Sürdürülebilirlik Kapsamında Ekoturizmin Çevresel, Ekonomik ve Sosyo-Kültürel Etkileri

Doğal, kültürel ve tarihi değerlerin kaynak olarak kullanıldığı turizm sektöründe, özellikle çevre üzerindeki olumsuz etkilere karşı alternatif olarak ortaya çıkan sürdürülebilirlik yaklaşımlarından biri ekoturizmdir. Doğal kaynakların sürdürülebilirliğini güvence altına alan, yöre halkının ekonomik açıdan gelişimini sağlayan ve sosyo-kültürel değerlerin korunması olarak değerlendirilen ekoturizm; ekolojik sistemin korunması ve gelecek nesillere aktarılması yönünde sorumluluk taşıyan doğa temelli bir turizm aktivitesidir. Ancak; ekoturizmin iyi kontrol edilememesi durumunda, doğaya, doğal yaşama, yerel halka, yerel ve ulusal ekonomiye olumsuz etkileri de olmaktadır. Ekoturizmin çevresel, ekonomik ve sosyokültürel anlamda olumlu/olumsuz etkilerini ortaya koymak amacıyla yapılan bu çalışmada; sürdürülebilirlik, sürdürülebilir gelişme, sürdürülebilir turizm ve ekoturizm kavramları irdelenerek, ekoturizm faaliyetlerinin amacına uygun olarak gerçekleştirilebilmesi için öneriler geliştirilmiştir

Environmental, Economic and Socio-Cultural Impacts of Ecotourism within the frame of Sustainability

Keywords:

