KAFKASYA’DAKİ ETNİK ÇATIŞMALARININ DOĞAL VE YAPAY FAKTÖRLERİ

Günümüz Rus tarihçileri, Kafkas halkları (Abhazya; “GüneyOsetya” (Tskhinvali bölgesi); Ermeniler ve Azerbaycanlılar arasındaki Karabağ çatışması; sözde Nazran çatışması denen Osetyalılar ve İnguş, Çeçen) arasındaki etnik çatışmaların çok eskiye dayandığını kanıtlamaya çalışıyor. Gerçekte, Kafkasya'da ve genelde önce etnik çatışmaları körükleyen ve daha sonra bunları sözde “çözmeye” çalışan Rusya'nın kendisidir. Rusya "böl ve hükmet" ilkesi ile bölgede kontrolünü kaybetmemek için her türlü gayrete başvurmaktadır. Ağustos 2008 savaşından sonra Rusya, Güney Osetya ve Abhazya'nın bağımsızlığını tanıdı. Aynı zamanda, sözde "Kuzey Osetya" özerk bir cumhuriyet olarak Rusya'nın bir parçası oldu. 1860-70’li yıllarında çarlık Rusya’sı, Abhaz ve Kuzey Kafkas halklarına soykırı muyguladı ve kendilerini öz vatanından muhacirliğe zorladı. Abhazlar “suçlu insanlar” olarak ilan edildi ve onların yerine Ruslar ve ya kendini sadakatle iktidara adamış başka nüfuslar yerleştirildi. 2008 yılına kadar Abhazya ve Tskhinvali bölgesindeki çatışmalar, merkezi hükümetin ve diğer yandan ayrılıkçı bölgelerin “fiili” gücünün birbirine karşı çıktığı iç çatışmalardı. Ağustos 2008'de, Rusya büyük çapta askeri harekata giriştiğinde ve Gürcistan topraklarının % 20'sini işgal ettiğinde, Abhaz ve Güney Osetya çatışmaları Gürcü-Rus çatışmasına dönüştü. Dağlık Karabağ anlaşmazlığına gelince, burası Ermenistan ve Azerbaycan arasında tartışmalı bir bölgedir. Aynı şey Rusya'nın resmen arabulucu rolünü üstlendiği Osetyalılar ve İnguşlarar asındaki anlaşmazlıklar için de söylenebilir. Fakat, kendisi çözümsüzlük ve karmaşa taraftarıdır çünkü çatışmanın gerçekten çözümü stratejik çıkarlarına uygun değildir. Çeçenistan'a gelince, bu özgürlük için savaşan bir ülkeye karşı açık bir saldırganlıktır. Ondan önce ise bu ülkeye Rusya tarafından bir kaç kez (1870'ler, 1944 ve SSCB’nin dağılımdan sonra) soykırım uygulandı.

Anahtar Kelimeler:

Kafkasya, Abhazya, DağlıkKarabağ, GüneyOsetya, Çeçenistan, İnguşetya, etnikçatışmalar

NATURAL AND ARTIFICIAL FACTORS OF CAUCASIAN ETHNO- CONFLICTS

The modern Russian historiography tries to prove the fact as if the ethno-conflicts among Caucasian people (Abkhazian conflict, South Ossetian (Tskhinvali Region), Karabakh conflict between Armenia and Azerbaijan; the so-called Nazran conflict between Ossetians and the Ingush, and Chechen conflict) have historical roots. Actually, Russia generally had the final word in breaking out ethno-conflicts in Caucasus, and later had “an attempt” to settle them, it always tried and even now tries to keep control in the regions, following the principle “Divide and Rule”. The Abkhazia and Tskhinvali Region Conflicts represented intrastate conflicts until 2008, where two sides confronted each other, on the one hand – the central government, and on the other hand, the de facto government of breakaway regions. Since the August war 2008, after the Russia`s widespread military aggression and the occupation of 20%of Georgian territories, Abkhazian and South-Ossetian conflicts underwent transformation and became a Georgian-Russian conflict. As far as it concerns the Nagorno-Karabakh conflict, it is a disputable territory between Armenia and Azerbaijan. The same can be said about the Ossetian and Ingush conflict, where Russia officially plays the role of a mediator, but in reality it is the interested party, and the settlement of conflicts is not in its strategic interests. Regarding Chechnya, it is an open aggression against the country fighting for its independence, which had undergone several genocides before (70s of the XIX century, 1944).

