Kimya Eğitimi Alanında Kavram Yanılgıları İle İlgili Tamamlanmış Tezler Üzerine Bir İçerik Analizi: Türkiye Örneği (2005-2015)

Ülkemizde 1998 yılından itibaren, kimya eğitimi alanında kavram yanılgıları konusunda, çok sayıda araştırma yapılmış ve günümüze kadar da devam ettirilmiştir. Bu konuda yapılan çalışmaların çokluğu, konu hakkında genel çerçevenin belirlenmesi ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Çalışmada, Türkiye’de 2005 ve 2015 yılları arasında kimya eğitimi alanındaki kavram yanılgıları ile ilgili tamamlanmış yüksek lisans ve doktora tezleri üzerine bir içerik analizi yapılmıştır. Yüksek lisans tezlerinde daha çok kavram testlerinin, tutum ölçeğinin ve başarı testlerinin kullanılmasının daha çok nicel araştırmaları içermesinden, doktora düzeyinde ise en fazla mülakat ile veri toplanmasının daha çok tümleşik araştırma türünde çalışılmasından kaynaklandığı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

kimya eğitimi, kavram yanılgıları, içerik analizi, yüksek lisans tezleri, doktora tezleri

A Content Analysis Related to Theses about Misconceptions in Chemistry Education: The Case of Turkey (2005-2015)

Lots of studies have been conducted about misconceptions in chemistry since 1998 and it is still a research area in chemistry education. Because of the wide usage of the misconceptions in chemistry education, it is essential to draw a framework about the misconceptions in chemistry education. Content analysis is conducted to analyze master thesis and doctoral thesis in subject of misconceptions in chemistry education, which are published between 2005 and 2015 in Turkey. Result of the study indicates that quantitative methods are preferred in master thesis, on the other hand mixed type methods are preferred in doctoral thesis.

Keywords:

chemistry education, misconceptions, content analysis, master’s thesis, doctoral thesis.,