-,

___

  • Akşit S. 2007. Doğal ortam duyarlılığı açısından sürdürülebilir turizm. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 23, Yıl: 2007/2, 441-460.
  • Andereck K.L. 1993. The impact of tourism on natural resources. Parks and Recreation, 28(6), 26-32.
  • Anonim, 2007. Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Eylem Planı 2007-2013. Yayın No: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları-3085, 101 s., Ankara.
  • Arslan Y. 2005. Erdek ve çevresinin ekoturizm açısından değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 8, Sayı:13, 29-53.
  • Avcıkurt C. 2007. Turizm sosyolojisi, turist- yerel halk etkileşimi, ISBN: 978-975-8326-75-4, 184s, Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Caldicott J., Fuller D. 2005. The concept and relevance of ecotourism to indigenous economic and human development in remote Australian communities. Centre for enterprise development and research, Southern Cross University Coffs Harbour Campus in Conjunction with the Centre for Regional Tourism Research (CEDOR), Occasional paper No:6, 18 s, Australia.
  • Collin P.H. 2004. Dictionary of environment & ecology. EISBN-13: 978-1-4081-0222-0, 265 s, Bloomsbury publishing plc, London.
  • Çelem H., Kılıç Benzer A.N. 2007. Bolu- Göynük ve yakın çevresi doğal ve kültürel kaynaklarının ekoturizm açısından değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Kesin Raporu, 293 s, Ankara.
  • Demir C., Çevirgen A. 2006a. Turizm ve çevre yönetimi sürdürülebilir gelişme yaklaşımı. ISBN: 975-591-845-0, 188 s, Nobel yayın dağıtım, Ankara.
  • Demir C., Çevirgen A. 2006b. Ekoturizm yönetimi., ISBN: 975-591-844-2, 222 s, Nobel yayın dağıtım, Ankara.
  • Erdoğan N. 2003. Çevre ve (eko)turizm. ISBN: 975-93130-2-2, 317 s, Erk yayıncılık, Ankara.
  • Erdoğan N. 2005. Sürdürülebilirlik açısından Türkiye’de ekoturizm gerçeği. Ekoloji Magazin- Doğa, Çevre ve Kültür Dergisi, Sayı 6, (Nisan- Haziran 2005), 36-41.
  • Gaul D. 2003. Environmental impacts of ecotourism a review of literature. Web Sitesi: www.fao.org/forestry/foris/pdf/foph/ecotour.pdf, Erişim Tarihi: 15.04.2009.
  • Gössling S. 1999. Ecotourism: A means to safeguard biodiversity and ecosystem function?. Ecological Economics, 29(2), 303-320.
  • Gössling S., Hall C.M., Weaver D. B. 2009. Sustainable Tourism Futures Perspectives on Systems, Restructuring and Innovations, (Editörler: GOSSLING, S., HALL C.M. ve WEAVER D. B., Sustainable Tourism Futures Perspectives on Systems, Restructuring and Innovations), 1-19, New York.
  • Hounsome R., Ashton P. 2001. Sustainable development for the mining and minerals sector in Southern Africa. Draft position paper for the mining, Minerals and Sustainable Development Project (MMSD Southern Africa), 16 s, Stellenbosch.
  • Leung Y. F., Marion J. F., Farrell T. A. 2008. Recreation Ecology in Sustainable Tourism and Ecotourism: a Strengthening Role, (Edidörler: MCCOLL, S.F. ve MOISEY, R.N., Tourism, Recreation and Sustainability 2nd Edition Linking Culture and The Environment), 19-38, USA.
  • Marques L.C. 2000. An evaluation of ecolodges in the Brazilian Amazon. Ecotourism Conference in the Dominican Republic, (20-22 July), Web Sitesi: http://kiskeya- alternative.org/publica/diversos/ecolodge- brasil.html, Erişim Tarihi: 01.04.2009.
  • Mastny L. 2002. Uluslararası turizmin yönünü değiştirmek. Dünyanın Durumu 2002, Worldwatch Enstitüsü Raporu, TEMA Vakfı Yayın No: 37, S 133-166, İstanbul.
  • McColl S. F., Moisey, R. N. 2008. Pathways and Pitfalls in the Search for Sustainable Tourism”, (Edidörler: MCCOLL, S.F. ve MOISEY, R.N., Tourism, Recreation and Sustainability 2nd Edition Linking Culture and the Environment), 1-17, USA.
  • Nepal S.K., 2000. Tourism in protected areas the Nepalese Himalaya. Annals of Tourism Research, Vol. 27, No. 3, 661-681.
  • Özkan Yürik E. 2003. Turizmin geleceği: ekoturizm. Standard Dergisi, Ajans Türk Matbaacılık Sanayi A.Ş., Yıl:42, Sayı:500, Ankara.
  • Öztürk S. 2005. Kastamonu-Bartın Küre Dağları Milli Parkı’nın rekreasyonel kaynak değerlerinin irdelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Sayı: 2, 138-148.
  • Saskatchewan Environmental Society 2009. The ecotourism incentive: Economic development while preserving the environment, Web Sitesi: http://www.enviromentansociety.ca/issues/forests /ecotourism.pdf, Erişim Tarihi: 03.05.2009, 8 s., North Saskatoon, Saskatchewan, Canada.
  • The Nature Conservancy 2009, Web Sitesi: www.nature.org/aboutus/travel/ecotourism/about/ art667.html, Erişim Tarihi: 04.04.2009.
  • TIES 1990. Description and Ecotourism principles, Web Sitesi: http://www.ecotourism.org, Erişim Tarihi: 09.03.2009.
  • UNESCO ve MAB 2002. Ecotourism and sustainable development in biosphere reserves: Experiences and prospects. Workshop Summary report, Quebec City, May 24-25, 55 s., Canada, Web Sitesi: http://unesdoc.unesco.org/images/0012/001277/1 27757e.pdf, Erişim Tarihi: 15.07.2009.
  • World Ecotourism Summit 2002. Québec declaration on ecotourism. International year of ecotourism 2002, 19 s., Québec City, Canada, Web Sitesi: http://www.gdrc.org/uem/eco- tour/quebec-declaration.pdf, Erişim Tarihi: 25.07.2009.
  • WTO 2009. WTO-UNEP concept paper. International year of ecotourism 2002, Web Sitesi: www.world-tourism.org, Erişim Tarihi: 10.03.2009.
  • Yücel C. 2002. Turizmde yükselen değer: ekoturizm. TÜRSAB Ar-Ge Departmanı, Nisan 2002, Web Sitesi: www.tursab.org.tr, Erişim Tarihi: 16.03.2009.