Hurşide Kübra ÖZKAN, Kevser TOZDUMAN YARALI

Beş-Altı Yaş Çocuklarının Bilişsel Stilleri ile Sosyal Yetkinlik ve Davranış Durumlarının İncelenmesi

Araştırmada, beş-altı yaş çocuklarının bilişsel stilleri ile sosyal yetkinlik, saldırganlıkkızgınlık ve anksiyete-içe dönüklük davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nicel modelde ilişkisel tarama deseninde tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Kırklareli’nde okul öncesi eğitime devam eden beş-altı grubu toplam 148 çocuk oluşturmuştur. Bu araştırmada verileri toplamak için Kansas Okul Öncesi Dönemdeki Çocuklar İçin Düşüncelilik İçtepisellik Ölçeği, Sosyal Yetkinlik ve Davranış Değerlendirme Ölçeği-SYDD ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 20 paket programı kullanılarak Kruskal Wallis H Testi, Ki,Kare analizi yoluyla analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, çocukların bilişsel stilleri ile sosyal yetkinlikleri arasında anlamlı ilişki bulunurken, saldırganlık ve anksiyete-içe dönüklük arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Bilişsel stil, okul öncesi eğitim, sosyal yetkinlik, davranış sorunları

The Investigation of Five to Six-Years Old Children’s Cognitive Styles, Social Competence and Behaviours

In the study, it is aimed to investigate the relationship between five-six-year-old children’s cognitive styles and social competence, aggression-anger and anxiety-introversion behaviors. The study is designed as a relational screening study which is one of the quantitative methods. The study group included 148 five to six years old pupils in a preschool in Kırklareli. In this study, Kansas Reflection-Impulsivity Scale for Preschoolers (KRISP), Social Competence and Behavior Evaluation Scale-30 (SCBE-30) and Personal Knowledge Form were used. The data were analysed using SPSS 20 package program and through Kruskal Wallis H Test, Chi Square Analysis. As a result of the study, there was a statistically significant relationship between children’s cognitive styles and their social competence while there was no significant relationship between aggression and anxiety-introversion.

Keywords:

Cognitive style, preschool period, social competence, behavior problems.,

PDF

___

Bernfeld, G. A., & Peter, R. D. (1986). Social reasoning and social behaviour in reflective and ımpulsive children. Journal of Clinical Child Psychology, 15(3), 221-227.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (15. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Ceylan, E. (2008). Okul öncesi eğitime devam eden 5-6 yaş çocuklarının bilişsel tempoya göre yaratıcılık düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Çorapçı, F., Aksan, N., Yalçın, D. A., & Yağmurlu, B. (2010). Okul öncesi dönemde duygusal, davranışsal ve sosyal uyum taraması: Sosyal yetkinlik ve davranış değerlendirme-30 ölçeği. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17(2), 63-74.
Çorbacı, O. A. (2008). 6 yaş çocuklarında sosyal yeterliliğin, akran ilişkilerinin ve sosyal bilgi işleme sürecinin değerlendirilmesi. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Egeland, B. (1974). Training impulsive children in the use of more efficent scanning technigues. Child Development, 45, 165-171.
Ekinci, O. (2001). Okul öncesi eğitimin ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin başarısı üzerine etkisi (Gaziantep örneği). Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Eska, B., & Black, K. N. (1971). Conceptual tempo in young grade-school children. Child Development, 42, 505-516.
Gander, M. J., & Gardiner, H. W. (2010). Çocuk ve ergen gelişimi (7. Baskı). Ankara: İmge.
Gargallo, B. (1993). Basic variables inreflection-impulsivity: A training programme to increase reflectivity. Europen Journal of Psychology of Education, 8(2), 151-167.
Gullo, D. F. (1988). An investigation of cognitive tempo and its effects on evaluating kindergarten children’s academic and social competencies. Early Child Development and Care, 34(1), 201-215.
Gülay, H. (2008). 5-6 yaş çocuklarına yönelik akran ilişkileri ölçeklerinin geçerlik güvenirlik çalışmaları ve akran ilişkilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Harrison, A., & Nadelman, L. (1972). Conceptual tempo and inhibition of movement in black preschool children. Child Development. 43(2), 657-68.
Johnson, B. & Christensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları. (Selçuk Beşir Demir, Çev. Ed.). Ankara: Eğiten Kitap.
Kagan, J., Rosman, B. L., Day, D., Albert, J., & Phillips, W. (1964). Information processing in the child: significance of analytic and reflective attitudes. Psychological Monographs: General and Applied, 78, 1-37.
Marks, A. (2007). Relationships between cognitive styles and levels of in preschool children. 11 Ocak 2015 tarihinde http://www.Unt.Edu/Honors/Eagelefeather/2005_Issue/Marks. Shtml sayfasından erişilmiştir.
Meichenbaum, D., & Gooodman, J. (1969). Reflection-impulsivity and verbal control of motor behavior, Child Development, 40, 785-797.
Merrel, K. V. (1995). An investigation of the relationship between social skill and internaziling problem in early childhood: construct validity of the preschool and kindergarten behavior scales. Journal of Psychoeducational Assesment. 13(3), 230–240.
Messer, S., & Brodzinsky, D. (1979). The relation of conceptual tempo to aggression and its control. Child Development, 50 (3), 758-766.
Ogelman, G. H. & Topaloğlu, Ç. Z. (2014). 4-5 yaş çocuklarının sosyal yetkinlik, saldırganlık, kaygı düzeyleri ile anne-babalarının ebeveyn öz yeterliği algısı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 241-271.
Owens, E. B., & Shaw, D. S. (2003). Predicting growth curves of externalizing behavior across the preschool years. Journal of Abnormal Child Psychology, 31(6), 575-90.
Özbey, S., & Alisinanoğlu, F. (2009). A study on problem behavior of 60-72 months children who attending public early childhood education ınstitution. The Journal of International Social Research, 2(6), 493-517.
Pekarsky, R. (2012). Effect of the child directed interaction phase of parent-child interaction therapy on behavioral impulsivity in young children. Doctoral dissertation, Hofstra University, Hempstead, NY.
Reeve, J., Jang, H., Carrell, D., Jeon, S., & Barch, J. (2004). Enhancing students’ engagement by increasing teachers’ autonomy support. Motivation and Emotion, 28, 147-169.
Roberts, T. (1979). Reflection-impulsivity and reading ability in seven-year-old children. British Journal of Educational Psychology, 49, 311-15.
Rozencwajg, P., & Corroyer, D. (2005). Cognitive processes in the reflective-impulsive cognitive style. The Journal of Genetic Psychology, 166 (4), 451-463.
Schleifer, M. & Dougles, V. I. (1973). Moral judgements, behaviour and cognitive style in young children, Canadian Journal of Behavioral Science, 5, 133-144.
Seçer, Z., & Çeliköz, N. K. (2009). Social skill and problem behaviour of children with different cognitive style who attend preschool education. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1554-1560.
Seçer, Z., Çeliköz, N., Koçyiǧit, S., Seçer, F. ve Kayılı, G. (2010). Social skills and problem behaviours of children with different cognitive styles who attend preschool education. Australian Journal of Guidance and Counselling, 20(1), 91-98.
Seçer, Z., N., Ç., & Yaşa, S. (2006). Okul öncesi dönemdeki çocukların bilişsel stillerine göre ahlaki ve sosyal kural anlayışları. Avrupa Birliği Sürecinde Okul Öncesi Eğitimin Bugünü ve Geleceği Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri, Kıbrıs.
Senemoğlu, N. (1994). Okul öncesi eğitim programı hangi yeterlikleri kazandırmalıdır? Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 21-30.
Stacks, A., & Goff, J. (2006). Family correlates of internalizing and externalizing behavior among boys and girls enrolled in Head Start. Early Child Development and Care, 176(1) ,67-85.
Stenberg, R. J., & Grigorenko, E. L. (1997). Are cognitive style in style. American Psychologist Association, 52(7), 700-712.
Trawick-Smith, J. (2014). Erken çocukluk döneminde gelişim. ( B. Akman, Çev. Ed.). Ankara: Nobel.
Ward, W. C. (1968). Reflection-impulsivity in kindergarten children. Child Development, 39, 867-874. Yaralı, K. (2015). Okul öncesi eğitime devam eden 5-6 yaş çocuklarının bilişsel tempolarına göre benlik algılarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitimi Bilimleri Enstitüsü, Ankara