Keywords:

Caucasus, Abkhazia, Nagorno-Karabakh, South Ossetia, Chechnya and Ingushetia, ethno-conflicts,

PDF

___

Alimbarashvili, I., (2014), Saqartvelos teritoriaze chrdilokavkasielta camosaxlebis sakirxisatvis, wignsi: ,,Saqartvelo-kavkasiis xalxta urtiertobis istoriidan (udzv. droidan – XIX s. 60-ian wlebamde), Tbilisi.
Alimbarashvili, I., (2016), Osebis gansakhleba sida qartlshi (goris mazrasi), 1804 da 1818 tslebis rusuli kameraluri agtserebis mixedvit. Kutaisi.
Alimbarashvili, I., (2020), Sida qartlis (goris mazris) mosakhleoba XIX saukunis pirveli octsleulis rusuli kameraluri agtserebis mikhedvit, Tbilisi.
Ancabadze, G., (2012), Chrdilo Kavkasia da Saqartvelo, Tbilisi.
Anchabadze, Z., (1972), Chrdilo Kavkasiis khalkhta istoriis narkvevebi, Z. Anchabadzis redaktorobit, t. II, Tbilisi.
Apkhazetis siskhliani qronikebi, (1993), Akhazetisazetis siskhliani qronikebi, Tbilisi.
Баберовский, Й., (2004), Преступление века: Рождение чеченской войны из духа Сталинского террора, Москва.
Vardosanıdze, S., Guruli, V., (2015), Vardosanidze Sergo, Saqartvelos sakhelmtsipos istoriuli sazgvrebi (1917-1957), Tbilisi.
Востриков, C., (1999), Карабахский кризис и политика России на Кавказе, в Журн. ,,Общественные науки и современность”, Москва, № 3.
Галазов, A., (1987), Народы братья. Языки братья, Орджоникидзе.
Gamakharia, (1991), Gamakharia Jemal, Qartul-apkhazur urtiertobata istoriidan, Tbilisi.
Gogava, I., Kobakhia, M., (2011), mtiani qarabakhis konfliqti – kompromisebis dziebasi, BTKK kvlevis jgufi, Tbilisi.
Daushvili, A., (2008), brdzola rusuli kolonializmis tsinaagmdeg XX saukunis meore nakhevarsi, tsignsi: ,,rusuli kolonializmi saqartvelosi”, Tbilisi.
Jaoshvili, V., (1996), saqartvelos mosakhleoba, Tbilisi.
Информационно-идеологические аспекты, (2009) - Информационно-идеологические аспекты нагорно-карабахского конфликта, Ереван.
Итоги, (2015), Итоги всеобщей переписа населения республики Южная Oсетия 2015 года, Цхинвал.
Kiladze, S., (2007), saqartvelo chrdilokavkasiasi, qlukhorisa da akkalkhevis raionebi, Tbilisi.
Lekishvili, S., (1996), rodis gachnda termini ,,samxret oseti”?. ,,osta sakitkhi”, Akaki Baqradzis da Omar Chubinidzis redaqtorobit, Tbilisi-Gori.
Лукин, O., (2005), Новейшая история: Росийско-Чеченские войны. Битва за Грозный, Информационно-публицистичесский вестник, № 5, Mосква.
Лукин, О,, (2008), Вторая чеченская война: Победа, котороый не было (февраль 2000-октябрь 2002, Информационно-публицистичесский вестник № 3, Москва.
Лукьянович, К., (2015). Стратегические переходы северной границы Грузии и их роль в безопасности страны (геополитический и исторический анализ). Работа выполнена на соискание учёной (академической) степени доктора, Тбилиси. 2015.
Matsaberidze, М., (2014), ravkasiis konfliqtebis shedarebiti analizi, Tbilisi.
Мелик-Шахназаров, А., (2009), Нагорный Карабах: Факты против лжи, Москва.
Mentesashvili, А., (1996), оsuri separatizmi 1918-20 ts.ts., tsignsi ,,Osta sakitkhi”, Tbilisi..
Nachkebia, M., (2007), qartuli toponimebi chrdilo kavkasiasi (1944-1957 ts.ts.), Tbilisi.
Орлов, O., Черкасов, A., (1998), Россия-Чечня: цепь ошибок и преступлений, Москва.
Papasqiri, Z., (2007), narkvevebi tanamedrove apkhazetis istoriuli tsarsulidan, II, Tbilisi.
Сборник, (1870), Сборник материалов для описания Тифлисской губернии, под. ред. К. Л. Зиссермана, т. I, ч. I, Тифлись.
Свод, (1893), Свод статистических данных о населении Закавказского края извлечённых из посемейных списков 1886 г. Тифлись.
Тадтаев, Т., (2005), Демографические процессы в пореформенный период в Южной Осетии (1861-1900 гг.), Владикавказ.
Toidze, L., (1996), osuri avtonomiis seqmna saqartvelosi, tsignsi: ,,osuri sakitkhi”, Tbilisi-Gori.
Topchishvili, P., (1997), saqartvelosi osta chamosakhlebisa da sida qartlis etnoistoriis sakitkhebi, Tb., 1997.
,,ghia sazogadoeba-saqartvelo”, (2005), qartul-osuri konfliqtebis mizezebis, dinamikis, gadatskvetis gzebis dziebisa da savaraudo mimartulebebis sesakheb, fondi ,,ghia sazogadoeba-saqartvelo”, №1, Tbilisi.
Khangoshvili, Kh., Pankeli, D., (2004), abragebi, Tbilisi.
Kharadze, K., (1996), shida qartlsi toponimebis gakalbebis tsinaagmdeg, tsignsi: ,,osuri sakitkhi”, Tbilisi-Gori.
Чибиров, Л,, Тогошвили, Г., (1990), История южных осетин, под ред. проф. Л. Чибирова, учебное пособие, Цхинвали.
Chukhua, M., (2010), kavkasiis qeds mighma, Tbilisi.