HZ. EBÛ BEKİR’İN DEVLET BAŞKANI OLARAK YAPTIĞI İLK KONUŞMASININ İSLÂM İDARE HUKUKU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Hz. Peygamberin sav vefatından sonra kısa süreli bir sarsıntı geçiren Müslümanlar, hemen toparlanıp Hz. Ebû Bekir’e biat etmiş ve onu devlet başkanı seçmişlerdir. Hz. Ebû Bekir’in devlet başkanı olarak tarihe mal olan ilk konuşması adeta onun insanlığa sunduğu “siyaset manifestosudur.” Bu konuşmanın, İslâm idare hukuku açısından birey, toplum ve idarecilere ışık tutacağı kuşkusuzdur. Bu bağlamda ilk halifenin İslâm idare hukuku açısından “yönetim şekli” ve izlediği “sosyal siyaset” ve hedeflediği “adalet” hep merak konusu olmuştur. Bu sebeple makalede; idareci olarak Hz. Ebû Bekir’in yapmış olduğu ilk konuşmasının İslâm İdare Hukuku açısından değerlendirilmesi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Hz. Ebû Bekir’in Hutbesi, İslâm İdare Hukuku, Yönetim Şekli, Adalet

HZ. ABU BEKR MADE IN FIRST SPEECH PRESIDENT OF ISLAMIC LAW OF ADMINISTRATION

Muslims who had short-term concussion after the death of prophet paid homage to Abu Bakr and they chose as the caliph. The first speech of Abu Bakr as president that come out of the history was “manifest of politics”. It is certain that this speech will shed a light on individuals, societies and administrators in terms of Islamic Administrative Law. In this context, “regime”, “social politics” and “justice” that first caliph adopts in terms of Islamic Administrative Law have been always wondered. In this study, the first speech sermon of Abu Bakr as an administrator has been investigated regarding to Islamic Administrative Law.

Keywords:

