ORDU/ÜNYE ŞEHİR İÇİ HANLARINDAN GÜNÜMÜZE KALAN TEK ÖRNEK: KEFELİ HAN

Kefeli Han, Ordu’nun Ünye İlçesi Kaledere Mahallesi Yenice Sokak’ta bulunmaktadır. Giriş kapısı üzerinde 1288 H./ 1871 M. tarihli bir ki- tabesi bulunan han, şehir içi hanı olarak yörede kalan tek örnektir. Ünye, Osmanlı Dönemi XIX. yy.(ın)da önemli bir liman kentidir, bu nedenle şehir içerisinde birçok han ve dükkânlar yaptırılmıştır. Ün- ye’de bulunan ve tarihi süreç içerisinde korunamayan bu ticari yapıla- rın yerel kaynaklar ile şer’iye sicillerinde sadece adları ve sayıları kalmıştır. Bu istatistikî bilgiler doğrultusunda özellikle han ve dükkân sayılarının ticaret yaşamının bir liman kenti için azımsanmayacak dü- zeyde canlı olduğu görülmektedir. Fakat şehir içi hanlarından günü- müzde ilçede tek örneği Kefeli Han’ın yalnız kâgir beden duvarları kalmıştır. Bulunduğu arazinin konumuna uydurularak tasarlanan han iki bölüm şeklinde değerlendirilmiştir. İlk bölüm “L” şeklinde, ikinci bölüm dikdörtgen formlu olarak özellikle han kuzeybatı cephede açı oluşturacak şekilde sokağa yerleştirilmiştir. XIX. yy. şehir içi hanları- nın genel özelliklerine sahip olduğu anlaşılan hanın, özellikle kullanı- lan malzeme ve detaylarda ise yerel gelenekleri de sürdürmektedir. Fonksiyonel özelliği ön planda olan yapıda bezeme unsurları bulun- mamaktadır. Karadeniz Bölgesinde Osmanlı Geç Dönemi şehir içi han- larının bir temsilcisi olarak bölgedeki örnekler ve kendi yapı grubu içerisinde değerlendirilerek Kefeli Han’ın yeri ve önemi belirlenmeye çalışılmıştır.

___

  • AKALIN Şebnem (2002). “Kervansaray” Mad. TDV. İslam Ansiklopedisi, Cilt:25, 299-302.
  • ARGAN Yaşar (2004). İpek Yolu ve Ünye, İstanbul.
  • BAŞ Ali (1996). Kayseri Ticaret Yapıları Üzerine Bir Araştırma, Kayseri. BAYRAKTAR Sami (2005). Samsun ve İlçelerinde Türk Mimari Eserleri, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi ABD., Yayın- lanmamış Doktora Tezi, Erzurum.
  • ÇETİN Yusuf (2014). “Bir Geç Dönem Osmanlı Şehir Hanı: Taraklı Han (Hacı Atıf Hanı)” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of In- ternational Social Research Cilt: 7, Sayı: 29, Volume: 7, Issue: 29 www.sosyalarastirmalar.com, Issn: 1307-9581, p.202-209.
  • DEMİR Necati (2007). “Ordu İlinin Eski Adı "Kotyora" ve Tarihî Alt Yapısı” Turkish Studies / Türkoloji Araştırmaları Volume 2/2 Spring 2007, s. 179-184.
  • DEMİR Necati (2006). Ordu Yöresi Tarihi Kaynakları IX, Ankara.
  • ERSOY Bozkurt (2001). “Osmanlı Şehir İçi Hanlarının işlevleri” Ejos, IV, 2001, No:16, 1.
  • ERSOY Bozkurt (1988). “İzmir Hanları Üzerine Bazı Tespit ve İncelemeler” Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi -DTCF Dergi- si, C.32, S.1.2, 95-103.