Maarif Kongresi, Heyet-i İlmiyeler ve Uluslararası Ortaöğretim Öğretmenleri Kongresi Üzerine Bir Değerlendirme

Osmanlı Devleti’nin yıkılmasının en önemli sebeplerinden biri de eğitim sisteminin devrin gelişmelerini takip etmemesidir. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk aydınları, Osmanlı Devleti’nin son döneminde yaşamış kişilerdir. Bu yüzden eğitim sisteminin hatalarının farkında olan aydınlar, yeni kurulan devletin de aynı hatalara düşmemesi için çaba sarf etmişlerdir. Henüz Millî Mücadele devam ederken eğitim çalışmalarına önem verilmiş, bu yüzden Maarif Kongresi ile Heyet-i İlmiye’ler toplanmışlardır. Millî bir eğitim sistemi oluşturma çabalarının yanı sıra diğer ülkelerin eğitim alanındaki gelişmeler de takip edilmeye çalışılmıştır. Bu yüzden 1923 yılında Prag’da toplanan Uluslararası Ortaöğretim Öğretmenleri Kongresi’ne Türkiye adına temsilciler gönderilmiştir. Bu kongrede ele alınan konular, Türkiye delegesi Ali Haydar tarafından kaleme alınmış ve günümüze kadar ulaşmıştır. Bu çalışmada Maarif Kongresi, Birinci ve İkinci Heyet-i İlmiye, Uluslararası Ortaöğretim Öğretmenleri Kongresinin dönemin eğitim hayatına etkileri açısından incelenmiştir. Betimsel nitelik taşıyan çalışmanın verileri resmi dokümanlardan elde edilmiştir. Elde edilen verilerin analizi neticesinde dönemin eğitim anlayışının öğrenci merkezli, öğrenciyi hayata hazırlayıcı olduğu; öğretmenlerin pedagojik formasyona sahip olmasının önemi; kız öğrencilere eğitim hakkının tanınması gerektiği gibi sonuçlar elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Prag Kongresi, Heyet-i İlmiye, Maarif Kongresi, Eğitim Tarihi

An Evaluation on the Maarif Congress, Science Delegations and International Secondary Teachers' Congress

One of the most important reasons for the collapse of the Ottoman Empire is that it does not follow the developments of the education system in the age. The first intellectuals of the Republic of Turkey were those who lived in the last period of the Ottoman State. Therefore, the intellectuals who are aware of the mistakes of the education system have made efforts not to make the same mistake in the newly established state. While the National Struggle was still on, education was given importance to the studies and therefore the Maarif Congress and Delegations were gathered. In addition to efforts to build a national education system, developments in other countries' education were tried to be followed. Therefore, representatives were delegated on behalf of Turkey to the International Secondary School Teachers' Congress in Prague in 1923. The subjects discussed in this congress were written by the Turkish delegate Ali Haydar and reached to today. In this study, the Maarif Congress, the First and Second Delegations Meeting, the International Secondary Education Teachers' Congress, were examined in terms of their impact on educational life. The data of a descriptive studies were obtained from official documents. As a result of the analysis of the obtained data, it is understood that the period of education is student centered, focuses on preparation of student for life, the importance of that teachers have pedagogical formation, and the entitling the education for female students.

Keywords:

Prague Congress, Scientific Committee, Education Congress, Education History,

PDF

___

“Heyet-i İlmiye’nin İlk İçtimaı”, Hâkimiyet-i Milliye, S. 866, 16 Temmuz 1923. “Heyet-i İlmiye”, Hâkimiyet-i Milliye, S. 1112, 2 Mayıs 1924. “İki Cephe”, Hâkimiyet-i Milliye, S. 238, 18 Temmuz 1921. “İlk Tedrisat ve Muallimler Hakkında”, Hâkimiyet-i Milliye, S. 884, 9 Ağustos 1923. “İlk Tedrisat ve Muallimler Hakkında”, Hâkimiyet-i Milliye, S. 884, 9 Ağustos 1923. “İlmi Heyet”, Hâkimiyet-i Milliye, S. 1106, 25 Nisan 1924. “Maarif Kongresi”, Hakimiyet-i Milliye Gazetesi, S. 247, 22 Temmuz 1921. “Pek Veciz Bir Nutuk”, Hakimiyet-i Milliye, Sayı 241, 21.07.1921. Aslan, K. (2011). Eğitimin Toplumsal Temelleri, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5. BCA, (14.05.1924) 30..18.1.1, 9.25.20 Bernstorff, Jochenvon, “George JellinekandtheOrgigin of Liberal Constitutionalism in International Law”, GottingenJournal of International Law, Vol. 4, No. 3, 2012, s. 659-675. Bilge, S. (1956). Sayın Profesör Zeki Mesud Alsan Hakkında, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 3. Cumhuriyetin İlk Dönemi Eğitim Kurumları (1921-1926) Telif ve Tercüme Heyeti, Milli Eğitim Bakanlığı, http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_06/06022003_heyeti_ilmiye.pdf (23.01.2016). Çınar, İ. (2008). Eğitbilime Giriş. Ankara: Ütopya Yayınevi. Demirtaş, B. (2008). Atatürk Döneminde Eğitim Alanında Yaşanan Gelişmeler, Akademik Bakış Dergisi, 2. Doğan, İ. (2004). Toplum ve Eğitim. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Kapusuz, E. (2014). “1921 Maarif Kongresi’nin Türk Eğitim Tarihindeki Yeri ve Önemi”, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, C.4, S. 8, s.123-134. Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikleri, (18. Baskı), Ankara: Nobel. Kılavuz, N. & Tanık, H. İ. (2011). Milli Mücadele Döneminde Maarif Kongresi ve I. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Eğitim-Öğretim Hakkındaki Görüşleri, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, .2, Önal, İ. (2010). Tarihsel Değişim Sürecinde Yaşam Boyu Öğrenme ve Okuryazarlık: Türkiye Deneyimi, Bilgi Dünyası, 1. Önür, H. (2014). Son Dönem Osmanlı Aydınında Eğitim Tartışmaları, The Journal of Academic Social Science, 30. Öz, A. (2014). Heyet-i İlmiye Toplantıları ve Milli Eğitim Şuralarında Din Eğitimi, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 29. Taner, A. H. (1925). Orta Mekteb Muallimleri Beynelmilel Prag Kongresi. İstanbul: Matbaa-i Amire. TBMM Zabıt Ceridesi, 10.11.1337, Devre I, C. 14, İçtima 2.