Ulusal Önleme Mekanizması 2019 Yılı Raporu (Düş Pınarı Yayınları 2020).
  • Uçar İ ve Türe G, ‘İdari Usulde Resen Araştırma İlkesi ve Suçsuzluk Karinesi: Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumunun Ayrımcılık Yasağının İhlali İncelemesinde İspat Yükü Özelinde Bir Değerlendirme’, (2021) 25 (2) Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 973, 1026.
  • United Nations Development Programme (UNDP), Global Principles for the Capacity Assessment of National Human Rights Institutions (UNDP 2016).