ERKEN DÖNEM SOVYET PROPAGANDASI: SİNEMA, SERAMİK VE AFİŞ

Birmingham Kültürel Çalışmalar Okulu'nun kurucularından Raymond Williams (1921 – 1988) sadece Britanya'da değil pek çok farklı ülkede etkili bir düşünür ve toplumsal eleştirmen olarak tanınmaktadır. Williams’a ait kapsamlı çalışmalar; sosyal karşıtlıklar, çevrebilim ve iletişim konuları başlığı altında odaklanmaktadır. Bu çalışma; Williams’ın “Advertising: The Magic System in Problems in Materialism and Culture” adlı çalışmasında dikkat çekici bir araç olarak tanımladığı reklam olgusu üzerine yazdığı kısa pasajdan beslenmektedir. Kaleme aldığı pasajda reklam olgusunu kapitalist toplumların resmi sanatı olarak kavrayan yazarın bakış açısını; yirminci yüzyılın politik, ekonomik ve kültürel koşullarını dikkate alarak SSCB (Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği) deneyimi üzerinden tartışmayı amaçlamaktadır. Buna göre; kapitalist toplum ve ekonomik örgütlenmelere özgü bir tür tamamlayıcı olarak kavranan reklam olgusu; tarihsel determinist bakış açısına göre kapitalist olmayan ekonomik örgütlenme ve toplumlarda yaşaması mümkün değildir. Bu yaklaşım, reklam olgusunun başka amaç ve biçimlerde olsa da kapitalist olmayan toplum ve ekonomik örgütlenmelerdeki olası varlığını tartışmaya açık ve incelenmesi gereken bir mesele haline getirmektedir. Bu meseleye odaklanan çalışma; literatür taraması ve somut verilerden faydalanarak alana katkı koymaya yönelik akademik bir çaba olarak görülebilir. Çalışmada reklam olgusu kuramsal düzeyde ele alındığı kadar seçili örnekler üzerinden vakıa analizi yoluyla somutlaştırılmaya çalışılmaktadır. Böylece reklam, kamusal tanıtım ya da propaganda olguları; yirminci yüzyılın önemli bir kısmında siyasal varlık gösteren ve bu varlığını kapitalist üretim ve dağıtım ağı dışında kalacak şekilde inşa ve tarif eden SSCB deneyimi üzerinden tartışılmaktadır. Yaklaşık bir asır süren bir deneyimi sınırlamak ve bu sayede daha fazla derinleşebilmek maksadıyla SSCB’nin 1917 – 1925 yılları arasını kapsayan ve çalışmada erken dönem kamusal tanıtım çalışmaları olarak tarif edilen toplam üç üretim alanı; “sinema temsili, bilgilendirme afişleri ve propaganda maksadıyla kullanılan seramik objeler” incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sovyetler, propaganda, reklam, tanıtım

EARLY PERIOD SOVIET PROPAGANDA: CINEMA, CERAMICS AND POSTERS

Raymond Williams (1921 – 1988), one of the founders of Birmingham School of Cultural Studies, is known not only in Britain but in many other countries as an effective intellectual and social critic. His extensive studies focus on subtitles as social conflicts, ecology, and communication. This study is based upon the short text he wrote on advertisement, he defines as a striking means in his study titled “Advertising: The Magic System in Problems in Materialism and Culture”. This study aims to discuss the point of view of the author, who regards advertisement as the official art of capitalistic societies in his mentioned text, in the light of the experiences of USSR by taking into account the political, economic and cultural developments in the 20th century. In this regard, the concept of advertisement viewed as a complementary confined to capitalistic societies and economic relations cannot live in non-capitalistc societies and economic relations according to historical deterministic standpoint. Such an approach makes the possible existence of advertisement in non-capitalistic societies and economic relations, even if with different purposes and forms, open to discussion needed to be analysed. This study, focusing on this issue,can be seen as an academic attempt with the aim of making contribution to the field, as it makes use of relevant literature and concrete data. In the study, in addition to the theoretical discussion of the issue, case study analysis is also carried out through selected examples. Thus, the public information and propaganda issues will be discussed through the experiences of USSR, which constructed and defined its existence outside the capitalistc production and distribution web, lasting politically for a long period in the 20th century. In order to limit the approximately one century period of experience and thus deepen the study, the three production domains defined as early period public information between 1917-1925 of the USSR are included into the study; “representation in cinema, information posters, and ceramic objects used with the aim of propaganda”.

