Kadınların özyaşam öykülerinde kadınlık ve öğretmenlik kimliklerinin kuruluşu: Emekli kadın öğretmenlerle mikro düzlemde bir sözlü tarih çalışması

Bu çalışma, 1920 ve 1954 doğumlu ve sırayla biri kentsel, diğeri kırsal bölgede yetişmiş iki emekli kadın öğretmenin anlatıları doğrultusunda, öğretmen kadınların deneyimlerini, ilgili tarihsel bağlamlar ekseninde karşılaştırmalı olarak incelemeyi amaçlamaktadır. Nitel araştırma deseni ve yapılandırılmamış görüşme yönteminin kullanıldığı araştırmada veriler ses kayıt cihazı yoluyla kayıt altına alınmış; betimsel analiz tekniğine uygun şekilde görüşmelerden doğrudan alıntılar yapılarak çözümlenmiş; son olarak bu iki anlatı ilgili literatür ile desteklenerek ve karşılaştırmalı olarak tartışılmıştır. Çalışma, baba otoritesinin/figürünün, her iki kadının yaşamını şekillendirmede önemli bir rol oynadığını; 1920 doğumlu Nalân Hanımın, kimliğini,cinsiyetçi işbölümünün içselleştirildiği geleneksel toplumsal cinsiyet perspektifinden ideal kadın/ideal evlat ve ideal öğretmen olarak kurgularken; 1954 doğumlu Sevim Hanımınidealist öğretmeneğitimli/çalışan kadın , ve adil öğretmen anne olarak kurguladığını ortaya koymuştur.

Constructing femininity and teaching identity in women s narratives: An oral history studied at micro scale with the retired female teachers

This study aims to examine the experiences of female teachers comparatively on the axis of historical contexts in line with the narrations by two retired female teachers, who was born in 1920 and grown in urban area, and was born in 1954 and grown in the countryside, respectively. In this study, qualitative research approach and unstructured interview method are used. In addition, the data was recorded through a voice recorder, analyzed by quoting directly from the interviews in accordance with the descriptive analysis technique, and finally, these two narrations were discussed comparatively by being supported with the related literature. The study suggested that the father s authority and/or figure played an important role in shaping the lives of both women. Whereas Ms. Nalan, who was born in 1920, construct her identity as theideal woman/ideal daughter and ideal teacher from the perspective of traditional gender internalized by the sexual division of labour, Ms. Sevim, who was born in 1954, construct her identity as idealist teacher , educated/working woman , and fair teacher/mother .

PDF

___

Akyüz, Y. (2001). Türk Eğitim Tarihi (8. baskı) İstanbul: Alfa.
Arabacı, İ.B. (1999). MEB Teftiş Politikaları (1). Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 20, 545-575. Erişim: 09 Eylül 2013 http://www.pegem.net/dosyalar/dokuman/924- 20120221154628-arabaci.pdf
Arat, Y. (1991, Bahar). 1980ler Türkiyesinde Kadın Hareketi: Liberal Kemalizmin Radikal Uzantısı. Toplum ve Bilim, 53.
Bakacak, A. G. (2009, Güz). Cumhuriyet Dönemi Kadın İmgesi Üzerine Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 44, 627-638.
Çakır, S. (2011). Feminist Tarih Yazımı: Tarihin Kadınlar İçin, Kadınlar Tarafından Yeniden İnşası. Serpil Sancar (der.), Birkaç Arpa Boyu...21. Yüzyıla Girerken Türkiyede Feminist Çalışmalar (cilt 1) içinde (s. 505-533). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
Davis, N. Y. (2003). Cinsiyet ve Millet (çev. A. Bektaş). İstanbul: İletişim Yayınları.
Dinç, S. (t.y.a) Cumhuriyet Dönemi Eğitim Tarihimizde II. Milli Eğitim Şûrası (15 21 Şubat 1943) Ve Uygulamaları. Erişim: 25 Ocak 2014 http://turkoloji.cu.edu.tr/ATATURK/aras- tirmalar/sait_dinc_II_milliegitim_surasi.pdf
Dinç, S. (t.y.b) Cumhuriyet Dönemi Eğitim Tarihimizde III. Milli Eğitim Şûrası Ve Uygulamaları (2 10 ARALIK 1946). Erişim: 25 Ocak 2014 http://turkoloji.cu.edu.tr/ATA- TURK/arastirmalar/sait_dinc_III.miiliegitim_surasi_ve_uygulamalari.pdf
Durakbaşa, A. (1998). Cumhuriyet Döneminde Modern Kadın Ve Erkek Kimliklerinin Oluşumu: Kemalist Kadın Kimliği Ve Münevver Erkekler. A. Berktay Hacımirzaoğlu (Ed.), 75 Yılda Kadınlar Ve Erkekler içinde (s. 29-50). İstanbul: Tarih Vakfı.
Edgü, E. (2010). Evin Direği, Sokağın Bekçisi. A. Akpınar, G. Bakay, H. Dedehayır (drl.), Kadın ve Mekân içinde ( s. 72-79). İstanbul: Turkuvaz.
Ekiz, D. (2003). Eğitimde Araştırma Yöntem Ve Metodlarına Giriş. Ankara: Anı.
İlyasoğlu, A. (2006). Türkiye Kadın Tarihinin Araştırılmasında Yöntem Sorunları ve Sözlü Tarih Yöntemi. Kadın Çalışmaları Dergisi, 1(3), s. 94-101.
Mies, M. (t.y.). Feminist Araştırmalar İçin Bir Metodolojiye Doğru. Serpil Çakır, Necla Akgökçe (yay. haz.), Kadın Araştırmalarında Yöntem içinde (s.48-64). İstanbul: Sel.
Neuman, W. L. (2007). Toplumsal Araştırma Yöntemleri, Nitel ve Nicel Yaklaşımlar (cilt 2, çev. S. Özge). İstanbul: Yayın Odası.
Oktar T. (1998). Osmanlı Toplumunda Kadının Çalışma Yaşamı. İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi.
Özgüven, Y. (2010). Yeni Kadın Kimliği: Evin Öznesi/Evin Nesnesi Kadın. A. Akpınar, G. Bakay, H. Dedehayır (drl.), Kadın ve Mekân içinde (s. 220-234). İstanbul: Turkuvaz.
Savran, G. A. (2008). İkinci Basıma Önsöz. G.A. Savran, N. T. Demiryontan (haz.), Kadının Görünmeyen Emeği içinde (s. 9-16). İstanbul: Yordam.
Tan, M. (2003). Eğitim Yönetiminde Kadınlara Yer/Gerek Var Mı?. C. Elma, Ş. Çınkır (yay. haz.), 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu içinde:16-17 Mayıs 2002- Ankara: Bildiriler (s. 37-46). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, 191. Erişim: 7 Eylül 2013 http://kitaplar.ankara.edu.tr/dosyalar/pdf/100.pdf
Türkmen, M. (1990). İlköğretim Müfettişi İstihdamında Kadın Ve İlgili Tutumlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Yıldırım, A. ve H. Şimşek (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. Baskı)Ankara: Seçkin Yayınları.