Manastır şehrinde günümüzde ayakta olmayan iki camii

Makedonya’nın güneybatısında yer alan Manastır şehrinde Osmanlı döneminden ayakta olan toplam 12 cami mevcuttur. Bu çalışmamızın konusu olan Sungur Çavuş Bey Camii ve Kırık Camii ise yakın geçmişte şehirleşme projesi uğruna yıkılan iki Osmanlı eserimizdir. Sungur Çavuş Bey Camisi, Balkanlarda inşa edilen en eski tarihli Osmanlı yapısıydı. Ayrıca, günümüze kadar korunabilen vakfiyesi, bu yapının şehrin mimari gelişimi için önemli olduğunu göstermektedir. Kırık Camii, eski eser statüsünde olmasına rağmen yıkılarak yerine modern görünümlü apartmanlar inşa edilmiştir.

12 mosques from the Otoman Era survived today in the city Bitola, located in the southwest of Macedonia. The subjects of this study, the Sungur Bey Mosque and the Kırık Mosque, are two Otoman buildings which were demolished in the recent past for the sake of urbanization projects. The Sungur Bey Mosque was the oldest architectural building from the Otoman Era in the Balkans. Its foundations, which has been preserved until today, show that it was important once for the city’s architectural development. The same destiny was shared by the Kırık Mosque, although it was in the status of cultural heritage. It was demolished and modern- looking buildings were erected instead.

___

ANDREJEVİÇ A. (1986), İslamska Monumentalna Umetnost XVI. Veka u Yugoslaviyi, Kupolne Camiye, Beograd.

ASLANAPA Oktay (1986), Osmanlı Devri Mimarisi, İstanbul.

AYVERDİ E.H. (1957), "Yugoslavya’da Türk Abideleri ve Vakıfları", Vakıflar Dergisi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, s. 1-73.

----- (1981a), Avrupa’da Osmanlı Mimari Eserleri, Yugoslavya, C.II, Kitab 3, İstanbul.

----- (1981b), Avrupa’da Osmanlı Mimari Eserleri, Yugoslavya, C.III, Kitab 3, İstanbul.

BOGOJEVİÇ, K.L. (1998), Osmanliski spomenici vo Skopje, Skopje.

ÇETİN E. (1995), 1878-1908 Arasında Makedonya Sorunu, İstanbul Üni.,(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.

DİMİTROV V.N. (1998), Bitola,Urbano Geografski Razvoj,Druştvo za nauka i umetnost,Bitola.

DOĞRU H. (2002), ”Osmanlı Devletinin Rumeli’de Fetih ve İskân Siya-seti”, Türkler Ansiklopedisi, C.9, Ankara.

GÖKBİLGİN M.T. (1952), XV.-XVI. Asırlarda Edirne ve Paşa Livası, İstanbul.

GRUYOVSKİ T. (1971), Bitola,Deystvoto na osnovnite faktori vrz opştestveno-ekonomskiot razvitok (doktorska disertaciya), Bitola.

İNALCIK Halil (1974), H.Osmansko carstvo, Klasiçno doba 1300-1600, Srpska Knjizevna Zadruga, Beograd.

----- (1999), ”Osmanlı Tarihine Toplu Bir Bakış”, Osmanlı Ansiklopedisi C.1., Ankara, s.118-364.

KALEŞİ H. (1972), Najstariji Vakufski Dokumenti u Jugoslavijina Arapskom Jeziku, Priştina.

KOCO D. (1976), ”Prilog kon prouçuvanjata na Bitolskiot natpis”, Zbornik na trudovi na I.kongres na sojuzot na druştvata na istoriçarite na umetnosta na SFRJ, Ohrid.

KONEVSKİ B. (1971), ”Za imeto Bitola”, Godişen zbornik na filozofskiot fakultet na univerzitetot, kn.23, Skopje.

KUBAN D. (2007), Osmanlı Mimarisi, İstanbul.

Mehmed Tevfik (1933), “Kratka İstorija Bitolskog Vilayeta, Bratstvo, XXVII, Beograd, s. 190-244.

MOMİDİK R. ”Razvitokot na Bitolskata çarşiya(do II Svetska voyna)”, Zbornik na trudovi, br.1,Bitola 1983/84, s. 127-148.

ORUÇ H. (1997), Makedonya’da Osmanlı Egemenliğinin Kurulması, An-kara Ünv., Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara.

ÖZER M. (2008), Üsküp’te Türk Devri Mimarisi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.

PANOV M. (1976), Geografiya na SR Makedoniya, kn.I, Skopye.

PANDEVSKİ M. (1990), Makedonija na Balkanot, XIV-XX., İstoriski koordinati Skopje.

PAVLOV Z. (2001), Makedonya’da Tek Kubbeli Camiler, Gazi Ünv. Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.

SOKOLOVSKİ M. (1963), “Turski İzvorni Podatoci od XV.-XVI. vek za Gradot Bitola, GİNİ, 1, Skopje, s.43-45.

----- (1971) “Razvoyniot pat na nekoi gradovi vo Makedoniya vo XV. i XVI. vek”, İstoriya, Godina VII,Skopje.

STOJANOVSKİ A. (1989), Makedonija vo turskoto srednovekovie, Misla, Skopje.

TOMOVSKİ K. “Camii vo Bitola”, Godişen Zbornik na Tehniçkiot Fakultet, II-2, Skopye, 1956/57,s.29-38.

UZUNÇARŞILI İ.H. (1982), Osmanlı Tarihi, Osmanlı Tarihi Ansiklopedisi, C.I., 4.baskı, Ankara, s. 163-186.

VIRMİÇA R. (1999), Kosova’da Osmanlı Mimari Eserleri I, Kültür Bakan-lığı Yayınları, Ankara.

370 Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Rum-ili defteri (937/1530),

Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Ankara 2001.