Osmanlı Tarihçisi Mustafa Naima’nın Metin Bütününde Bireysel Üslubu

‘‘Tarih-i Naima’’ adlı Osmanlı düzyazı eseri artık uzun süre içinde üs- lubunun özellikleri sayesinde edebi eleştiricilerin, tarihçilerin ve dil- bilimcilerin ilgilerini geniş bir ölçüde çekmektedir. Kroniğin frekans leksik parametrelerinin diğer Osmanlı metinleriyle korpus yöntemle- riyle genel karşılaştırılması, onun Osmanlı Türkçesi düzyazı kanunları ve normuna göre yaratılmış olmasını ispatlamaktadır. Ancak aynı za- manda ‘‘Tarih-i Naima’’ diğer Osmanlı Türkçesi metinleriyle belirsiz, ifadesiz bir şekilde değişiklik göstermektedir. Bu değişiklik ise Musta- fa Naima’nın tarihine ünlü Evliya Çelebi’nin ‘Seyahatname’ adlı eseri- nin aksine Osmanlı Edebiyatında iki yüzyıl boyunca unutulmamış ve yeterince meşhur bile olmaya izin vermiştir.

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı Kroniği, Osmanlı Türkçesi Düzyazı, Mustafa Naima, Bireysel Üslup, Korpus Dilbilimi.

OTTOMAN CHRONICLER MUSTAFA NAIMA’S INDIVIDUAL STYLE IN CORPUS DIMENSION

An Ottoman prose work “Tarih-i Naima” (“Naima’s History”) for a long time has been the subject of special interest for literary critics, historians and linguists due to its stylistic features. The general com- parison of the chronicle frequency lexical parameters with other Ot- toman prose texts by corpus approach demonstrated that it had been created according to the canons of Ottoman Prose Literature and rules of its language norm. However, at the same time, “Tarih-i Nai- ma” differs from other texts in some obscure, inexpressive form, which let the annalist work stay quite famous in Ottoman Literature for two centuries and not be forgotten as was the chronicle “Seyahat- name” of the famous traveler Evliya Chelebi.

Keywords:

Ottoman Chronic, Ottoman Prose, Mustafa Naima, Indi- vidual Style, Corpus Linguistic.,

PDF

___

GUADALUPE J.T. vd. (2008) “Similarity Measure for Clustering and its Ap- plications”, Proceedings of World Academy of Science, Engineering and Technology, 31: 490-496.
GUIRAUD P. (1953). Langage et versification, Paris: Klincksieck.
GÜRIŞIK Bihter (2005). Peçevi tarihi (46b/80a metin, dizin, özel adlar sözlüğü), Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İs- tanbul (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
HAGEN Gottfried (2006). Osman II and the Cultural History of Ottoman His- toriography.
http://www.h-net.org/reviews/showrev.php?id=11651 (04.02.2018). HUANG A. (2008). “Similarity measures for text document clustering”, Proceedings of NZCSRSC 2008: 49–56.
KARADAYI Aynur (2008). Osmanlı tarih yazıcılığının gölgede kalmış bir eseri "Tarih-i Sâmî" (metnin transkripsiyonu), Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
MacENERY T. (2001). Corpus Linguistics: An introduction, Edinburg Uni- versity Press.