PDF

___

Baykan, F. (2008). Kimya ve fen bilgisi öğretmen adayları ile on birinci sınıf öğrencilerinin kimyasal bağlanma hakkındaki anlamalarının ve yanılgılarının karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, K.T.Ü., Trabzon.
Benlikaya, R. (2003). Öğrenme çevrimi modelinin kimyasal kinetik ünitesine uygulanması ve değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
Brooks, J. G. & Brooks, M. G. (1999). In search of understanding: the case for constructivist classroom. Alexandria, Virginia: Association for Supervision and Curriculum Development
Canpolat, N. (2002). Kimyasal denge ile ilgili kavramların anlaşılmasında kavramsal değişim yaklaşımının etkinliğinin incelenmesi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Coştu, B. (2002). Ortaöğretimin farklı seviyelerindeki öğrencilerin buharlaşma yoğunlaşma ve kaynama kavramlarını anlama düzeylerine ilişkin bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, K.T.Ü., Trabzon.
Coştu, B. (2006). Kavramsal değişimin gerçekleşme düzeyinin belirlenmesi: Buharlaşma, yoğunlaşma ve kaynama. Doktora Tezi. K.T.Ü., Trabzon.
Çalık, M. (2003). Farklı öğrenim seviyesindeki öğrencilerin çözeltilerle ilgili kavramları anlama seviyelerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, K.T.Ü., Trabzon.
Çepni, S., Ayas, A., Johnson, D. & Turgut, F. (1997). Fizik Öğretimi. YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi, Ankara.
Çepni, S. (2005). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş (2. Baskı). Trabzon.
Çil, N. (2000). Effectiveness of using conceptual change oriented instruction for teaching the acid-base concepts. Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ, Ankara.
Çiltaş, A., Güler G. & Sözbilir, M. (2012). Türkiye’de Matematik Eğitimi Araştırmaları: Bir İçerik Analizi Çalışması, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 565-580.
Doğanay, A. (2003). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. (Ed: C. Öztürk, D.Dilek), Ankara: Pegema Yayıncılık.
Driver, R. (1985). Children's Ideas in Science. Milton Keynes. UK: Open University Press.
Erdem, D. (2011). Türkiye’de 2005-2006 yılları arasında yayımlanan eğitim bilimleri dergile-rindeki makalelerin bazı özellikler açısından incelenmesi: betimsel bir analiz, Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(1), 140-147.
Feyzioğlu, B. (2006), Farklı öğrenme süreçlerinin temel kimya öğretilmesinde ve kavram yanılgılarının giderilmesinde kıyaslamalı olarak uygulanması. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Hand, B. & Treagust, D. F. (1991). Student achievement and science curriculum development using a constructivist framework. School Science Review, 91(4), 172-176.
Kaçmaz, H. (2014). 11. sınıf öğrencilerinin kimya dersi öğretim programındaki temel kimya kavramlarını anlama düzeyleri ile kimya ve çevreye karşı tutumlarının tespiti. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Nakhleh, M. B. (1992). Why some students don’t learn chemistry. Journal of Chemical Edu-cation, 69( 3), 191-196.
Önder, İ. (2006). The effect of conceptual change approach on students' understanding of solubility equilibrium concept. Doktora Tezi, ODTÜ, Ankara.
Özdemir, A. (1998). A study of high-school students understanding of chemical equilibrium. Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ, Ankara.
Özkılıç, N. (2000). Kimya lisans öğrencilerinin faz dengeleri konusundaki kavram yanılgıları. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
Pınarbaşı, T. (2002). Çözünürlükle ilgili kavramların anlaşılmasında kavramsal değişim yaklaşımının etkinliğinin incelenmesi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Polat, M. (2013). Fen Bilimleri Eğitimi Alanında Tamamlanmış Yüksek Lisans Tezleri Üzerine Bir Araştırma: Celal Bayar Üniversitesi Örneği. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 46-58.
Posner, G.I., Strike, KA., & Hewson, P.W. (1982) Accommodation of a scientific conception: toward a theory of conceptual change. Science Education, 66, 2ll-227.
Sağlam, M. (1998). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin temel kimya kavramlarını anlama sevi-yesi. Yüksek Lisans Tezi, K.T.Ü., Trabzon.
Sepet, A. (2003). Öğrencilerin kimya eğitiminde kimyasal denge konusunda kavram yanılgıları ve giderilmesine yönelik çalışmalar. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Şen, Ş. (2011). Kavramsal değişim metinleri ve ikili yerleşik öğrenme modelinin erime ve çözünme konusunda öğrenci başarısı ve motivasyona etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Şen, Ş. (2015). Süreç odaklı rehberli sorgulayıcı öğrenme ortamında öğrencilerin elektrokimya konusundaki kavramsal anlamaları ve öz düzenleyici öğrenme becerilerinin incelenmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Tatar, E. & Tatar, E. (2008). Fen bilimleri ve matematik eğitimi araştırmalarının analizi II: Anahtar Kelimeler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (16), 89–103.
Temel, S., Şen, Ş & Yılmaz, A. (2015), Fen Eğitiminde Probleme Dayalı Öğrenme ile İlgili Yapılan Çalışmalara İlişkin Bir İçerik Analizi: Türkiye Örneği, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(2), 565-580.
Ulutaş, F. & Ubuz, B. (2008), Matematik Eğitiminde Araştırmalar ve Eğilimler: 2000-2006 Yıllar Arası, İlköğretim Online, 7(3), 614-626.
Ünal, S. (2002). Lise 1 ve 3 öğrencilerinin kimyasal bağlar konusundaki kavramları anlama seviyelerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, K.T.Ü, Trabzon.
Ünal, S. (2007). Atom ve molekülleri bir arada tutan kuvvetler konularının öğretiminde yeni bir yaklaşım: BDÖ ve KDM'nin birlikte kullanımının kavramsal değişime etkisi. Doktora Tezi. K.T.Ü., Trabzon.
Yağbasan, R. & Gülçiçek, Ç. (2003). Fen öğretiminde kavram yanılgılarının karakteristiklerinin tanımlanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 102-120.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, Ş. (2012) 1992-2011 yılları arasında çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerindeki genel yönelimlerin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.