Keywords:

The Soviet Propaganda, Advertisement, Information, Public Information,

PDF

___

Abisel, N. (2003). Sessiz Sinema. İstanbul: Om Yayınevi.
Bakar, B. (2012). Beyaz Ruslar. İstanbul: Tarihçi Yayınevi.
Beumers, B. (2016). A Companion to Russian Cinema. Oxford: John Wiley & Sons.
Bunyan, J. ve Fisher, H. (1934). The Bolshevik Revolution. London: Milford.
Eisenstein, E. (1979). Communications and Cultural Transformations in Early Modern Europe. New York: CUP.
Elliott, B. B. (1962). A History of English Advertising. London: Business Publications.
Ferro, M. (1995). Sinema ve Tarih, (Çev.: Turan Ilgaz, Hülya Tufan). İstanbul: Kesit Yayınları.
Graffy, J. (2001). Bed and Sofa. London: IB Tauris.
Gronov, J. ve Zhuravlev, S. (2016). Fashion Meets Socialism. Helsinki: Finnish Literature Society.
Karaganov, A. (2009). Sinema ve Devrim, (Çev.: İsmail Yerguz). İstanbul: Sel Yayınları.
Kenez, P. (1985). The Birth of the Propaganda State. New York: Cambridge University Press.
Kenez, P. (1999). A History of the Soviet Union from the Beginning to the End. New York: Cambridge University Press.
Kiaer, C. ve Naiman, E. (2006). Everyday Life in Early Soviet Russia. Bloomington: Indiana University Press.
Lenin, V. (1999). Ne Yapmalı: Hareketimizin Can Alıcı Sorunları, (Çev.: Muzaffer Erdost). İstanbul, Sol Yayınları.
Markham, J. W. (1964). “Is Advertising Important in the Soviet Economy”, Journal of Marketing, Cilt: 28, Sayı: 2, ss. 31 – 37.
Moran, B. (1972). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: Cem Yayınları.
Reeves, N. (2004). Power of Film Propaganda. London: Continuum.
Taylor, P. M. (1990). Munitions of the Mind: A History of Propaganda from the Ancient World to the Present Era. Manchester: Manchester University Press.
Teksoy, R. (2005). Sinema Tarihi – I. İstanbul: Oğlak Yayınları.
Welek, R. (1997). What is Literature. Bloomington: IUP.
Williams, R. (1980). Advertising: The Magic System in Problems in Materialism and Culture. London: Verso.
Vries, L. (1968). Victorian Advertisements. London: William Clowes and Sons.
İnternet Kaynakları URL – 1: Dmitry Romandik: How Bolshevik Revolution Changed Advertising, October 28, 2014. https://www.rbth.com/arts/2014/10/28/how_the_bolshevik_revolution_changed_advertising_39341, (Erişim Tarihi: 8 Nisan 2019).
URL – 2: Crichton-Miller, Emma, The Tale of Russia’s Revolutionary Ceramics, 14 March 2017. https://www.royalacademy.org.uk/article/magazine-the-tale-of-russias-revolutionary-ceramics, (Erişim Tarihi: 27 Nisan 2019).
URL – 3: Constructing Revolution: Soviet Propaganda Posters from between the World Wars, September 24, 2017 – February 11, 2018. https://www.bowdoin.edu/art-museum/pdf/Bowdoin-Constructing-Revolution-checklist.pdf, (Erişim Tarihi: 13 Mayıs 2019).