Ayşe Hümeyra GÖKMEN, Hatice DEVECİ, Kübra BİNGÖL, Hatice BEKİR, Z. Fulya TEMEL, Kübra KANAT

Okul Öncesi Öğretmenlerinin High/Scope Yaklaşımı İnançları ile Özyeterlik İnançları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu araştırma; okul öncesi öğretmenlerinin High/Scope yaklaşımına olan inançları ile öz yeterlik inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bir diğer amacı Türkiye’de çok fazla çalışmaya yer verilmemiş olan High/Scope yaklaşımına bir kaynak oluşturmak ve öğretmenlere High/Scope yaklaşımları hakkında farkındalık sağlayarak, kendi sistemlerine bu yaklaşımı uyarlayarak faydalanmalarını sağlamaktır. Araştırmanın yöntemi ilişkisel tarama modelidir. Araştırmanın örneklemini Ankara’nın 8 merkez ilçesinde MEB’e bağlı bağımsız ve özel anaokullarında görev yapan gönüllü 346 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda okul öncesi öğretmenlerinin High/Scope yaklaşımı inançları ile öz yeterlik inançlarının alt boyutları olan öğrenme öğretme süreci ve iletişim becerileri arasında pozitif yönlü zayıf bir ilişki bulunurken (r= ,200, r= ,212; p<0,01) aile katılımı, planlama, öğrenme ortamların düzenlenmesi ve sınıf yönetimi arasında pozitif yönlü orta kuvvetli ilişki (r=,332, r=,348, r=,349, r=,309; p<0,01) bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

High/Scope yaklaşımı, öz yeterlik inançları, okul öncesi öğretmenleri.

An Analysis of The Relationship Between Pre-School Teachers’ Beliefs of High/Scope Approach And SelfEfficacy

This study is an attempt to analyze the relationship between pre-school teachers’ beliefs of High/Scope and self-efficacy. Another purpose of the study is to provide a source for High/ Scope approach which is not a common research area in Turkey, and to raise an awareness in teachers regarding High/Scope approach to make them adopt this approach for their systems and make use of it. The method of the research is relational screening model. The sample of the study includes 346 pre-school teachers working in independent and private pre-school education institutions in 8 central districts of Ankara province. The participants were willing to participate in the study. At the end of the study, it was seen that there is a positive and weak relationship between pre-school teachers’ beliefs of High/Scope approach and learning-teaching process and communication skills that are the sub-dimensions of self-efficacy beliefs (r= .200, r= .212; p<0.01). In addition, a medium level positive relationship was detected between their beliefs of High/Scope approach and parental involvement, planning, organization of learning environments, and classroom management (r=.332, r=.348, r=.349, r=.309; p<0.01).

Keywords:

High/Scope approach, self-efficacy belief, pre-school teachers.,

PDF

___

Arıkan, A. (2016). High/Scope programı, Erken çocukluk eğitiminde yaklaşımlar ve programlar, (Ed. Z.F.Temel), 359-403, Ankara: Vize.
Ayvacı, H. Ş., Devecioğlu, Y. & Yiğit, N. (2002). Okul öncesi öğretmenlerinin fen ve doğa etkinliklerindeki yeterliliklerinin belirlenmesi. 5. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunulmuş bildiri, 16-18 Eylül, ODTÜ, Ankara.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood,Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem.
Celep, C. (2002). The correlation of the factors: The prospective teachers sense of efficacy and beliefs, and attitudes about student control, National Forum, 1-10.
Çimen, S. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin tükenmişlik yaşantıları ve yeterlik algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Dembo, M. H & Gibson, S. (1985). Teachers’ sense of efficacy: An important factor in school improvement. The Elementary School Journal, 86(2), 173-184.
Demirtaş, H., Cömert, M. & Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim Dergisi, 36 (159), 96-111.
Goddard, R. D., Hoy, W. K & Hoy, A. W. (2004). Collective efficacy beliefs: Theoretical developments, empirical evidence, and future directions. Educational Researcher, 33(3), 3-13.
Guo, Y., Piasta, S. B., Justice, L. M. & Kaderavek, J. N. (2010). Relations among preschool teachers’ self-efficacy, classroom quality and children’s language and literacy gains. Teaching and Teacher Education, 26, 1094-1103.
Guskey, T. R. (1988). Teacher efficacy, self-concept, and attitudes toward the implementation of instructional innovation. Teaching and Teacher Education, 4, 63–69.
Gürcan, A. (2005). Bilgisayar öz yeterliği algısı ile bilişsel öğrenme stratejileri arasındaki ilişki. Eğitim Araştırmaları, 19, 179-193.
Güven, E. D & Cevher F. N. (2005). Okulöncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1-22.
High/Scope Educational Research Foundation Web Sitesi. High/Scope. İnspiring educators to inspire children. (28 Mayıs 2016).
Hoy, A. W. & Spero, R. B. (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching: A comparison of four measures. Teaching and teacher education, 21(4), 343-356.
Kandır, A., Özbey, S. & İnal, G. (2010).Okul öncesi eğitimde program (1), kuramsal temeller. İstanbul: Morpa.
Karagöz, A. (2009). Okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan programların halk bilimsel açı- dan incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Karasar, N. (1984). Araştırmalarda rapor hazırlama. Ankara: Hacettepe Taş.
Kesgin, E. (2006). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin öz-yeterlilik düzeyleri ile problem çözme yaklaşımlarını kullanma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Denizli İli Örneği),Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
Kotaman, H. (2009). Okul öncesi eğitimde High/Scope modeli. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 31-41.
Oktay, A. (1993). Okul öncesi eğitim ve teori, 9. Okul Öncesi Eğimi ve Yaygınlaştırılması Semineri, Ankara,101.
Özden, Y. (2003). Öğrenme ve öğretme. (5.baskı), Ankara: Pegem. Schweinhart, L. J. (2002). How the perry preschool study grew: A researcher’s tale. Research Bulletin, 32.
Soydan, S. (2013). Erken çocukluk yaklaşımlarına ilişkin görüşler ölçeği’nin türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD),14, (1), 227-242.
Şenol Ulu, F.B. (2012). Okul öncesi öğretmen adayları ile okul öncesi öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine yönelik öz yeterlik inançlarının karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi, Ankara: Nobel.
Tepe, D. & Demir, K. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin öz yeterlik inançları ölçeği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 137–158.
Tschannen-Moran, M. & Woolfolk-Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783–805.
Tschannen-Moran, M., Woolfolk-Hoy, A. & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68, 202-248
Tümkaya, S. & Gülaçtı, F. (2010). Erken çocukluk eğitimi. Ankara: Nobel.
Vural, D. E. & Hamurcu, H. (2008). Okul öncesi öğretmen adaylarının fen öğretimi dersine yönelik öz-yeterlik inançları ve görüşleri. İlköğretim Online,7(2).
Weikart, D. P. (1971). Relationship of Curriculum, Teaching, and Learning in Preschool Education. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED049837.pdf 25.05.2016 (2016, Mayıs 24).
Weikart, D. (1975). Young children in action. Ypsilanti, MI: High/Scope Press.
Wolters, C. A. & Daugherty, S. G. (2007). Goal structures and teachers’ sense of efficacy: Their relation and association to teaching experience and academic level. Journal of Educational Psychology, 99, 181–193.