Ali Yiğit KUTLUCA, Aylin YILMAZ, Ezgi İBİŞ

Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı; öğretmen adaylarının eleştirel düşünme tutumlarını cinsiyet, akademik başarı, sınıf düzeyi ve bölüm türü değişkenleri açısından incelemektir. Uygulama; İstanbul’daki bir vakıf üniversitesinin eğitim fakültesinde öğrenim gören 326 öğretmen adayı (197, Kadın; 129, Erkek) ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının eleştirel düşünme tutumlarını belirlemek için literatürde yer alan “Eleştirel Düşünme Ölçeği (EDÖ)” kullanılmıştır. Bunun yanında cinsiyet, genel not ortalaması, sınıf düzeyi ve bölüm türü gibi veriler de toplanmıştır. Veriler üzerinde yapılan Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H testleri ve korelâsyon analizi sonucunda; öğretmen adaylarının eleştirel düşünme tutumları ile bölüm türü ve akademik başarıları arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ulaşılan sonuçlar, ilgili literatür ışığında değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Eleştirel düşünme tutumları, öğretmen adayı, bölüm türü, sınıf düzeyi

Examination of Teacher Candidates' Critical Thinking Attitudes in Terms of Various Variables

The purpose of this research is to explore the critical thinking attitudes of the prospective teachers in terms of gender, academic achievement, age, class level and department type variables. Research data were collected from 326 prospective teachers (197, Female; 129, Male) who have been studied at the faculty of education of a foundation university in Istanbul. In order to measure the critical thinking attitudes of the teacher candidates participating in the research, Critical Thinking Scale (CTS), which was located in the literature. Some data such as gender, general achievement averages, age, class level and department type of participants were also collected. In conclusion of Mann Whitney U and Kruskal Wallis H tests and correlation analysis performed on the data, it is revealed that there is a significance relationship between the critical thinking attitudes of prospective teachers and department type and academic achievement. The obtained results were evaluated in the light of the relevant literature.

Keywords:

Critical thinking, prospective teacher, department type, class level,

PDF

___

Alkın-Şahin, S., Tunca, N. ve Ulubey, Ö. (2014). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. İlköğretim Online. 13(4), 1473-1492.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (16.Baskı). Ankara: Pegem Akdemi.
Can, Ş. ve Kaymakçı, G. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Eduction Sciences. 10(2), 67-83.
Cody, D. E. (2006). Critical thoughts on critical thinking. The Journal of Academic Librarianship, 32(4), 403-407.
Ekinci, Ö. ve Aybek, B. (2010). Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimle-rinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 816-827.
Elder, L., & Paul, R. (2010). Critical thinking: competency standards essential for the cultivation of intellectual skills, Journal of Developmental Education, 34(2), 38–39.
Emir, S. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 34-57.
Ennis, R. H. (1985). A logical basis for measuring critical thinking skills. Educational leaders-hip, 43(2), 44-48.
Ennis, R. H. (1993). Critical thinking assessment. The Ohio State University, College of Education, 32(3), 179-186.
Ennis, R. H. (2011). The nature of critical thinking: an outline of critical thinking disposition and abilities. In Presentation at the Sixth International Conference on Thinking at MIT.
Evin-Gencel, İ. (2016). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme tutumları. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(7), 232-239.
Facione, P. A., Facione, N. C. ve Giancarlo, C.A.F. (1998). The California critical thinking dispositions inventory. California: Academic Pres.
Fahim, M. ve Nasrollahi-Mouziraji, A. (2013). The relationship between Iranian EFL students' self-efficacy beliefs and critical thinking ability. Theory and Practice in Language Studies. 3(3), 538-543.
Fisher, A. (2001). Critical thinking: An introduction. Cambridge University Press.
Floyd, C. B. (2011). Critical thinking in a second language. Higher Education Research & Development, 30(3), 289-302.
Genç, S. Z. (2008). Critical thinking tendencies. Educational Sciences: Theory & Practice, 8(1), 107-116.
Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi (28.Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kartal, T. (2012). İlköğretim fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 279-297.
Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kizilet, A. (2017). Investigation of critical thinking attitudes and reading habits of teacher candidates. Educational Research and Reviews, 12(6), 323-328.
Kuvaç, M. ve Koç, I. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri: İstanbul Üniversitesi örneği. Turkish Journal of Education, 3(2), 46-59.
Loughran, J. J. (2002). Effective reflective practice: In search of meaning in learning about teaching. Journal of Teacher Education, 53(1), 33-43.
Lun, V. M. C., Fischer, R. ve Ward, C. (2010). Exploring cultural differences in critical thin-king: Is it about my thinking style or the language I speak?. Learning and Individual differences, 20(6), 604-616.
McDonald, S. D. (2017). Enhanced Critical Thinking Skills through Problem-Solving Games in Secondary Schools. Interdisciplinary Journal of E-Learning & Learning Objects, 13, 79-96.
Manalo, E., Kusumi, T., Koyasu, M., Michita, Y., & Tanaka, Y. (2013). To what extent do culture-related factors influence university students’ critical thinking use?. Thinking Skills and Creativity, 10, 121-132.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2013). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (3-8. sınıflar) öğretim programı, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Ocak, G., Eymir, E. ve Ocak, İ. (2016). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 63-91.
Özsoy-Güneş, Z., Çıngıl-Barış, Ç. ve Kırbaşlar, F. G. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının matematik okuryazarlığı öz-yeterlik düzeyleri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 47-64.
Pascarella, E. T., & Terenzini, P. T. (2005). How college affects students. Volume 2. A third decade of research. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Profetto‐McGrath, J. (2003). The relationship of critical thinking skills and critical thinking dispositions of baccalaureate nursing students. Journal of Advanced Nursing, 43(6), 569-577.
Saracaloğlu, A. S. ve Yılmaz, S. (2011). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme tutumları ile denetim odaklarının incelenmesi. İlköğretim Online, 10(2), 468-478.
Seferoğlu, S. S. ve Akbıyık, C. (2006). Eleştirel düşünme ve öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 193-200.
Simpson, E. ve Courtney, M. (2002). Critical thinking in nursing education: literature review. International Journal of Nursing Practice, 8, 89-98.
Tekin, N., Aslan, O. ve Yağız, D. (2016). Fen bilimleri öğretmen adaylarının bilimsel okuryazarlık düzeyleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 23-50.
Utriainen, J., Marttunen, M., Kallio, E., & Tynjälä, P. (2017). University applicants’ critical thinking skills: The case of the Finnish educational sciences. Scandinavian Journal of Educational Research, 61(6), 629-649.
West, R. F., Toplak, M. E. ve Stanovich, K. E. (2008). Heuristics and biases as measures of critical thinking: associations with cognitive ability and thinking dispositions. Journal of Educational Psychology, 100(4), 930.
Yanchar, S. C., Slife, B. D. ve Warne, R. (2008). Critical thinking as disciplinary practice. Review of General Psychology, 12(3), 265.
Yılmaz-Özelçi, S. (2012). Eleştirel düşünme tutumuna etki eden faktörler: sınıf öğretmeni adayları üzerine bir çalışma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.