Sermon of Abu Bakr, Justice, Regime, Islamic Administrative Law,

PDF

___

Ahmed b. Hanbel. “Müsned”, V, Beyrut (1969).
Avva, Muhammed, Selim. “İslâm Devletinde Yönetim Şekli”, Mana Yayınları, İstanbul (2011).
Bardakoğlu, Ali. “Şûrâ Md”, İİGYA, IV, İstanbul (1997).
Balcı, İsrafil. “Hz. Ebû Bekr Döneminde İç Siyâset ve İdare” Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi , (1999).
Bakkal, Ali. “Ebû Bekir’in Halîfe Seçilmesinde “İmamlar Kureyş’tendir” Hadîsinin Rolü Üzeri- ne”, İSTEM: İslâm San’at, Tarih, Edebiyat ve Mûsikîsi Dergisi, (2005).
Belâzurî, Ebû'l-Abbas Ahmed b. Yahya b. Cabir, “Fütûhu'l-Buldân, (thk. Rıdvan Muhammed Rıdvan)”, el-Matbaatu’l Mısriyye, Kahire (1932).
Buhârî, “el-Câmiu’s-Sahîh VIII” İstanbul (1992).
Can, Hasan, “İdeal Siyaset ideal Devlet”, Akçağ Yayınları, Ankara (2013).
Dârimî, Ebû Muhammed b. Abdurrahman. “Sünen, I-II,” İstanbul (1992).
Denek, Nur, Muhammed. “İslâm’da Eşitlik ve Sosyal Adalet” Phoenix Yayinevi, Ankara (2010). Demirci, Abdurrahman, “Hz. Ebû Bekir’in Fetih Anlayışı”, s. 6-9; http://dergipark.gov.tr/download/article-file/25555.
Ebû Ubeyd, el-Kasım b. Sellâm, “Kitâbu’l-Emvâl”, (thk. Muhammed Hamid Fıki), (b.y.y.), (1353).
Ebû Davud, Süleyman b. el-Eş’as es-Sicistani. “Sünen” Çağrı Yayınları İstanbul (1982).
Fayda, Mustafa. “Ebû Bekir” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, İstanbul (1994).
Fığlalı, Ethem Ruhi. “Din ve Devlet İlişkileri” Muğla (1997).
Furuzabadi, Mecduddin Muhammed b. Yakub. “Basairu Zevi’t-Temyiz fi Letaifi Kitabi’l-Aziz, IV,” Beyrut, trs.
Gazali, Muhammed. “İhya’u-Ulumu’d-Din” İstanbul trs.
Güneş, Kadir. “el-Mu’cemu’- Arabiyyu’l-Esâsî”, Mektep Yayınları, İstanbul (2013).
Habenneke, Abdurrahman Hasan, el –Meydani. “el-Ahlakü’l-İ-İslâmiyye ve Üsüsüha, I” Şam (1407/1987). https://sorularlaİslâmiyet.com/hz-Ebû-bekirin-halife-secilmesi-nasil-olmustur
Hamîdullah, Muhammet. “İslâm Peygamberi, (Çev: Salih Tuğ)” İrfan Yayınları, I- II, İstanbul (1993).
Hitti, Philip K., “Siyasi ve Kültürel İslâm Tarihi, (çev. Salih Tuğ)”, İstanbul, Boğaziçi Yay., (1980).
İbn Haldun. “Mukaddime” (Çev: Zakir Kadiri Ugan), M.E.B.Y., İstanbul (1989).
İbn Manzur, Ebûl Fadl Cemaleddin Muhammed. “Lisanül Arab, XI” Beyrut, trs.
İbn Esir, İzzuddin Ebû’l-Hasan Ali b. Muhammed el-Cezer. “Üsdü'l-Gâbe fî Marifeti’s- Sahâbe III” Mısır (1869).
İbn Sa‘d, Ebû Abdullah Muhammed, “Kitâbu’t-Tabakâti’l-Kübrâ”, (I-XI), (thk. Ali Muhammed Ömer), Mektebetu’l-Hanci, Kahire (2001).
İbn Manzur, Cemâlüddin Muhammed b. Mükerrem, Lisânü’l-Arab, XIV, Dâru Sâdr, trs.
Hatipoğlu, Mehmet, Said. “İslâm’da İlk Siyasi Kavmiyetçilik, Hilafetin Kureyşliliği”, 122-213 http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/767/9724.pdf.
Hizmetli, Sabri, “Genel Olarak Raşid Halifeler Dönemi Olayları: Sonuçları ve Etkileri”; http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/779/9963.pdf.
Kazıcı, Ziya. “İslâm Müesseseleri Tarihi” Kayıhan Yayınları, İstanbul (1996).
Ali El-Müttaki. “Kenzu’l-Ummal” No: 8994.
Kettânî, Hasan el-İdris. “et-Terâtibu’l-İdâriyye, I-II” Rabat (1927).
Serahsi, Ebû Bekr Muhammed. “Usulu’s-Serahsi, II” Beyrut, trs.
Shaban, M.A. “Islamic History: A New Interpretation I” Cambridge (1971).
Suyutî, Celalüddin Abdurrahman. “Tarihu’l-Hulefâ” Mısır (1305).
Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr, “Târihu’t-Taberî; Tarîhu’r-Rusûl ve’l Mulûk”, (I-XI), (thk. Muhammed Ebû’l- Fazl İbrahim), Daru’l Mearif, Târîh, c. III, Kahire, trs
Tancî, Muhammed b. Tavit. “İslâm Mezhepleri Hakkında Düşünceler ve İslâm Mezhepleri Ta- rihi Ders Notları” İstanbul Üniversitesi Yüksek İslâm Enstitüsü, İstanbul trs.
Thomas Walker Arnold, “İntişâr-ı İslâm Tarihi, çev. Hasan Gündüzler”, Ankara, Akçağ Yay., (1971)
Topaloğlu, Bekir, İslâm Ansiklopedisi, DİA, c. 43, s. 24. Ankara (2013)
Zeydan, C. “Medeniyet-i İslâmiye Tarihi, I” İstanbul (1328h).
http://www.İslâmveihsan.com/İslâm-nedir-iman-nedir-ihsan-nedir-İslâmin-kisaca-tarifi.html.
http://hrlibrary.umn.edu/arab/IS-5.html.