İslâm Hukukunda Devlet Başkanlığı ve Meşru Devlet Başkanına İsyan Suçunun Cezası

Özet: İslâm hukukunda devlet başkanlığı genel olarak hilâfet kavramı ile ifade edilmektedir. Klasik fıkıh kaynaklarında devlet başkanının belirlenme şekli ve devlet başkanında aranan niteliklerde raşit halifeler döneminin örnek alındığı görülmektedir. Aynı şekilde, ilgili nasslar yanında, Hz. Ali’nin Hâricîlerle yaptığı mücadelelerdeki tutumu da isyan cezasının temelini oluşturmaktadır. Bu bağlamda öncelikle devlet yetkilileri asilerin isyan etme sebeplerini araştırır. Eğer asiler mağdur edildiklerini iddia ediyor ve bu iddialarında haklılarsa devlet bu mağduriyeti gidermek zorundadır. Haklı bir gerekçeleri yoksa devlet onları isyandan vazgeçirip kamusal düzeni yeniden sağlamak için çeşitli yöntemler kullanabilir. Bu yöntemleri uygularken devlet, asilerin içinde bulundukları durumun yanında onların kendi vatandaşları ve Müslüman oldukları gerçeğini de dikkate almalıdır.

Anahtar Kelimeler:

hukuk

PDF

___

Abdulmecîd, Ahmed Fuâd Abdülcevâd, el-Bey’a inde Müfekkiri Ehli’s-Sünne, Dârü Gabâ, Kahire, 1998. Abdurrazık, Ali, İslam’da İktidarın Temelleri-bir ‘ideolojik devlet’ eleştirisi-, Çev: Ömer Rıza Doğrul, Birleşik Yayıncılık, İstanbul, 1995. Akgündüz, Ahmet, Mukayeseli İslâm ve Osmanlı Hukuku Külliyatı, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Diyarbakır, 1986. Akkaya, Nejla, “İslâm Hukuku’nda Kadının Siayasi Hakları”, İslâmî Araştırmalar, 1997, Cilt: 10, Sayı: 4, ss.228-240. Âmir, Abdulatîf, Ahkâmu’l-Esrâ ve’s-Sebâyâ fi’l-Hurûbi’l-İslâmiyye, Dâru’l- Kütübi’l-İslâmiyye, Birinci Baskı, Beyrut, 1986. Armağan, Servet, İslâm Hukukunda Temel Hak ve Hürriyetler, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Beşinci Baskı, Ankara, 2004. _____, Anahatlarıyla İslâm Hukuku (Temel Bilgiler-Kaynaklar), Akademi Yayınları, İzmir, 2009. Arnold, Thomas Walker, “Halife” Maddesi, İslâm Ansiklopedisi, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1987, V, ss.148-155.