Erman ARTUN

Çukurova fıkra anlatma geleneğinde yerel fıkra tipi: Karakülah hoca fıkraları

Sanat ürünleri toplumun yapısından soyutlanamaz. Bunlar toplumsal ilişkilerden doğan ürünlerdir. Her toplumun kendine özgü dünyası vardır. Bu dünyanın birikimleri sanat ürünlerinde dile getirilir. Türk halk mizahı halk fıkralarında zengin bir görünüm sergiler. Fıkralar Türk halkının sağduyusu ve iğneleyici özellikleri birleştirilerek ortaya çıkmıştır. Bu fıkralarda Türk halkının mizaha bakışını, engin hoşgörüsünü görürüz. Fıkralar, toplum ve insan ilişkilerini irdeleyen olaylara ayna tutup yansıtan yönleriyle işlevseldir. Sayıları çok olmasına rağmen Çukurova fıkra anlatma geleneği içerisinde yer alan Karakülah Hoca fıkralarının çoğu açık saçık olduğu için kâğıda aktarılamamıştır. Karakülah Hoca fıkraları bu özelliklerinden dolayı yetişkin çevrelerinde anlatılmaktadır. Bunlar yerleşik düzene geçmiş göçer kültürünün izlerini taşır. Bu fıkralar yöre insanının ruh ve düşünce dünyasının yansımalarıdır.

Local Tradition Cukurova joke type: Karakülah hoca jokes

Art products are separated from the structure of society. These are products arising from social relations. Every society has its own world. This is the world's accumulation of art products is expressed. Shows a view of Turkish folk humor rich folk paragraphs. Features combined with common sense and the sarcastic joke of the Turkish people has emerged. This view of humor in paragraphs of the Turkish people, we see a vast tolerance. Jokes, holding the mirror that reflects society and human relations aspects of events examining the functional. Although the number of multi-paragraph description of Cukurova Karakülah teacher within the tradition of most paragraphs to the paper aktaramadık obscene. Adults around them because it describes the features Karatepeli Hodja anecdotes. They settled nomadic culture bears traces of the past. These paragraphs are a reflection of the local people in the world of spirit and thought.

PDF

___

Aça, Mehmet (2004), Anonim Halk Edebiyatı, Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, Grafiker Yayınları, Ankara.
Albayrak, Nurettin (2004), Halk Edebiyatı Terimleri Sözlüğü, Leyla ile Mecnun Yayınları, İstanbul.
Artun, Erman (1995), “Yaşayan Adana Karatepeli Fıkraları”, İpek Yolu Uluslar arası Halk Edebiyatı Sempozyumu Bildirileri, Ankara.
Boratav, Pertev Naili (1982),“Halk Dilinde Hiciv ve Mizah”, Folklor ve Edebiyat 2, İstanbul
Boratav, Pertev Naili (1982), “Bektaşî ve Bektaşî Fıkraları Üzerine”, Folklor ve Edebiyat 2, İstanbul.
Boratav, Pertev Naili (1982), “Nasrettin Hoca ve Memleketi Sivrihisar Üzerine”, Folklor ve Edebiyat 2, İstanbul.
Boratav, Pertev Naili (1996), “Nasrettin Hoca Çeşitlenmelerinde Türlü Etkenler Üzerine”, Nasrettin Hoca, Ankara.
Boratav, Pertev Naili (1969), Az Gittik Uz Gittik, Bilgi Yayınevi. Ankara.
Boratav, Pertev Naili (1978), 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı, Gerçek Yayınları, İstanbul.
Başgöz, İlhan (1986), Fıkralarımız Üstüne, Folklora Doğru, Adam Yayınları, İstanbul.
Elçin, Şükrü, (1986), Halk Edebiyatına Giriş, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Gözaydın, Nevzat (1977), Türk Fıkralarının Tasnifi Üzerine Bazı Düşünceler ve Bir Tasnif Denemesi, Uluslararası Yunus Emre Nasreddin Hoca, Karamanoğlu Mehmet Bey ve Türk Dili Semineri, Konya.
Sakaoğlu, Saim (1984), Fıkra Tiplerinin Değişmesi Folklor ve Etnografya Araştırmaları, Hz. İbrahim Aslanoğlu, Aydın Oy, İ.Gündağ Kayaoğlu, M. Sabri Koz, Anadolu Sanat Yayınları, İstanbul.
Türkçe Sözlük (1998), Fıkra, C.1, TDK Yayınları, Ankara.
Uysal, A. E. (1974), Behlül Dana Fıkralarının Türk Halk Edebiyatında Yeri”, Türk Folklorunu Araştırma Yıllığı.
Yıldırım, Dursun (1999), Türk Edebiyatında Bektaşi Tipine Bağlı Fıkralar, Ankara.
Yıldırım, Dursun (1998a) “Fıkra Türü”, Türk Bitiği, Ankara: Akçağ Yayınları, s. 221–231.